«Γίνε εσύ η αλλαγή που θέλεις να δεις στον κόσμο». Αυτήν τη φράση του Μαχάτμα Γκάντι θα έγραφε σε κάθε σχολική αίθουσα αν είχε τη δυνατότητα η Μάνια Ζηρίδη, διευθύντρια προσχολικής εκπαίδευσης στα εκπαιδευτήρια «Νέα Γενιά Ζηρίδη». Για να αλλάξουμε, όμως, τον κόσμο, πρέπει πρώτα να πατάμε γερά στα πόδια μας, να ξέρουμε ποιοι είμαστε, ποια είναι τα δυνατά μας σημεία, να διαθέτουμε τις απαραίτητες κοινωνικές δεξιότητες, να έχουμε εξασκήσει τη συναισθηματική μας νοημοσύνη. Πώς γίνονται, όμως, όλα αυτά;
Ο Πικάσο είχε πει: «Κάθε παιδί είναι καλλιτέχνης. Το θέμα είναι πώς θα παραμείνει καλλιτέχνης μεγαλώνοντας». Ποια είναι η δική σας απάντηση;
Όλα τα παιδιά γεννιούνται με χαρίσματα, ιδιαίτερες ικανότητες και κλίσεις. Είναι σαν ένας σπόρος, που μπορεί να ανθίσει ή να παραμείνει σπόρος, ανάλογα με το περιβάλλον στο οποίο βρίσκεται. Όμως, ο τρόπος που τα μεγαλώνουμε, παρόλο που έχουμε τις καλύτερες προθέσεις, μπορεί να αποβεί καταστροφικός. Υπερβολικά πολλές δραστηριότητες, πολλές επιλογές, πολλά υλικά αγαθά, πίεση χρόνου… Όλα αυτά δεν τους αφήνουν τον χώρο ή τον χρόνο που χρειάζονται για να διαχειριστούν τον όγκο των πληροφοριών που δέχονται καθημερινά. Επίσης, συχνά παραχαϊδεύουμε τα παιδιά μας και γινόμαστε υπερπροστατευτικοί, αφαιρώντας τους τη δυνατότητα να πατήσουν γερά στα πόδια τους, να δοκιμάσουν και να αποτύχουν, να αυτονομηθούν, να νιώσουν ικανά αναλαμβάνοντας ευθύνες και να αναπτύξουν την αυτοπεποίθησή τους. Και, βέβαια, εμπόδιο στέκεται και η τάση που έχουμε ως γονείς να μην αποδεχόμαστε αυτά που αγαπούν ή επιλέγουν τα παιδιά μας, πιθανώς στερώντας τους την ευκαιρία να είναι ευτυχισμένα βάσει των δικών τους επιθυμιών, ονείρων και προτεραιοτήτων.
Aν όλα τα παιδιά είναι χαρισματικά, πώς μπορούν οι γονείς να βρουν ποια είναι η πραγματική κλίση του παιδιού τους, και τι μπορούν να κάνουν για να το βοηθήσουν;
Η ενεργητική ακρόαση, η παρατήρηση, το να διαπιστώσουμε τι αρέσει πραγματικά σε ένα παιδί, πότε χάνει την αίσθηση του χρόνου, τι αγαπά διαχρονικά, αλλά και η ανταλλαγή απόψεων με σημαντικούς ανθρώπους από το περιβάλλον του, όπως οι εκπαιδευτικοί, που μπορεί να βλέπουν μια διαφορετική εικόνα του, είναι μερικοί τρόποι μέσα από τους οποίους μπορούμε να αντιληφθούμε πού έχει κλίση ένα παιδί. Και, βέβαια, προκειμένου να αναπτύξει τα ταλέντα του, χρειάζεται ερεθίσματα, ευκαιρίες, νέες εμπειρίες, να γνωρίσει επαγγελματίες από τον χώρο του ενδιαφέροντός του ή και να διαβάσει βιογραφίες σημαντικών ανθρώπων. Το πιο σημαντικό, όμως, είναι να του δώσουμε χρόνο να αφουγκραστεί τον εαυτό του και να μην προβάλλουμε ή επιβάλλουμε τα δικά μας όνειρα, «θέλω» και «πρέπει» στη δική του ζωή, αλλά να σεβόμαστε τις επιλογές του. Και να μην ξεχνάμε πως ο ρόλος μας, ως γονείς, δεν είναι μόνο να βοηθήσουμε το παιδί μας να ανιχνεύσει, να καλλιεργήσει και να αναδείξει το χάρισμά του, αλλά να το ενθαρρύνουμε να το αξιοποιήσει για το καλό όλων, αφήνοντας έτσι το θετικό του αποτύπωμα, και κάνοντας τον κόσμο καλύτερο.
Ποιες είναι οι πέντε βασικές δεξιότητες που πρέπει να αποκτήσει ένα παιδί στη σημερινή εποχή και γιατί;
Είναι πολύ δύσκολο να επιλέξει κανείς μόνο τόσες, θα έλεγα, όμως, πως οι πέντε πρώτες είναι οι εξής:
Ψυχική ανθεκτικότητα, δηλαδή η ψυχική ικανότητα του ατόμου να μπορεί να αντιμετωπίζει και να ξεπερνά τις δυσκολίες με θετική στάση και θάρρος, χωρίς να καταβάλλεται από αυτές.
Ενσυναίσθηση, που σημαίνει «να μπαίνεις στη θέση του άλλου», αφήνοντας για λίγο στην άκρη τις δικές σου επιθυμίες και ανάγκες. Έτσι αποδεχόμαστε και καταλαβαίνουμε τους άλλους, με αποτέλεσμα να δημιουργούμε πιο ουσιαστικές σχέσεις.
Ικανότητα επίλυσης προβλημάτων, καθώς οι προκλήσεις αποτελούν ένα αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητάς μας.
Συνεργασία, δεδομένου ότι όλοι μας καλούμαστε καθημερινά να συνεργαστούμε σε όλους τους τομείς της ζωής μας. Στην οικογένεια, στην τάξη, στην αθλητική ομάδα, στη δουλειά, παντού είναι απαραίτητο να μπορούμε να «παίξουμε ομαδικά».
Επικοινωνία, που είναι απαραίτητη σε κάθε τομέα της ζωής μας και μας βοηθά να δημιουργούμε ουσιαστικές σχέσεις, που χαρακτηρίζονται από εμπιστοσύνη, κατανόηση, σεβασμό και εγγύτητα.
Ποιος είναι ο ρόλος της συναισθηματικής νοημοσύνης; Γιατί είναι εξίσου σημαντική για την ολοκλήρωση της προσωπικότητας του ανθρώπου;
Η συναισθηματική νοημοσύνη βοηθά έναν άνθρωπο να είναι ευτυχισμένος, καθώς μαθαίνει να αναγνωρίζει, να κατανοεί και να διαχειρίζεται τόσο τα δικά του συναισθήματα όσο και των άλλων, δημιουργώντας επιτυχημένες διαπροσωπικές σχέσεις. Οι άνθρωποι με υψηλή συναισθηματική νοημοσύνη ελέγχουν την παρορμητικότητά τους και κινητοποιούν τον εαυτό τους, ώστε να βελτιώνονται και να αναπτύσσουν ηγετικές ικανότητες και ενσυναίσθηση. Ευτυχώς, η συναισθηματική νοημοσύνη, σε αντίθεση με το IQ, το οποίο καθορίζεται από γενετικούς παράγοντες, καλλιεργείται και αναπτύσσεται σε οποιαδήποτε ηλικία, τόσο στα παιδιά όσο και τους γονείς! Και αυτό γίνεται μέσα από προγράμματα επίλυσης συγκρούσεων και αποτελεσματικής επικοινωνίας, όπως είναι η ενεργητική ακρόαση, μέσα από τη διδασκαλία τεχνικών ηρεμίας, δείχνοντας ασκήσεις ενσυνειδητότητας, αλλά και με τον εθελοντισμό. Όλοι αυτοί είναι τρόποι που βοηθούν τα παιδιά να αναπτύξουν τη συναισθηματική τους νοημοσύνη και να μάθουν να διαχειρίζονται τα έντονα και αρνητικά συναισθήματα που τα κρατούν πίσω, όπως είναι η ζήλια και ο θυμός.
Photos: Δανάη Ίσαρη
Location: L.A.M.P.
Διαβάστε ολόκληρο το 2ο τεύχος του BOOM εδώ!
