Η εξέλιξη της τεχνολογίας αναμφισβήτητα παρέχει σημαντικές διευκολύνσεις στην καθημερινή μας ζωή και προάγει την εξέλιξη σε πολλαπλούς τομείς. Παράλληλα, όμως, καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε παρενέργειες, οι οποίες προκύπτουν από λανθασμένη ή υπερβολική χρήση αυτής. Ένα από τα σημαντικότερα σύγχρονα προβλήματα στον τομέα της παιδιατρικής είναι η πολύωρη έκθεση των παιδιών σε ψηφιακές οθόνες (Τηλεόραση, Η/Υ, Tablet, Smartphones). Η ευρεία διαθεσιμότητα των μεσών αυτών στη σύγχρονη κοινωνία και η ελκυστικότητά τους ιδίως στα παιδιά, θέτουν ένα σοβαρό πρόβλημα στην ιατρική κοινότητα και τους γονείς όσον αφορά την οριοθέτηση της χρήσης τους. Για να οριοθετηθεί ένα παιδί όσον αφορά τις ώρες έκθεσής του σε ψηφιακές οθόνες θα πρέπει, αρχικά, να κατανοήσουμε τα προβλήματα που προκύπτουν από την υπερβολική χρήση αυτών.
Από τον Παναγιώτη Ζαφείρη , Παιδίατρο Επιμελητή Β' Παιδιατρικής Κλινικής του Παιδιατρικού Κέντρου Αθηνών
Παχυσαρκία
Η επένδυση χρόνου σε καθιστικές δραστηριότητες αποτελεί θετικό συντελεστή για ανάπτυξη παχυσαρκίας
Διαταραχές Ύπνου
Η ακτινοβολία που εκπέμπουν οι ηλεκτρονικές συσκευές παρεμποδίζει τον κύκλο ύπνου και μπορεί να οδηγήσει σε διαταραχές
Διαταραχές Συμπεριφοράς
Σύμφωνα με μελέτες τα παιδιά προσχολικής και σχολικής ηλικίας που εκτίθενται περισσότερο από δύο ώρες την ημέρα είναι πιο πιθανό να έχουν συναισθηματικά, κοινωνικά προβλήματα και προβλήματα προσοχής.
Η Αμερικάνικη Παιδιατρική Εταιρία και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εξέδωσαν κατευθυντήριες οδηγίες προς τους γονείς με σκοπό την ορθολογική χρήση ψηφιακών συσκευών για τον περιορισμό των αρνητικών τους επιπτώσεων
- Πλήρης αποφυγή της χρήσης οθονών από παιδιά μέχρι 18 μηνών. Εάν τις χρησιμοποιούμε να γίνεται μόνο για λόγους επικοινωνίας με συγγενείς και φίλους και για ελάχιστο χρονικό διάστημα.
- Παιδιά ηλικίας 18 έως 24 μηνών μπορούν να εκτεθούν περιορισμένο χρόνο σε ψηφιακές οθόνες. Οι γονείς θα πρέπει να επιλέγουν προγράμματα υψηλής ποιότητας και, κυρίως, να τα παρακολουθούν μαζί με τα παιδιά για να τα καθοδηγούν.
- Παιδιά ηλικίας 2 έως 5 ετών περιορίζονται σε 1 ώρα ημερησίως για προγράμματα υψηλής εκπαιδευτικής ποιότητας. Και πάλι η παρουσία των γονέων κρίνεται αναγκαία.
- Παιδιά ηλικίας 6 ετών και άνω δεν υπάρχει συγκεκριμένο χρονικό όριο. Η Αμερικανική Παιδιατρική Εταιρία προτείνει να μπαίνουν σταθερά όρια στον χρόνο που αφιερώνουν τα παιδιά στις οθόνες ενώ οι γονείς πρέπει να ελέγχουν ότι ο χρόνος αυτός δεν αντικαθιστά τον ενδεδειγμένο ύπνο, τη σωματική άσκηση και άλλες συνήθειες που είναι στοιχειώδεις για την ψυχική, πνευματική και σωματική ευεξία του παιδιού.
Πέρα από αυτές τις οδηγίες όμως, αποτελέσματα πρόσφατων ερευνών δείχνουν ότι δεν έχει σημασία μόνο ο χρόνος που δαπανάται από τα παιδιά στις οθόνες αλλά και η φύση και το είδος του περιεχομένου στο οποίο εκτίθενται. Λαμβάνοντας υπόψη την δυσκολία εφαρμογής κανόνων και απαγορεύσεων στα παιδιά, προτείνονται μέτρα που θα διευκολύνουν την διαδικασία αυτή, όπως
- Αποφυγή τοποθέτησης ψηφιακών οθονών στο υπνοδωμάτιο των παιδιών. Αντιθέτως συστήνεται να τοποθετούνται σε κοινόχρηστους χώρους όπου θα μπορεί να εποπτεύεται η χρήση τους.
- Αποφυγή χρήσης κατά τη διάρκεια του φαγητού ή πριν τον ύπνο.
- Αποφυγή χρήσης ψηφιακών συσκευών για καθησυχασμό του παιδιού.
- Ενεργή συμμετοχή του γονέα και παρακολούθηση μαζί με το παιδί, προκειμένου να ελέγχει και να επεξηγεί το περιεχόμενο.
- Ενίσχυση δραστηριοτήτων, κοινωνικοποίησης και ενδιαφερόντων εκτός οθόνης.
- Περιορισμός προσωπικής χρήσης ψηφιακών συσκευών από τους ίδιους τους γονείς ως παραδειγματισμό.
Η χρήση των ψηφιακών συσκευών είναι πλέον αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητάς μας. Πέραν της εφαρμογής κανόνων, ο ενεργός ρόλος των γονέων και η επαφή τους με τα παιδιά είναι ο παράγοντας που θα προλάβει την προβληματική χρήση και θα εκμαιεύσει τα θετικά τους στοιχεία.
Διαβάστε πολλά ακόμα ενδιαφέροντα άρθρα στο site του Παιδιατρικού Κέντρου Αθηνών.
