«Είμαι αρκετά καλή μαμά; Φέρθηκα σωστά; Δεν έπρεπε να το μαλώσω... Πάλι με κατάφερε και του έκανα το χατίρι... Μήπως ήμουν πολύ αυστηρή;» Ο ρόλος της μαμάς είναι σπουδαίος κι εξίσου απαιτητικός και είναι λογικό να αμφιβάλλει συνέχεια για τα πάντα. Τι γίνεται όμως όταν οι αμφιβολίες μετατρέπονται σε ενοχές που την κατακλύζουν και αισθάνεται μονίμως πως κάτι δεν κάνει καλά; Η ψυχολόγος Αγγελική Καβαλλιεράτου μας δίνει πολύτιμες συμβουλές.
Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή: Από πού πηγάζει το συναίσθημα της ενοχής;
Ο ρόλος της μητέρας φέρει μεγάλες ευθύνες, και είναι αναμενόμενο πολλές φορές μια μαμά να νιώθει πως εγκλωβίζεται σε αυτές και να κατακλύζεται από δεκάδες σκέψεις και προβληματισμούς, που όλα μαζί καταλήγουν να στρέφονται γύρω από το βασικό ερώτημα «είμαι αρκετά καλή;» Ένας από τους παράγοντες που μπορεί να προκαλούν αυτό το συναίσθημα είναι μια εσωτερική αίσθηση ανασφάλειας που μπορεί να βιώνει η μαμά, σε σχέση με το εάν είναι αρκετά καλή, αν τα καταφέρνει αρκετά καλά και αν κάνει τις σωστές επιλογές. Και βέβαια, συχνά το συναίσθημα αυτό μπορεί να επιβαρύνεται και από εξωτερικούς παράγοντες, όπως είναι η πίεση από το περιβάλλον, αλλά και να ενισχύεται όταν μια μαμά συγκρίνει τον εαυτό της με άλλες μαμάδες ή πρότυπα που βλέπει γύρω της, ακόμη και στα μέσα κοινωνική δικτύωσης.
Μερικοί από τους μύθους που ενισχύουν το συναίσθημα της ενοχής:
- Συνήθως, η μαμά που αισθάνεται ενοχές πιστεύει ότι είναι μόνη, αλλά στην πραγματικότητα βιώνει την ίδια κατάσταση που βιώνουν όλες οι μαμάδες.
- Μία από τις στερεοτυπικές φράσεις που ακούμε συχνά, είναι πως «για να είναι καλή μια μαμά πρέπει να τα προλαβαίνει όλα». Έτσι, η μαμά που δεν τα καταφέρνει αισθάνεται ένοχη, ακόμα κι αν γνωρίζει πως είναι ανέφικτο να τα προλαβαίνει κανείς όλα.
- Μια μαμά οφείλει να ξέρει οπωσδήποτε τι πρέπει να κάνει για να αντιμετωπίσει κάθε συνθήκη. Αυτό, όμως, δεν γίνεται γιατί μια νέα μαμά έρχεται συνεχώς αντιμέτωπη με πρωτόγνωρες συνθήκες!
- Οι άλλοι τα καταφέρνουν πάντα, ενώ εκείνη όχι, κάτι που επίσης γνωρίζουμε πως δεν ισχύει!
- Όσο πιο πολλά κάνει για το παιδί της, τόσο πιο καλή μητέρα θα είναι. Ποιος μπορεί να κρίνει, όμως, στην πραγματικότητα πότε είναι «πολλά» αυτά που κάνει μια μαμά για το παιδί της και πότε «λίγα»;
Πώς μπορείς να νικήσεις το συναίσθημα αυτό;
Οι αντιφάσεις και οι προσδοκίες μπορεί να συνεχίζονται καθ’ όλη την ανάπτυξη του παιδιού, γι’ αυτό και κάθε μαμά χρειάζεται να «θωρακίσει» τον εαυτό της με κάποια σημαντικά στοιχεία που θα την βοηθήσουν να νιώθει η ίδια πιο καλά και σταθερή στο ρόλο της. Πώς όμως;
- Εντόπισε τις πηγές των ενοχών σου.
- Εμπιστεύσου τον εαυτό σου και το ένστικτό σου.
- Ξεκίνα να καταγράφεις τις ερωτήσεις και τους προβληματισμούς σου και να τις θέτεις σε έναν ειδικό.
- Οργάνωσε όλα όσα θα ήθελες να κάνεις με το παιδί σου ή για το παιδί σου σε ένα ετήσιο πλάνο, και εμπιστεύσου τον χρόνο.
- Σίγουρα, όπως κάθε μαμά, καταφέρνεις κι εσύ να φροντίζεις πολύ καλά τους άλλους, μην ξεχνάς όμως να φροντίζεις και τον εαυτό σου. Ακόμη κι αν προτεραιότητα πάντοτε είναι οι άλλοι ή το παιδί σου, να θυμάσαι πως μόνο όταν είσαι εσύ καλά θα μπορέσεις να προσφέρεις όλα όσα θα ήθελες στους άλλους.
- Ζήτησε βοήθεια όταν την χρειάζεσαι, χωρίς να νιώθεις άσχημα γ’ αυτό. Είσαι αρκετά ικανή ακόμη και με λίγη επιπλέον βοήθεια!
- Μίλησε σε πρόσωπα που εμπιστεύεσαι και μοιράσου τις σκέψεις σου μαζί τους.
- Είσαι μια καλή μαμά, ακόμη και αν κάνεις λάθη, ακόμη και αν αφιερώσεις λίγο περισσότερο χρόνο στον εαυτό σου, ακόμη και εάν δεν τα προλαβαίνεις όλα!
- Μην προσπαθείς να αποδείξεις στους άλλους πως είσαι πραγματικά καλή.
- Πέρνα ποιοτικό χρόνο με το παιδί σου.
Να θυμάσαι...
Το να είσαι μαμά είναι κάτι που αλλάζει όλη σου τη ζωή, γι’ αυτό παρά τις απαιτήσεις και τις ανησυχίες μην ξεχνάς και όλα όσα εσύ χρειάζεσαι. Απόλαυσε πράγματα που σε ικανοποιούσαν πάντα και φρόντισε να θυμίζεις στον εαυτό σου πως κάποιες φορές, όλα τα δύσκολα συναισθήματα έρχονται και ως μια υπενθύμιση, πως ίσως χρειάζεσαι κάποια μορφή βοήθειας και ενίσχυσης, που μπορεί να είναι από μια σύντομη βόλτα μέχρι το να μιλήσεις για όλα όσα σε προβληματίζουν. Ένα βαθύ συναίσθημα ενοχής εάν δεν επεξεργαστεί, μπορεί να οδηγήσει σε μια κριτική στάση για τον εαυτό μας, κάτι που θα ενδυναμώσει τυχόν αρνητικά συναισθήματα, όπως άγχος, απογοήτευση, κόπωση και χαμηλή αυτοεκτίμηση. Γι’ αυτό βοήθησε τον εαυτό σου και εάν αυτό δεν είναι πάντοτε εύκολο, μη διστάσεις να ζητήσεις τη βοήθεια ενός ειδικού.
When you’re in the thick of raising your kids by yourself, you tend to keep a running list of everything you think you’re doing wrong. I recommend taking a lot of family pictures as evidence to the contrary. —Connie Schultz
Αγγελική Καβαλλιεράτου
Ψυχολόγος / Συστημική Οικογενειακή Ψυχοθεραπεύτρια
MSc Κλινική & Κοινοτική Ψυχολόγος
Μετ. Παιδοψυχολογίας & Ψυχολογίας Εφήβων
Site: www.aggelikikavallieratou.gr
Τηλέφωνο: 6983433267
