Ήταν η πρώτη φορά στη ζωή μου που έκανα μια συνέντευξη και έκλαιγα στο μεγαλύτερο κομμάτι της. Ευτυχώς που μιλούσαμε τηλεφωνικά με τον κ. Κώστα Γιαννόπουλο, τον ιδρυτή του Οργανισμού «Το Χαμόγελο του Παιδιού», γιατί από κοντά φοβάμαι πως απλά θα σταματούσα να του μιλάω και θα ήθελα να τον αγκαλιάσω και να του πω πόσο ‒ΠΟΣΟ‒ πολύ τον θαυμάζω. Εκείνος πάλι, προσγειωμένος και με χίλια πράγματα στο μυαλό του, αντί να απολαμβάνει τους επαίνους για το ιερό έργο του που φτάνουν κατά χιλιάδες από τον κόσμο, σκύβει το κεφάλι και το ρίχνει στη δουλειά. Είναι απαιτητικό να είσαι «πατέρας» τόσων χιλιάδων παιδιών σκέφτομαι και με τα λόγια του μου το επιβεβαιώνει. Πώς γίνεται, αναρωτιέμαι, ένας πατέρας να χάνει τον 10χρονο γιο του από όγκο στον εγκέφαλο και, αντί να επιλέξει τον δρόμο της θλίψης, να δημιουργεί έναν οργανισμό με κινητήρια δύναμη το παιδί του και όραμα να σώσει όσα άλλα παιδιά μπορεί.
Τον ρωτάω για τις αμέτρητες δράσεις του οργανισμού. Συνειδητοποιώ πως, αν ρωτήσει κανείς 1.000 άτομα τι κάνει «Το Χαμόγελο του Παιδιού», και οι 1.000 θα απαντήσουν κάτι διαφορετικό, με κοινό παρονομαστή φυσικά το παιδί. Θα έχουν όμως δίκιο, γιατί πράγματι «Το Χαμόγελο του Παιδιού» δραστηριοποιείται σε δεκάδες τομείς. «Έτσι είναι» μου λέει «και, αν είχατε δει την έρευνα της Focus Bari, αυτό θα διαπιστώνατε ακριβώς. Ενώ μας αγαπάνε και μας νοιάζονται, δεν ξέρουν ουσιαστικά όλες τις δράσεις μας, κάτι που είναι βέβαια και πολύ λογικό. Ο καθένας έχει μια διαφορετική εμπειρία από το Χαμόγελο».
«Για να επιβιώσει ένας τέτοιος οργανισμός, που πλέον έχει γίνει θεσμός στην Ελλάδα, χρειάζεται ψυχή και, ξέρετε, υπάρχουν άνθρωποι με ψυχή γύρω μας» μου εξομολογείται και αισθάνομαι πως νιώθει δυνατός που έχει μια τόσο καλή και έμπειρη ομάδα από εργαζόμενους και εθελοντές γύρω του. «Άλλο να είσαι ευαισθητοποιημένος και άλλο να είσαι κινητοποιημένος. Για να φτιάξεις ένα φαγητό χρειάζεσαι όλα τα υλικά. Και τα υλικά υπάρχουν. Χρειάζονται μόνο διάθεση, οργάνωση και θετική αύρα. Και όταν πέφτεις» το φοβόμουν ότι θα φτάσουμε και σε αυτό «και πολλές φορές πέφτω, πρέπει να σηκώνεσαι πάλι. Είναι πολύ ψυχοφθόρο στην καθημερινότητα, όμως είμαστε στρατιώτες. Έχουμε παιδιά που είναι κοντά μας, για κάποια περιμένουμε ότι θα γίνουν καλά, ενώ για κάποια άλλα γνωρίζουμε πως δε θα τα καταφέρουν. Μεγαλώνουν μαζί μας και πρέπει να τους δώσουμε το φιλί της ζωής. Ζεις καθημερινά την αγωνία της ακτινοβολίας, της χημειοθεραπείας» μου λέει και κάνει μια παύση.
Αλλάζει θέμα και καλά κάνει. Ο ίδιος άλλωστε επιλέγει πάντα να βλέπει τη θετική πλευρά της ζωής. «24 ώρες το 24ωρο 500 επαγγελματίες, 3.500 εθελοντές σε όλη τη χώρα χρειάζονται έναν μαέστρο» μου λέει και αντιλαμβάνομαι την ευθύνη που νιώθει. «Το Χαμόγελο του Παιδιού» έχει γίνει θεσμός της πολιτείας, με 11 δευτερόλεπτα μέσο χρόνο αναμονής στο 1056. Μέσα σου ξέρεις ότι εκείνοι όχι μόνο θα τρέξουν αλλά έχουν τη δυνατότητα, τον τρόπο και τα μέσα να φέρουν εις πέρας κάθε αποστολή που αφορά το παιδί.
«Όταν πέρασα τον καρκίνο, φοβήθηκα φυσικά μήπως χάσω τους ανθρώπους μας, αλλά έτρεμα μήπως χαθεί το Χαμόγελο. “Αν αύριο δε βγω από το χειρουργείο, το Χαμόγελο του Παιδιού δεν είναι του Γιαννόπουλου” τους είχα πει “ανήκει σε όλους μας και πρέπει να το συνεχίσετε”».
«Σήμερα έκανα μια συνάντηση με τους υπευθύνους των σπιτιών» μου λέει και αισθάνομαι πως η πανδημία τους δυσκόλεψε αλλά τους έκανε ακόμα πιο δυνατούς. «Ένιωσα τόσο περήφανος. Στις δύσκολες στιγμές φαίνεται ο στρατιώτης. Θα έχει ψυχή; Για 2 μήνες περίπου χάσαμε τους εθελοντές μας από την πρώτη γραμμή της μάχης, γιατί έπρεπε να τους προστατεύσουμε, και έτσι δουλεύαμε διαδικτυακά, με χιλιάδες δυσκολίες. Όμως τα καταφέραμε. Τώρα θέλω να μεταφέρω στους γονείς το μήνυμα πως ο κορωνοϊός δεν είναι ο μόνος εχθρός. Πρέπει να επιστρέψουμε στον παιδίατρο, τον οδοντίατρο, την πρόληψη σε όλα τα επίπεδα».
Πριν γίνω μαμά δε θυμάμαι αν έστελνα πάντα μήνυμα στο Χαμόγελο όταν μου το ζητούσαν. Από τη μέρα που απέκτησα τον Οδυσσέα όμως, το θεωρώ ως το ελάχιστο χρέος να στείλεις αυτό το μήνυμα των 2 ευρώ όταν σ’ το ζητούν. «Ο κόσμος ανταποκρίνεται όσο μπορεί στα μηνύματα και φυσικά αυτό είναι μια βοήθεια, αλλά, ξέρετε, οι υποχρεώσεις του Χαμόγελου είναι τόσο μεγάλες, που χρειαζόμαστε αδιάκοπη υποστήριξη. Οι εταιρείες μάς στηρίζουν σε είδος και αυτό είναι σημαντικό, όμως δε σας κρύβω ότι ανησυχούμε. Δε θέλω αυτή η ανησυχία να περάσει σαν μιζέρια» διορθώνει αμέσως τον εαυτό του και ακούω το χαμόγελο που προσπαθεί να φέρει στα χείλη του «όμως είναι ένας φόβος ότι η οικογένεια του Χαμόγελου πρέπει να συνεχίσει να υπάρχει. Στην Ελλάδα υπάρχει η πεποίθηση πως όποιος πάει καλά δεν έχει ανάγκη» εξηγεί. «Στηρίζουμε αυτόν που βγάζει πόνο. Εμείς όμως έχουμε επιλέξει να δείχνουμε την καλή πλευρά της ζωής. Είναι απάνθρωπο να χρησιμοποιείς τα παιδιά για να καταφέρεις τους σκοπούς σου. Φυσικά όμως και έχουμε ανάγκη. Στηρίζουμε 95.000 παιδιά σε όλη τη χώρα…»
Τελικά, όταν γίνεσαι γονιός, γίνεσαι γονιός όλων των παιδιών αυτού του κόσμου. Αυτό είναι το «μάθημα» που παίρνω από τον κ. Γιαννόπουλο και αναρωτιέμαι αυθόρμητα αν γνωρίζει όλα τα παιδιά του οργανισμού. «Έχω την απόλυτη εικόνα τους!» μου λέει περήφανος, σαν πατέρας μιας πολυμελούς οικογένειας. «Τα γνωρίζω όλα και τα τελευταία του κορωνοϊού, που δεν μπορούσα να τα γνωρίσω από κοντά, τα γνωρίζω διαδικτυακά. Με θεωρούν πατρικό πρότυπο, δύναμη, λένε “θα το πω στον κ. Κώστα”. Αλλά και τα μεγάλα πάλι σε εμένα έρχονται. Πριν από λίγες ημέρες λάβαμε ένα μήνυμα από ένα παιδί μας, είναι τώρα μεγάλος και έχει οικογένεια. “Ντρέπομαι να ζητήσω κάτι αλλά βρίσκομαι σε απόγνωση και σκέφτηκα πως μόνο η πραγματική μου οικογένεια μπορεί να με στηρίξει” μας είπε. Μας ζήτησε τρόφιμα για να επιβιώσει η οικογένειά του γιατί είχε χάσει τη δουλειά του. Είμαστε ακόμα η οικογένειά του, πώς θα μπορούσαμε να μη στηρίξουμε το παιδί μας;».
«Μην ξεχνάτε πως, σε συνεργασία με τους επαγγελματίες, μιλάμε για το μέλλον των παιδιών μας. Πού θα πάνε, πού θα σπουδάσουν, πού έχουν κλίση; Έχουμε απόλυτη γνώση για το καθένα ξεχωριστά. Και στεναχωριέμαι που δεν αφιερώνω περισσότερο χρόνο σε αυτά, αλλά τον χρόνο μου μου τον “κλέβει” η επιβίωση του Χαμόγελου. Ραντεβού με υπουργούς, μάχες, υποστήριξη, ξανά ραντεβού...»
Σκέφτομαι την εικόνα του και νιώθω ότι ο κ. Γιαννόπουλος ήταν από πάντα εκεί! Σαν να γεννήθηκε μαζί με το Χαμόγελο. «Σας δηλώνω έντονα πως δε γεννήθηκα στο Χαμόγελο! Γεννήθηκα κάπου αλλού, από μικρός πάλεψα πολύ, σπούδασα στο Λονδίνο και ξεκίνησα τη δική μου εταιρεία, στην πορεία έχτισα μαζί με συνεργάτες μου την πληροφορική και την τεχνολογία σε μια εποχή που όλα αυτά ξεκινούσαν στην Ελλάδα. Και τότε ο γιος μου εμφάνισε όγκο στο κεφάλι. Αναγεννήθηκα, ξέρετε, μέσα από την ιδέα του γιου μου. Την ωριμότητα και την αγνότητα ενός 10χρονου παιδιού. Όταν τον έχασα, έγινα οδοστρωτήρας. Έπρεπε να κερδίσω. Είχα λόγο. Είχα όραμα. Τον γιο μου. Μέσα από το Χαμόγελο ζει ο Ανδρέας. Τον κράτησα ζωντανό, νέα παιδιά εμπνέονται από εκείνον και κάποιοι ακολουθούν ιατρικά ή κοινωνικά επαγγέλματα γιατί εμπνεύστηκαν από τον Ανδρέα...»
Τι λέει άραγε σε άλλους γονείς που βιώνουν αντίστοιχες καταστάσεις με εκείνον; «Ο καθένας έχει τη δική του ιστορία και τον δικό του χαρακτήρα. Κάποιοι γονείς αυτή τη στιγμή που μιλάμε περνούν τον δικό τους γολγοθά. Η ψυχή τους κλαίει αλλά το πρόσωπό τους γελάει. Τους συμβουλεύω να κάνουν αυτό που θα ήθελε η ψυχούλα του παιδιού τους να κάνουν, να μην πέφτουν, να δίνουν αισιοδοξία στην υπόλοιπη οικογένεια, να χαμογελούν. Κάποιοι θεωρούν ότι δεν μπορείς να πεις ούτε από μέσα σου ότι “θα ήθελα να φύγει το παιδί μου για να ηρεμήσει”, όμως σε εμένα το εκμυστηρεύονται και λυτρώνονται. Γιατί το είπα κι εγώ αυτό, “να φύγει για να μην πονάει”. Κάποιες φορές, ξέρετε, η αισιοδοξία των γονιών είναι ένα έξτρα φάρμακο για την ίαση. Είναι επιστημονικά τεκμηριωμένο. Άρα ως γονέας οφείλεις να δώσεις τις μάχες σου για να στηρίξεις και το παιδί αλλά και την υπόλοιπη οικογένεια.
Δε θέλω όμως να μοιραστώ τις ιστορίες μας για να πω πόσο δύσκολη είναι η ζωή, αλλά για να πείσω ότι αξίζει να παλέψεις.
Νιώθω θαυμασμό και αισθάνομαι ότι θα ήθελα να του μιλάω για ώρες. Έχει έναν μαγικό τρόπο να κάνει τη ζωή να μοιάζει υπέροχη. Και ίσως το μυστικό είναι ότι πιστεύει στην πρόληψη. Γι' αυτό άλλωστε και «Το Χαμόγελο του Παιδιού» επενδύει πολύ σε αυτόν τον τομέα. «Αδιάκοπες επικοινωνίες με τα παιδιά στα σχολεία, ενημέρωση για τη βία, το bullying, τα ναρκωτικά, μονάδες προληπτικής ιατρικής και πολλά άλλα είναι στο καθημερινό μας πρόγραμμα» μου εξηγεί.
Μα πρέπει να βοηθήσω σκέφτομαι. Και όχι μόνο χρηματικά. «Πριν από λίγο καιρό στο σουπερμάρκετ ήρθε μια γυναίκα ξαφνικά και με πήρε αγκαλιά. Δεν την είχα ξαναδεί και έτσι ήξερα πως δεν ήταν η μαμά κάποιου παιδιού μας. “Έχω δύο παιδιά, κύριε Γιαννόπουλε” μου είπε “και δεν έχω καθόλου χρόνο, είμαι όμως εθελόντρια στο Χαμόγελο. Όταν φεύγω από το σπίτι μου για να πάω στο νοσοκομείο να δω εγκαταλελειμμένα ή άρρωστα παιδιά, λέω στα δικά μου ότι πάω να δω άλλα παιδάκια που με έχουν ανάγκη. Έτσι προσφέρω και σε εκείνα αλλά και στα δικά μου, που μαθαίνουν μαζί μου τον αληθινό κόσμο”». Πόσο σπουδαίο να μπορείς να βοηθήσεις έναν τέτοιο οργανισμό με τα μέσα που έχεις σκέφτομαι και μπαίνω αμέσως στο hamogelo.gr για να βρω τη θέση μου στον οργανισμό. «Η φιλανθρωπία είναι εύκολο πράγμα. Η υλοποίηση όμως είναι σπουδαίο πράγμα» μου λέει και διακρίνω παράπονο και υπερηφάνεια μαζί.
Κλείνω τη συνέντευξη με μια φράση του που με σημάδεψε. «Μέχρι σήμερα έχουμε στηρίξει περισσότερα από 1.200.000 παιδιά και τις οικογένειές τους. Παιδιά θύματα κάθε μορφής βίας, παιδιά θύματα εξαφάνισης, παιδιά με προβλήματα υγείας, παιδιά που βρίσκονται ή απειλούνται να βρεθούν σε κατάσταση φτώχειας. Είμαστε υποχρεωμένοι να είμαστε ετοιμοπόλεμοι. Φανταστείτε τι ευθύνη μας δίνει αυτό...»
«Αν ενωθούμε, θα τα καταφέρουμε».
Ανδρέας Γιαννόπουλος, 1985-1995
Ο Ανδρέας γεννήθηκε στις 21 Απριλίου 1985. Από μικρός ήταν ένα παιδί με ιδιαίτερες ευαισθησίες, και με τις «μικρές» του δυνάμεις πρόσφερε αγάπη και χαμόγελα σε όλους όσοι ήταν δίπλα του! Είχε την αγαπημένη του οικογένεια, τους φίλους του, τους συμμαθητές του, το δικό του σκυλάκι, που φρόντιζε και αγαπούσε. Είχε τα δικά του όνειρα, τα δικά του «θέλω», όλη τη ζωή μπροστά του.
Ο Ανδρέας αρρώστησε το 1994 και από την πρώτη μέχρι και την τελευταία στιγμή αντιμετώπισε την ασθένειά του με θάρρος και αξιοπρέπεια, συνεχίζοντας να προσφέρει δύναμη και χαμόγελο στους γύρω του. Τον Νοέμβριο του 1995 ο Ανδρέας αποτύπωσε το όραμά του στο προσωπικό του ημερολόγιο. Επιθυμία του ήταν να ιδρυθεί ένας σύλλογος για να έχουν όλα τα παιδιά ένα ΧΑΜΟΓΕΛΟ!
Ωστόσο ο Ανδρέας δε στάθηκε μόνο εκεί αλλά μοιράστηκε την επιθυμία του δημόσια, στην εκπομπή «Κόκκινη Κάρτα» του Γιώργου Παπαδάκη στον ΑΝΤΕΝΝΑ. Από την πρώτη στιγμή όλοι οι συντελεστές της εκπομπής «αγκάλιασαν» τον Ανδρέα και έκαναν ό,τι ήταν εφικτό για να ακουστεί η φωνή του! Κι όταν έφτασε η στιγμή που η φωνή του δεν έβγαινε, με μια χαρακτηριστική κίνηση ζωγράφισε ένα χαμόγελο στο δικό του πρόσωπο, ζητώντας όλα τα παιδιά του κόσμου να αποκτήσουν το δικαίωμα να χαμογελούν ευτυχισμένα.
Η απήχηση που είχε η εκπομπή ήταν πραγματικά ανέλπιστη! Στην Ελλάδα, στην Κύπρο αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο οι Έλληνες συγκλονίστηκαν και από την πρώτη στιγμή έσπευσαν με κάθε τρόπο να στηρίξουν το όραμα του Ανδρέα. Του Ανδρέα «όλων μας», όπως χαρακτηριστικά είπε ο Γιώργος Παπαδάκης στην εκπομπή.
Σε λιγότερο από έναν μήνα, ο 10χρονος Ανδρέας έφυγε από τη ζωή… αφήνοντας όμως πίσω του: «Το Χαμόγελο του Παιδιού»! Το ημερολόγιό του είναι η κληρονομιά μας. Και το χαμόγελο που ζωγράφισε στο δικό του πρόσωπο έγινε το χαμόγελο και η ελπίδα για τα εκατοντάδες παιδιά που κινδυνεύουν στην Ελλάδα.
Στηρίξτε «Το Χαμόγελο του Παιδιού» με πράξεις
Website: www.hamogelo.gr
Εθελοντές: www.hamogelo.gr/gr/el/ethelontismos/
Facebook: hamogelo.org
Instagram: hamogelo
Διαβάστε αυτό και πολλά ακόμα άρθρα στο καλοκαιρινό τεύχος του BOOM
