Μπορεί τα σχολεία να είναι κλειστά αλλά η Ελένη Δούκα, Γενική Διευθύντρια Εκπαίδευσης και Εκπαιδευτική Ψυχολόγος των Εκπαιδευτηρίων Δούκα βρίσκεται στο γραφείο της και μάλιστα εργάζεται πυρετωδώς προκειμένου να καλύψει τις νέες ανάγκες μαθητών και εκπαιδευτικών. Η διδασκαλία από απόσταση είναι η νέα πραγματικότητα και το μόνο που μένει είναι να προσαρμοστούν τα παιδιά όσο το δυνατόν πιο γρήγορα. Πώς όμως μπορούμε να τα βοηθήσουμε;
Κυρία Δούκα, πώς μπορούν οι γονείς να βοηθήσουν τα παιδιά τους σε αυτή τη δύσκολη συγκυρία;
Καταρχάς είναι πάρα πολύ σημαντικό να συζητάμε με τα παιδιά για το τι συμβαίνει. Είναι μια δύσκολη και κάπως βίαιη αλλαγή, κάτι πρωτόγνωρο που κανείς μας δεν έχει αντιμετωπίσει ξανά. Χρειάζεται αγάπη, ψυχραιμία, θετική διάθεση αλλά και δυναμισμό. Είναι σημαντικό να μη χάσουν τα παιδιά μια από τις βασικές σταθερές τους, που είναι το σχολείο τους. Ειδικά τα μικρά παιδιά, που ναι μεν καταλαβαίνουν πως κάτι συμβαίνει αλλά δεν μπορούν να συνειδητοποιήσουν ακριβώς την κατάσταση. Γι' αυτό και χρειάζονται ψυχοσυναισθηματική στήριξη και να μην χάσουν την καθημερινή τους επαφή με τους εκπαιδευτικούς. Τους εξηγούμε, λοιπόν, χωρίς υπερβολές και ανάλογα πάντα με την ηλικία τους, και τα ενθαρρύνουμε να μας πουν πώς αισθάνονται, να μιλήσουν για τα συναισθήματά τους και τις φοβίες τους, να βγουν όσα περισσότερα συναισθήματα στην επιφάνεια για να τα αντιμετωπίσουμε μαζί. Επίσης, είναι πολύ βασικό το κάθε σπίτι να διατηρήσει τον ρυθμό και τη λειτουργικότητά του και να μπει σε ένα νέο πρόγραμμα για να μπορούν τα παιδιά να είναι ήρεμα. Καλό είναι να μην αφήνουμε τα παιδιά να εκτίθενται συνέχεια σε ειδήσεις για να διατηρούν την ψυχραιμία τους. Χρειαζόμαστε ηθικό ακμαίο κι εμείς και τα παιδιά!
Οι περισσότεροι γονείς βρίσκονται σε σύγχυση και δεν ξέρουν πώς να αντιδράσουν. Από τη μία ανησυχούν μήπως χαθεί η πειθαρχία, από την άλλη πρέπει να πείσουν τα παιδιά να μείνουν μέσα στο σπίτι, ίσως χρειαστεί κιόλας να τα πιέσουν να μελετήσουν... Πώς θα κρατηθούν οι ισορροπίες;
Σίγουρα οι οικογένειες θα αποκτήσουν μια νέα ρουτίνα. Και πράγματι, η πειθαρχία, οι κανόνες και τα όρια που έχουμε χτίσει πολλές φορές τρέμουν αλλά δεν γκρεμίζονται. Το πιο σημαντικό είναι να έχουν οι γονείς υπομονή και ψυχραιμία και να δώσουν τον χρόνο στα παιδιά να προσαρμοστούν στη νέα τους καθημερινότητα. Όταν οι γονείς είναι δίπλα στο παιδί τότε νιώθει ασφάλεια και ηρεμία και μπορεί να καταφέρει πολλά. Είναι δύσκολο για ένα παιδί να μείνει κλεισμένο στο σπίτι ειδικά όταν βρίσκεται στην εφηβεία, αλλά τα παιδιά σήμερα στην πλειοψηφία τους είναι πιο ώριμα από ποτέ και μπορούν να καταλάβουν. Οι γονείς θα πρέπει να θυμίσουν ξανά τα όρια και δεν είναι η στιγμή να τα πιέσουν υπερβολικά να μελετήσουν. Αυτό αν χρειαστεί θα το κάνουν οι εκπαιδευτικοί. Οι γονείς μπορούν να τα βοηθήσουν να κάνουν επαναλήψεις – δεν θα πρότεινα να προχωρήσουν την ύλη – και να τα ενθαρρύνουν να έχουν ένα πρόγραμμα και να μην μένουν σε απραξία. Ας παίξουν επιτραπέζια, ας διαβάσουν όλοι μαζί το βιβλίο της επιλογής τους, ας παρακολουθήσουν ταινίες και ντοκιμαντέρ, ας απολαύσουν όλοι μαζί τον ποιοτικό χρόνο που δεν είχαν πριν. Μπορεί να μείνει λίγο “πίσω” η εκπαίδευση αλλά είναι ευκαιρία να επενδύσουμε στην παιδεία και τη μόρφωση με μια πιο ευρεία έννοια. Τα μαθήματα δεν είναι το πρωταρχικό, το πρωταρχικό είναι η ψυχική διάθεση. Αν είμαστε καλά μπορούμε να καταφέρουμε τα πάντα!
Για το σχολείο σας η εκπαίδευση από απόσταση δεν είναι κάτι καινούργιο. Αυτό σημαίνει πως έχετε ξεκινήσει ήδη τα μαθήματα;
Τα εκπαιδευτήρια Δούκα είναι το πρώτο σχολείο που ξεκίνησε στην Ελλάδα το 2007 ένα υβριδικό πρόγραμμα e - learning. Στο πλαίσιο του προγράμματος, κάθε μαθητής από Δ' Δημοτικού έχει τον δικό του υπολογιστή, με σημειώσεις, εκπαιδευτικά εργαλεία, διαδραστικές και πολυμεσικές εφαρμογές. Δεν καταργούμε το χαρτί, απλώς αξιοποιούμε στο μέγιστό όλα όσα μπορεί να μας δώσει η τεχνολογία. Μάλιστα οι δύο πρώτες τάξεις με τις οποίες ξεκινήσαμε είναι πλέον φοιτητές κι έτσι είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε και τα αποτελέσματα. Επομένως, η ανακοίνωση για την αναστολή της λειτουργίας των σχολείων στις 10 Μαρτίου μας βρήκε έτοιμους, κι έτσι “γυρίσαμε” από την 1η κιόλας μέρα στην εξ αποστάσεως διδασκαλία και τα παιδιά μπήκαν στις εικονικές τους τάξεις. Αυτό βέβαια απαιτεί πολλές υπερβάσεις από τους εκπαιδευτικούς, πολύ περισσότερη προετοιμασία, και εννοείται πως είναι ένα πρόγραμμα εν εξελίξει. Είναι δηλαδή ευέλικτο και μέρα με τη μέρα εμπλουτίζεται για να κρατάμε το ενδιαφέρον μικρών και μεγάλων.
Μπορεί τελικά το e-learning να αντικαταστήσει το σχολείο; Μήπως τότε η νέα κατάσταση μας προϊδεάζει για το σχολείο του μέλλοντος;
Η τεχνολογία σίγουρα μας βοηθάει αλλά τίποτα δεν μπορεί να αντικαταστήσει τη διά ζώσης εκπαίδευση. Η ανθρώπινη επαφή, η επικοινωνία, η σχέση που χτίζεται ανάμεσα στον μαθητή και τον εκπαιδευτικό, το ότι μπορούν να συνεννοηθούν με ένα βλέμμα, μια έκφραση, ένα άγγιγμα στον ώμο αυτό είναι αναντικατάστατο. Το σχολείο του μέλλοντος λοιπόν θα είναι υβριδικό, μια χρυσή τομή που θα συνδυάζει και τα δύο.
Ποιο πιστεύετε πως θα είναι το "αποτύπωμα" που θα αφήσει αυτή η κατάσταση στα παιδιά;
Πάντα μαθαίνουμε μέσα από την πράξη, κι αυτό άλλοτε γίνεται εύκολα κι άλλοτε δύσκολα. Γι' αυτό ένα από τα πιο σημαντικά εφόδια που χρειάζονται τα παιδιά είναι η ψυχική ανθεκτικότητα. Να μάθουν δηλαδή να αντιμετωπίζουν τις καταστάσεις. Πιστεύω πως αυτό που ζούμε είναι για όλους ένα “μάθημα κοινωνικής αγωγής”. Μαθαίνουμε να είμαστε υπεύθυνοι, συνειδητοποιούμε πως είμαστε κοινωνικά όντα, πως δηλαδή ό,τι κάνουμε έχει αντίκτυπο στον άλλο, ένα μάθημα που χρειαζόμαστε ως ελληνική κοινωνία.
Ευχαριστούμε θερμά την κυρία Ελένη Δούκα για τις πολύτιμες πληροφορίες.
