Διαβάσαμε όλα τα βιβλία που μας σύστησαν, συζητήσαμε με γονείς, εκπαιδευτικούς και άλλους ειδικούς που εμπιστευόμαστε, εφαρμόσαμε κατά γράμμα όλες τις συμβουλές με τις οποίες νομίσαμε ότι θα μεγαλώναμε το παιδί μας με αγάπη, ευτυχία και ηρεμία για όλη την οικογένεια. Πώς βρεθήκαμε λοιπόν ξαφνικά με ένα νήπιο που κοπανιέται στο πάτωμα κλαίγοντας για ένα πακέτο καραμέλες; Η αλήθεια είναι ότι τέτοιες οικογενειακές κρίσεις συμβαίνουν σε όλους, ειδικά στα δύσκολα πρώτα δύο χρόνια (και στα τρία και στα τέσσερα και στα πέντε και πάει λέγοντας…). Πώς θα τις διαχειριστούμε όμως για να μην γκρεμίσουμε ό,τι χτίσαμε με κόπο και να διορθώσουμε τυχόν λάθη του παρελθόντος; Η Amy McCready δημιουργός της εταιρείας διαδικτυακής συμβουλευτικής γονέων Positive Parenting Solutions και συγγραφέας πολλών βιβλίων, δίνει συμβουλές θετικής γονεϊκότητας που υπόσχονται πραγματικά αποτελέσματα.
1. Αναζητήστε την αιτία μιας συμπεριφοράς: Πάντα υπάρχει ένας λόγος πίσω από κάθε «απειθαρχία» ή «ξέσπασμα». Θα μπορούσε να είναι, για παράδειγμα, η αδυναμία του παιδιού να ελέγξει τα συναισθήματά του, μια προσπάθεια να τραβήξει την προσοχή μας ή να δοκιμάσει τα όριά του. Πάντα πρέπει να θυμόμαστε ότι η συμπεριφορά είναι μόνο το σύμπτωμα και πως το ζητούμενο είναι να βρούμε, ως γονείς, τι την κινητοποιεί ώστε να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα στη ρίζα του.
Ας πούμε, για παράδειγμα, ότι στη διάρκεια ενός επαγγελματικού τηλεφωνήματός μας από το σπίτι, η κόρη μας αποφασίζει, στην προσπάθεια να αποσπάσει την προσοχή μας, να μας περιγράψει με λεπτομέρεια πώς πέρασε τη μέρα της, επιμένοντας να την ακούσουμε. Αντί να χάσουμε την ψυχραιμία μας και να της φωνάξουμε: «Αν το συνεχίσεις, θα σε τιμωρήσω μόλις κλείσω!», ας δοκιμάσουμε, είκοσι λεπτά πριν από το επόμενο επαγγελματικό τηλεφώνημα, να της προτείνουμε: «Σε λίγο έχω ένα σημαντικό τηλεφώνημα, τι θα έλεγες όμως μέχρι τότε να παίξουμε μαζί;».
2. Είναι σημαντικό να είστε συνεπείς στο καθημερινό πρόγραμμα και τους κανόνες του σπιτιού. Για παράδειγμα, θέστε ως δεδομένο στα παιδιά, ανάλογα και με την ηλικία τους, ότι κάθε πρωί πριν από το σχολείο θα στρώνουν το κρεβάτι τους, θα ντύνονται και θα πλένουν τα δόντια τους. Έτσι, θα αποφύγετε τις φωνές και το άγχος. Αν ένα παιδί αρνείται αρχικά να ακολουθήσει τους κανόνες, φροντίστε να το φέρετε αντιμέτωπο με μια συνέπεια – για παράδειγμα, αν δεν ντυθεί μόνο του μέσα σε δέκα λεπτά, θα επιλέξετε εσείς τα ρούχα του και δεν θα είναι τα αγαπημένα του. Έτσι, την επόμενη φορά θα είναι πιθανότερο να ακολουθήσει το οικογενειακό πρόγραμμα χωρίς αντιδράσεις.
3. Πείτε «όχι» στις επιβραβεύσεις. Ακούγεται αντιφατικό προς τη θετική γονεϊκότητα, όμως στην πραγματικότητα οι επιβραβεύσεις έχουν περισσότερα μειονεκτήματα παρά οφέλη. Μπορεί, π.χ., με την υπόσχεση ενός γλυκού να πείσουμε εύκολα το παιδί μας να κάνει τη σχολική εργασία του για την επόμενη μέρα, όμως πρέπει να δούμε την ανατροφή του σαν έναν μαραθώνιο, όχι σαν έναν σύντομο αγώνα sprint. Να εστιάσουμε, δηλαδή, στο μακροχρόνιο στόχο: εν προκειμένω, να δώσουμε στο παιδί εσωτερικά και όχι εξωτερικά κίνητρα. Γιατί, προφανώς, δεν μπορούμε, και δεν θα ήταν ωφέλιμο για το ίδιο, να συνεχίσουμε να το επιβραβεύουμε καθημερινά με γλυκά, για τα υπόλοιπα χρόνια των σπουδών του.
4. Επικεντρωθείτε σε ό,τι μπορείτε να ελέγξετε. Το σίγουρο είναι ότι δεν μπορείτε να ελέγξετε εξ ολοκλήρου τη συμπεριφορά του παιδιού, αλλά τον τρόπο με τον οποίο εσείς αντιδράτε σε αυτήν. Άλλωστε, αργά ή γρήγορα το παιδί θα μεγαλώσει, θα ενηλικιωθεί και θα έχει εκείνο τον πλήρη έλεγχο της συμπεριφοράς του.
Για παράδειγμα, ας πούμε ότι θέλετε από ένα παιδί σχολικής ηλικίας να αρχίσει να αδειάζει μόνο του την τσάντα του κολατσιού. Σε μια στιγμή ηρεμίας, εξηγήστε του: «Θα πρέπει να αδειάζεις καθημερινά την τσάντα του κολατσιού, για να τη γεμίζω με καινούριο φαγητό. Πώς μπορώ να σε βοηθήσω να θυμάσαι να το κάνεις κάθε πρωί;». Δοκιμάστε, για παράδειγμα, να κολλήσετε στον τοίχο μια λίστα με τη ρουτίνα της προετοιμασίας που πρέπει να ακολουθεί για το σχολείο.
5. Επιλέξτε την πειθαρχία αντί για την τιμωρία. Αυτή είναι μια από τις βασικές αρχές της θετικής γονεϊκότητας. Μερικές φορές μάλιστα σημασία δεν έχει τι κάνουμε, αλλά πώς το παρουσιάζουμε στο παιδί. Αν, για παράδειγμα, καθυστερεί να ολοκληρώσει μια σχολική εργασία αναζητώντας διαρκώς αντιπερισπασμούς στο σπίτι, εξηγήστε του ότι αν δεν την τελειώσει εγκαίρως, δεν θα προλάβει να συναντηθεί το απόγευμα με τους φίλους του. Έτσι, θα παρουσιάσετε τη στέρηση του παιχνιδιού ως μια φυσική συνέπεια των πράξεών του -δεν πρόλαβε να παίξει γιατί δεν ήταν συνεπής στις υποχρεώσεις του- όχι σαν μια τιμωρία γι’ αυτές.
