Η κολυμβήτρια, χάλκινη παραολυμπιονίκης και βραβευμένη με χρυσό μετάλλιο στο ευρωπαϊκό πρωτάθλημα κολύμβησης ΑΜΕΑ, Αλεξάνδρα Σταματοπούλου, κατάφερε να μετατρέψει τις δοκιμασίες, με τις οποίες ήρθε αντιμέτωπη από την αρχή ακόμα της ζωής της, σε πηγή δύναμης και έμπνευσης. Τα πρώτα πέντε χρόνια της τα πέρασε σε ίδρυμα στη Ρουμανία, από όπου υιοθετήθηκε, από ζευγάρι Ελλήνων, μαζί με δύο ακόμα αγοράκια και ξεκίνησε μια νέα ζωή στη χώρα μας. Ακόμα και η διάγνωσή της, στα 14 χρόνια της, με το σύνδρομο του δύσκαμπτου ανθρώπου, μια νευροεξελικτική πάθηση που της προκαλεί κινητικά προβλήματα, έγινε αφορμή για να ανακαλύψει τη χαρά της κολύμβησης. Σήμερα διεκδικεί, μεταξύ άλλων, μεγαλύτερη προσβασιμότητα για άτομα με αναπηρίες – και στις παραλίες, αφού ξέρει από πρώτο χέρι πόσο ευτυχισμένους, αλλά και πόσο πιο λειτουργικούς, μας κάνει η επαφή με το νερό. Με αφορμή τη νέα συνεργασία της, με μια εταιρεία που τοποθετεί τους πρώτους τηλεκινούμενους πτυσσόμενους διαδρόμους για αυτόνομη πρόσβαση στη θάλασσα για άτομα με κινητικά προβλήματα (SeaAccess), μίλησε στο boommag.gr για θέματα, όπως η συμπερίληψη, ο αθλητισμός αλλά και η τεκνοθεσία.
Πώς αντιδρούν τα παιδιά με αναπηρίες όταν μπαίνουν για πρώτη φορά στη θάλασσα με τη βοήθεια ενός ειδικού ανελκυστήρα; Και με ποιον τρόπο οι γονείς τους θα ενημερωθούν για τις ελληνικές παραλίες που τους διαθέτουν;
Τα παιδιά είναι σφουγγάρια, οπότε με το που τους δείχνεις το μηχάνημα μπαίνουν με πολλή χαρά σε αυτό, νιώθουν ασφάλεια, και η ζωή τους γίνεται πιο εύκολη. Ένα παρόμοιο σύστημα υπάρχει και στο ΠΙΚΠΑ της Βούλας, έχω δει κι εκεί να χρησιμοποιείται από παιδιά με κινητικές δυσκολίες. Για τους ανελκυστήρες της SeaAccess, συγκεκριμένα, οι γονείς θα βρουν τις ακριβείς τοποθεσίες τους σε ένα χάρτη παραλιών που υπάρχει στο www.sea-access.gr.
Όταν βρισκόμαστε με τα παιδιά μας σε μια παραλία με υποδομές για ΑΜΕΑ, όπως οι ανελκυστήρες της SeaAccess, πώς τούς μιλάμε γι’ αυτές, ώστε να ξέρουμε ότι θα τις σεβαστούν;
Είναι φυσιολογικό να θέλουν να πειραματιστούν με ένα τέτοιο μηχάνημα, να δουν πώς είναι. Μπαίνουμε λοιπόν στη διαδικασία να τους εξηγήσουμε ότι δεν είναι παιχνίδι του λούνα παρκ αλλά ένα σύστημα μετάβασης κάποιων ανθρώπων στη θάλασσα και δεν κάνει να παίζουμε γιατί μπορεί να το χαλάσουμε.
Τι λέτε σε ένα παιδί που σας πλησιάζει και σας ρωτάει γιατί βρίσκεστε σε αναπηρικό αμαξίδιο;
Τα παιδιά δεν θα έρθουν να σε ρωτήσουν γιατί είσαι σε αναπηρικό αμαξίδιο, το πρώτο πράγμα που θα κάνουν θα είναι να το πιάσουν και να το περιεργαστούν, κυρίως τις ρόδες, γιατί τους φαίνεται σαν παιχνίδι οικείο, σαν ένα ποδήλατο. Είναι οι γονείς που τραβούν τα παιδιά -”άφησε τη ρόδα”, “άφησε την κοπέλα”- και τότε εκείνα μπορεί να τρομάξουν από αυτή την κίνηση και να μπουν στη διαδικασία να ρωτήσουν: “Πονούν τα πόδια σου; Χτύπησες;”. Εκεί απαντώ στα πάντα, τους εξηγώ την κατάστασή μου, όχι με ιατρικούς όρους αλλά απλά, ότι αυτή είναι η πάθησή μου, ότι δεν μπορώ να βαδίσω εύκολα, γι’ αυτό χρησιμοποιώ το αμαξίδιο, που με βοηθάει να πηγαίνω στη δουλειά μου, στην προπόνησή μου. Κάποια παιδιά θέλουν να καθίσουν κιόλας στο αμαξίδιο, να δουν πώς είναι. Από τη δική μου πλευρά, επειδή έχω έμφυτο το παιδικό στοιχείο, μου αρέσει να το βλέπουν σαν παιχνίδι και να κατανοούν τι είναι με βιωματικό τρόπο, ότι το αμαξίδιο δεν είναι κάτι που πρέπει να μας τρομάζει.
Πώς μπήκε στη ζωή σας η κολύμβηση;
Η πάθησή μου είναι επίκτητη, εμφανίστηκε στα δεκατέσσερα χρόνια μου. Μέχρι τότε έκανα ενόργανη γυμναστική, δεν είχα σκεφτεί καθόλου την κολύμβηση, ίσα ίσα που με άγχωνε κιόλας όταν την παρακολουθούσα σε αγώνες. Μετά τη διάγνωση άρχισα θεραπευτική κολύμβηση και εκεί είδα ότι είχα μια κλίση προς αυτήν. Εφόσον δεν υπερβάλλεις και δεν καταπονείς το σώμα, είναι ένα άθλημα που μόνο καλό μπορεί να σου προσφέρει – σε εμένα είχε θετικό πρόσημο, μάλιστα στους Παραολυμπιακούς πήρα και ένα χάλκινο μετάλλιο. Δυστυχώς τα MME δεν προβάλλουν αρκετά την προσπάθειά μας και διεκδικούμε κάθε αθλητής, είτε αρτιμελής είτε με κάποια αναπηρία, να αντιμετωπίζεται ως επαγγελματίας και να έχει την ανάλογη προβολή.
Η θεραπευτική κολύμβηση σε ποιες περιπτώσεις μπορεί να βοηθήσει ένα παιδί;
Και σε σωματικές αναπηρίες και σε άλλες καταστάσεις, όπως η νοητική υστέρηση ή ο αυτισμός, το νερό μόνο θετικά μπορεί να δώσει. Μάλιστα στο ΟΑΚΑ η ειδική αγωγή (όπως η λογοθεραπεία ή η εργοθεραπεία) μπορεί να γίνει σε συνδυασμό με θεραπευτική κολύμβηση. Αυτό είναι κάτι σπάνιο όχι μόνο για την Ελλάδα αλλά και για τα δεδομένα της Ευρώπης.
Έχετε μιλήσει αρκετές φορές στο παρελθόν για την τεκνοθεσία σας, σε ηλικία 5 ετών. Τι θυμάστε πιο έντονα από εκείνη την περίοδο;
Η μητέρα μου δεν μπορούσε να τεκνοποιήσει, οπότε το 1993 αποφάσισε να στραφεί στην τεκνοθεσία και επειδή δεν της επιτρεπόταν να το κάνει στην Ελλάδα για νομικούς λόγους -λόγω ηλικίας- κατέφυγε στη Ρουμανία, όπου έγινε η τεκνοθεσία τριών παιδιών, εμένα και των δύο αδερφών μου. Τα συναισθήματα στην αρχή είναι ανάμεικτα με φόβο μήπως βρεθείς πίσω στο ίδρυμα. Στα πέντε χρόνια σου έχεις μνήμες και προσπαθείς με κάθε τρόπο να είσαι καλός και αρεστός, ώστε να μην καταλήξεις ξανά στη δομή. Οπότε το πρώτο χρονικό διάστημα έπρεπε να απαλλαγώ από τον φόβο της επιστροφής μου στο ίδρυμα. Αλλά οι γονείς μας μάς έκαναν ξεκάθαρο ότι δεν τίθετο κάτι τέτοιο, η απόφασή τους ήταν πολύ συνειδητή και μας έδωσαν απλόχερα την αγάπη τους. Αν με ρωτάτε, η διαδικασία τεκνοθεσίας και αναδοχής θα έπρεπε να είχε ανοίξει εδώ και πολλά χρόνια, ώστε τα παιδιά να μη ζουν πια σε ιδρύματα. Έχουν γίνει κάποιες κινήσεις προς αυτή την κατεύθυνση, αλλά υπάρχουν ακόμα ελλείψεις. Για να γίνει κάποιος γονέας πρέπει να υπάρχει υποστήριξη. Όταν παίρνεις, για παράδειγμα, ένα παιδί πέντε ετών από μια δομή, εφόσον δεν έχει ζήσει σε λειτουργικό περιβάλλον και δεν έχει ερεθίσματα, δεν έχει αναπτυχθεί φυσιολογικά και χρειάζεται θεραπείες για να εξελιχθεί. Μέχρι τα πέντε χρόνια που έγινε η τεκνοθεσία μου δεν μιλούσα καθόλου. Χρειάστηκαν πολλές θεραπείες για να αρχίσω, στα επτά μου, να λέω τις πρώτες λέξεις και προτάσεις. Με όλο αυτό το κόστος επιβαρύνθηκαν οι γονείς μου, αλλά ειδικά οι ανάδοχες οικογένειες χρειάζονται οικονομική και ψυχική υποστήριξη.
Ποια συμβουλή θα δίνατε σε έναν γονιό που αποφασίζει να προχωρήσει σε τεκνοθεσία;
Προφανώς για να τεκνοθετήσει θέλει να δώσει όλη την αγάπη που έχει μέσα του, οπότε ως φιλική συμβουλή θα έλεγα, δώστε την απλόχερα. Δεν υπάρχει συνταγή για να γίνει κάποιος γονιός, μια παιδική ψυχή χρειάζεται υποστήριξη, αγάπη και κάλυψη των βασικών αναγκών του για να εξελιχθεί σε έναν υπέροχο ενήλικα.
