Moms-to-be και νέες μανούλες, αν σκρολάρετε αρκετά στο διαδίκτυο και θέλετε να ενημερώνεστε για τα πάντα, είναι πιθανό να έχετε ακούσει ή να έχει πάρει το μάτι σας τον όρο… «υπερηχογράφημα βρεφικού ισχίου». Ίσως και ο γιατρός σας να σας έχει μιλήσει για αυτό. Αλήθεια, ξέρετε ακριβώς περί τίνος πρόκειται;
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ: Καύσωνας | Οδηγίες προστασίας από τον Ιατρικό Σύλλογο Αθηνών
Τι είναι το υπερηχογράφημα βρεφικού ισχίου;
Πρόκειται για μία απεικονιστική εξέταση, που μας επιτρέπει να έχουμε εικόνα από τις αρθρώσεις των ισχίων ενός βρέφους και να ελέγξουμε αν η ανατομία της περιοχής είναι φυσιολογική ή όχι. Σε περίπτωση που δεν είναι φυσιολογική, τότε μιλάμε για Αναπτυξιακή Δυσπλασία του Ισχίου (Α.Δ.Ι.), που αποτελείται από ένα ευρύ φάσμα παθολογιών. Το υπερηχογράφημα βρεφικού ισχίου μάς δίνει επίσης τη δυνατότητα να καθορίσουμε τον βαθμό της δυσπλασίας, από τον οποίο και εξαρτάται η θεραπεία.
Πώς γίνεται το υπερηχογράφημα βρεφικού ισχίου;
Οι γονείς επιτρέπεται και πρέπει να βρίσκονται παρόντες σε όλη τη διάρκεια της εξέτασης. Τα ρουχαλάκια (ιδιαίτερα των κάτω άκρων) και η πάνα του νεογέννητου αφαιρούνται. Στη συνέχεια, το μωρό (μαζί και με τη βοήθεια της μαμάς ή του μπαμπά) τοποθετείται σε ειδικά διαμορφωμένη θέση στο πλάι. Ο γιατρός απλώνει καθαρό gel στην περιοχή του ισχίου και με την κεφαλή του υπερήχου βλέπει στην οθόνη εικόνες από την άρθρωση του γοφού.
- Οι γονείς μπορούν να μιλούν, να τραγουδούν και να παίζουν με το μωρό κατά τη διάρκεια της εξέτασης, ώστε να το κρατούν απασχολημένο.
- Η εξέταση είναι γρήγορη, ασφαλής και ανώδυνη!
- Πριν ή μετά την υπερηχογραφική εξέταση ακολουθεί και η κλινική εξέταση του βρέφους.
- Καλό θα ήταν λίγο πριν την προσέλευση στον χώρο της εξέτασης, το μωρό να έχει θηλάσει για να είναι όσο γίνεται πιο ήρεμο και πιο συνεργάσιμο.
Η εξέταση επιβαρύνει το μωράκι με ακτινοβολία;
Όχι! Είναι μία ανώδυνη εξέταση που παρέχει σημαντικές πληροφορίες, αν γίνει τη σωστή χρονική στιγμή.
Τι είναι η Αναπτυξιακή Δυσπλασία του Ισχίου;
Είναι ο ιατρικός όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει την παθολογική ανατομία στο ισχίο. Μπορεί να περιλαμβάνει ένα εύρος παθήσεων, από μια χαλαρότητα ή αστάθεια της άρθρωσης του ισχίου έως και σοβαρές παραμορφώσεις, όπως η περίπτωση που η κεφαλή του μηριαίου δεν βρίσκεται πλέον εντός της κοτύλης (εξάρθρημα). Υπολογίζεται ότι 3 στα 100 παιδιά εμφανίζουν κάποιου βαθμού δυσπλασία του ισχίου και 1 στα 1000 παιδιά εμφανίζει εξάρθρημα του ισχίου.
Τι πρόβλημα μπορεί να δημιουργήσει η Αναπτυξιακή Δυσπλασία του Ισχίου;
Η Α.Δ.Ι. μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα τη φθορά της άρθρωσης του ισχίου και οι ασθενείς να βρίσκονται σε αυξημένο κίνδυνο για πόνους και ανάπτυξη οστεοαρθρίτιδας στην άρθρωση του ισχίου κατά τη νεαρή ενήλικη ζωή. Σε περιπτώσεις μεγάλου βαθμού δυσπλασίας ή μονόπλευρου εξαρθρήματος μπορεί να εμφανιστεί ανισοσκελία ή ακόμη και ένα περπάτημα μη φυσιολογικό (π.χ. το παιδί να κουτσαίνει). Υπολογίζεται ότι μέχρι και 30% των επεμβάσεων αντικατάστασης της άρθρωσης του ισχίου που πραγματοποιούνται σε νεαρή ηλικία οφείλονται στην Αναπτυξιακή Δυσπλασία του Ισχίου και θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί με έναν υπέρηχο βρεφικού ισχίου για έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση.
Η σημασία της έγκαιρης διάγνωσης
Σε περίπτωση που η Αναπτυξιακή Δυσπλασία του Ισχίου διαγνωστεί νωρίς, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να αντιμετωπιστεί μόνο με κάποιον ειδικό, μικρό νάρθηκα ή να χρειαστεί απλώς επανέλεγχος, ώστε να επιβεβαιωθεί η ομαλή ανάπτυξη του ισχίου. Όσο λοιπόν πιο νωρίς γίνει η διάγνωση και ανάλογα με τον βαθμό της Α.Δ.Ι., τόσο περισσότερες είναι οι πιθανότητες να αντιμετωπιστεί συντηρητικά. Αντιθέτως, αν καθυστερήσει η διάγνωση, αυξάνονται και οι πιθανότητες χειρουργικής αντιμετώπισης.
Πότε πρέπει να γίνεται το υπερηχογράφημα βρεφικού ισχίου;
Συστήνεται να γίνεται τις πρώτες ημέρες ζωής του νεογνού (πριν την έξοδο από το μαιευτήριο) και να επαναλαμβάνεται περίπου στην 6η εβδομάδα ζωής. Και οι δύο αυτές εξετάσεις είναι σημαντικές και η κάθε μία γίνεται για συγκεκριμένο λόγο. Η πρώτη εξέταση μάς δίνει τη δυνατότητα να διαγνώσουμε έγκαιρα ένα πιθανό εξάρθρημα του ισχίου, ενώ με τη δεύτερη εξέταση αξιολογούμε την ανάπτυξη του ισχίου και την ύπαρξη ή μη κάποιου βαθμού δυσπλασίας.
Το υπερηχογράφημα του βρεφικού ισχίου για την Αναπτυξιακή Δυσπλασία του Ισχίου μπορεί να πραγματοποιηθεί μέχρι και τον 4ο–5o μήνα ζωής. Από την ηλικία αυτή και μετά ο έλεγχος για πιθανή Δυσπλασία του Ισχίου γίνεται μόνο με ακτινογραφία.
Ποια νεογνά πρέπει να κάνουν υπερηχογράφημα των ισχίων;
Ιδανικά, όλα τα νεογνά! Κι αυτό, γιατί η Αναπτυξιακή Δυσπλασία του Ισχίου είναι μια «σιωπηλή» νόσος που δεν δίνει σημάδια. Ακόμη και μια πολύ προσεκτική εξέταση είναι δύσκολο να αποκλείσει την πιθανότητα ύπαρξης κάποιας παθολογίας στην άρθρωση. Αξίζει να σημειωθεί ότι σε αρκετές χώρες της Βόρειας Ευρώπης το υπερηχογράφημα του βρεφικού ισχίου είναι υποχρεωτικό για όλα τα νεογέννητα. Σε άλλες χώρες, όπως και στην Αμερική, δεν είναι υποχρεωτικό για όλα τα παιδιά, αλλά συστήνεται εντόνως σε αυτά με παράγοντες κινδύνου.
Παράγοντες κινδύνου για εμφάνιση Α.Δ.Ι.
Στις παρακάτω περιπτώσεις χρειάζεται οπωσδήποτε να γίνει υπερηχογράφημα του βρεφικού ισχίου:
- Παιδιά που γεννιούνται με ισχιακή προβολή
- Ιστορικό Αναπτυξιακής Δυσπλασίας του Ισχίου από τους γονείς
- Θήλυ φύλο
- Πρώτο παιδί
- Όταν κατά την παιδιατρική εξέταση των ισχίων ακούγεται «κλικ».
Good to know
Ο καθηγητής Reinhard Graf, Χειρουργός Ορθοπεδικός στο Νοσοκομείο Stolzalpe της Αυστρίας, στις αρχές της δεκαετίας του ’80 άρχισε να πειραματίζεται με τον υπέρηχο στα ισχία της νεογέννητης κόρης του. Αυτή η αρχική περιέργεια, βασιζόμενη στη γνώση ότι το κεντρικό άκρο του νεογνικού μηριαίου οστού (μηριαία κεφαλή, αυχένας, μεγάλος τροχαντήρας) καθώς και μέρος της οροφής της κοτύλης αποτελούνται από υαλοειδή χόνδρο, ο οποίος ως μαλακός ιστός μπορεί να διαπεραστεί από υπερήχους και να δώσει αντανακλάσεις, οδήγησε, μετά από επίπονη μελέτη, σε αυτό που σήμερα γνωρίζουμε ως υπερηχογράφημα του νεογνικού ισχίου κατά Graf.
Με τη διενέργεια λοιπόν της εξέτασης μπορούμε να αποκλείσουμε την αναπτυξιακή δυσπλασία των ισχίων, δηλαδή της ανωμαλίας στην ανάπτυξη της άρθρωσης αυτής.
