Ανοίξαμε τη μεγάλη πόρτα, διασχίσαμε τον καταπράσινο κήπο με τα παιχνίδια και περάσαμε μια μέρα στη Βρεφική Κοινότητα του Montessori Community School. Εδώ που τα παιδιά πραγματοποιούν την πρώτη τους έξοδο από το περιβάλλον της οικογένειας και εισέρχονται σε μια νέα πραγματικότητα που θα τα συναρπάσει: το πρώτο τους μοντεσσοριανό περιβάλλον!
Η Βρεφική Κοινότητα του Montessori Community School είναι ένα δίγλωσσο περιβάλλον για παιδιά περίπου 1 έτους, από τη στιγμή δηλαδή που περπατούν, έως την ηλικία των 2,5 ετών. Είναι η περίοδος κατά την οποία τα παιδιά αναπτύσσουν την κίνησή τους, τη γλώσσα αλλά και την αυτονομία τους, καθώς επιδιώκουν να κάνουν πράγματα μόνα τους. Μέσα από τη διαδικασία αυτή, όχι μόνο χτίζουν υποσυνείδητα σωματικές και νοητικές δεξιότητες, αλλά καλλιεργούν την αυτοπεποίθηση και τη δύναμη της θέλησης.
Το μοντεσσοριανό περιβάλλον
Ο χώρος της Βρεφικής Κοινότητας έχει σχεδιαστεί με αγάπη, σεβασμό και με κριτήριο τις αναπτυξιακές ανάγκες και τις δυνατότητες των παιδιών αυτής ακριβώς της ηλικίας. Στα ράφια, που βρίσκονται στο κατάλληλο ύψος, ώστε να μπορούν να τα προσεγγίσουν τα παιδιά, υπάρχουν διαθέσιμες δραστηριότητες και υλικό, που αποτελούν πρόκληση για τους μικρούς εξερευνητές και τους βοηθούν στην εξέλιξη της συνολικής ανάπτυξής τους. Τα αντικείμενα που θα χειριστούν στις διάφορες δραστηριότητες είναι πραγματικά, και οι δουλειές που θα εκτελέσουν έχουν νόημα, στόχο και αποτέλεσμα, προσφέροντας εκείνες τις εμπειρίες που θα διαμορφώσουν την ατομικότητά τους. Ένα μεγάλο μέρος του υλικού στον χώρο αφορά σε δραστηριότητες της καθημερινής ζωής που είναι ήδη οικείες στο παιδί από το σπίτι του, και σχετίζονται κυρίως με την φροντίδα του εαυτού του, αλλά και του περιβάλλοντός του. Μέσα από αυτές τις καθημερινές εμπειρίες τα παιδιά προσαρμόζονται σταδιακά στον κόσμο των ενηλίκων και παράλληλα ενισχύεται ο συντονισμός της αδρής και λεπτής κίνησης, η ισορροπία του σώματος και ο συντονισμός χεριού – ματιού. Ο εξωτερικός χώρος είναι προέκταση του εσωτερικού και ανάλογα προετοιμασμένος με δραστηριότητες, όπως και ο εσωτερικός. Τα παιδιά κινούνται και δραστηριοποιούνται απρόσκοπτα και στους δύο χώρους κατά τη διάρκεια της ημέρας.
Οι πρώτες στιγμές κοινωνικής συνύπαρξης
Η ατομική δουλειά του παιδιού στο περιβάλλον της Βρεφικής Κοινότητας εναλλάσσεται με ομαδικές δραστηριότητες, που ενθαρρύνουν την αλληλεπίδραση και την κοινωνικοποίηση των παιδιών, όπως είναι οι ομαδικές δραστηριότητες γλώσσας, τα τραγούδια, η ανάγνωση βιβλίων, οι κύκλοι μουσικού οργάνου και μουσικο-κινητικών παιχνιδιών, καθώς και η προετοιμασία ενός γεύματος... «Είναι ιδιαίτερα συγκινητικό», λέει η παιδαγωγός Τίνα Γαλάνη, «αφενός, πόσο γρήγορα, παιδιά που μπορεί προηγουμένως να μην είχαν κάποια πρότερη εμπειρία με ορισμένα αντικείμενα -ποτήρια, μαχαιροπήρουνα κλπ-εξοικειώνονται αμέσως με τη χρήση τους αλλά και με την οργάνωση σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο, κατακτώντας σημαντικές δεξιότητες.Το κοινό τραπέζι σηματοδοτεί μια στιγμή όπου ο καθένας απολαμβάνει το φαγητό του ατομικά, αλλά και στη συντροφιά των άλλων, με συζήτηση ή παρατήρηση. Επιπλέον, σερβίροντας το ψωμί που κάποιο παιδί έχει ζυμώσει για όλους, προηγουμένως, ή βοηθώντας το ένα παιδί το άλλο, προσφέροντας για παράδειγμα μια κανάτα, χτίζονται οι πρώτες εμπειρίες κοινωνικής συνύπαρξης.»
Η εξοικείωση με τη δεύτερη ξένη γλώσσα
Ένα παιδί αυτής της ηλικίας, διψά για τους ήχους της γλώσσας και αφομοιώνει πλήρως τη γλώσσα από το περιβάλλον του. Γι' αυτό άλλωστε τα μικρά παιδιά έχουν την έμφυτη ικανότητα να μαθαίνουν πολλές γλώσσες απρόσκοπτα και ταυτόχρονα.
Στο Montessori Community School ενθαρρύνεται κάθε στιγμή η ελεύθερη έκφραση του παιδιού και δίνεται ιδιαίτερη έμφαση τόσο στην ελληνική, όσο και την αγγλική γλώσσα. Μέσα από πλούσιο υλικό και δραστηριότητες ονομασίας αντικειμένων ή ζώων, γνωριμία με τους ήχους της γλώσσας μέσα από βιβλία, ποιήματα και τραγούδια, αλλά και μέσω της καθημερινής επικοινωνίας με την αγγλόφωνη παιδαγωγό της τάξης που βρίσκεται στο περιβάλλον μαζί με την ελληνόφωνη παιδαγωγό, καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας, τα παιδιά εξοικειώνονται με την αγγλική γλώσσα. Η εκμάθηση της ξένης γλώσσας επομένως, γίνεται βιωματικά και αβίαστα, μέσα από όσα συμβαίνουν στην καθημερινότητα του σχολείου.
Πώς κυλάει όμως μια μέρα στη Βρεφική Κοινότητα του Montessori Community School...;!
Τα παιδιά φτάνουν στις 08.45 με 09.00 το πρωί. Το πρώτο κομμάτι της ημέρας αφορά στην προετοιμασία τους πριν μπουν στον χώρο της τάξης. Αφού κρεμάσουν λοιπόν, στο βεστιάριο το μπουφάν τους, στην κρεμάστρα που απεικονίζεται ένα πουλάκι ή όποιο άλλο ζωάκι έχει επιλέξει ο καθένας για τον εαυτό του, θα βγάλουν τα παπούτσια τους και θα τα τοποθετήσουν σε ένα ατομικό ραφάκι. Στη συνέχεια θα βάλουν το δοχείο με το φαγητό που έχουν φέρει από το σπίτι σε τρόλεϊ, που θα μεταφερθεί στη συνέχεια στην κουζίνα..
Ήρθε η ώρα να ξεκινήσει η «κυρίως» μέρα! Τώρα τα παιδιά επιλέγουν ατομικές δραστηριότητες από τα ράφια ή συμμετέχουν σε ομαδικές σε χαλί εντός ή εκτός της τάξης στον καταπράσινο κήπο, ενώ λίγο αργότερα θα φάνε το δεκατιανό τους, μια υγιεινή επιλογή από φρούτα ή λαχανικά, που προσφέρεται από το σχολείο.
Ώρα για φαγητό! Στις 12.30 - 13.00 περίπου, τα παιδιά θα απολαύσουν όλα μαζί το μεσημεριανό τους γεύμα, καθισμένα γύρω από ένα τραπέζι που θα έχουν στρώσει τα ίδια. Τα παιδιά που παρακολουθούν το πρόγραμμα μέχρι τις 13.00 θα αποχωρήσουν με δικό τους μέσο ή σχολικό, ενώ τα υπόλοιπα, που μένουν μέχρι τις 15.00, θα συνεχίσουν με τον μεσημεριανό τους ύπνο.
Πώς η «γνώση» γίνεται «πράξη» και εκτός σχολείου…
Η Βρεφική Κοινότητα είναι ένα προετοιμασμένο περιβάλλον, που στόχο έχει να συμβάλλει στην πολύπλευρη ανάπτυξη και αυτονομία του παιδιού της πρώιμης παιδικής ηλικίας. Σε ένα βασικό λοιπόν επίπεδο, τα παιδιά από πολύ νωρίς μαθαίνουν να αυτο-εξυπηρετούνται, στο ντύσιμο, στο φαγητό και στην τουαλέτα, να αναλαμβάνουν την ευθύνη των προσωπικών τους αντικειμένων, να κινούνται αποφασιστικά προς κάποιο σκοπό, και να εξελίσσουν την λεκτική τους επικοινωνία.
Οι γονείς συνήθως ξαφνιάζονται, συγκινούνται και αισθάνονται θαυμασμό για το πόσες δεξιότητες κατακτά το παιδί τους, σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα, βρισκόμενο στο κατάλληλο περιβάλλον, και πώς αυτές αναπαράγονται στη συνέχεια και στο οικογενειακό ή κοινωνικό του περιβάλλον.
Μια μέρα στη Βρεφική Κοινότητα του Montessori Community School μόλις τελείωσε! Μετά από την περιήγησή μας στους χώρους της κοινότητας και τη συζήτησή μας με τις παιδαγωγούς Τίνα Γαλάνη και Ραμόνα Μπρανέ, αντιληφθήκαμε μερικές από τις θεμελιώδεις αρχές της μοντεσσοριανής προσέγγισης:
- Το παιδί μαθαίνει με βιωματικό τρόπο. Πρόκειται για μια αισθητηριακή εκπαίδευση, οπότε και η γνώση στηρίζεται στις εμπειρίες του.
- Κάθε παιδί είναι σώμα, νους, ψυχή, και οτιδήποτε το περιβάλλει σε μια μοντεσσοριανή τάξη υπηρετεί την τρίπτυχη αυτή ανάπτυξη.
- Η συνύπαρξη μεικτών ηλικιών διαμορφώνει μια εμβρυακή μορφή κοινωνίας, όπου μεγάλοι και μικροί ζουν με αποδοχή, σεβασμό και αγάπη και συμβάλουν ασυνείδητα ο ένας στην ανάπτυξη του άλλου.
- To παιδί επιλέγει κάποια δραστηριότητα με βάση το προσωπικό του ενδιαφέρον, και έχει την ελευθερία να δουλέψει με τον δικό του ρυθμό, γεγονός που ενδυναμώνει την αυτονομία και την αυτοπεποίθησή του.
- Το μοντεσσοριανό υλικό στηρίζει την αυτό-εκπαίδευση. Δουλεύοντας με κάποιο υλικό, το παιδί εξελίσσει τη δουλειά του, αξιολογώντας τις ενέργειές του σε σχέση με το αποτέλεσμα.
Montessori Community School
Λεωφόρος Σοφοκλή Βενιζέλου 59
Λυκόβρυση 141 23
Τηλέφωνο: 210 2801600
Website: www.montessoricommunityschool.gr
Facebook: Montessori Community School Greece
