Όταν ο γιος μου έκλεισε τον πρώτο χρόνο της ζωής του, ήταν αληθινή απόλαυση. Μόλις που είχε αρχίσει να μεταμορφώνεται σε μικρό ανθρωπάκι, που προσπαθούσε να παίξει και να επικοινωνήσει, ενώ παράλληλα διατηρούσε τα χαριτωμένα χαρακτηριστικά της βρεφικής ηλικίας. Ένα μαύρο σύννεφο όμως διαφαινόταν στον ορίζοντα, καθώς όλο και περισσότεροι γονείς μού έλεγαν: Τα δύο χρόνια, που έρχονται, είναι η πιο δύσκολη ηλικία. Και μετά ήρθαν και, τελικά, δεν ήταν τόσο τρομερά. Για την ακρίβεια, όπως αποδείχθηκε, τα τρία και τα τέσσερα έκρυβαν πολύ περισσότερες προκλήσεις. Η αλήθεια είναι λοιπόν ότι αν δεν είχα πιστέψει μύθους όπως αυτοί που ακολουθούν θα είχα χαρεί ακόμα περισσότερο τη νηπιακή ηλικία του γιου μου - και θα προετοιμαζόμουν καλύτερα για τις δυσκολίες της προσχολικής.
«Τα προβλήματα αρχίζουν στα δύο χρόνια»: Φανταζόμουν τον γιο μου, σαν τη Σταχτοπούτα, να μεταμορφώνεται ξαφνικά σε ένα μικρό τερατάκι. Στην πραγματικότητα κάθε παιδί ακολουθεί τους δικούς του ρυθμούς ανάπτυξης οπότε το ηλικιακό κατώφλι των δύο χρόνων είναι εντελώς ενδεικτικό.
«Μόλις γίνει τρία, θα περάσουν τα δύσκολα»: Υπάρχει όμως και η άλλη άποψη: «Αν σου φαίνονται δύσκολα τα δύο χρόνια, πού να δεις τι σε περιμένει στα τρία». Τα παιδιά δεν σταματούν ποτέ να δοκιμάζουν και τα δικά τους και τα δικά μας όρια, σε κάθε ηλικία, η οποία συνοδεύεται από διαφορετικές προκλήσεις.
«Δεν είναι πια μωρό»: Ακόμα και αν ένα «τρομερό δυάρι» έχει εκπαιδευτεί στην τουαλέτα και έχει κατακτήσει τον προφορικό λόγο, δεν είναι ακόμα σε θέση να διαχειριστεί τα συναισθήματά του και χρειάζεται τη διαρκή υποστήριξη και καθοδήγησή μας. Σε καμία περίπτωση πάντως δεν μπορούμε να το αντιμετωπίσουμε σαν ενήλικα.
«Το κάνει επίτηδες»: Στα δύο χρόνια τα δυνατά συναισθήματα το κυριεύουν και δεν είναι σε θέση να τα ελέγξει, ξεσπώντας με «ανεπιθύμητες» συμπεριφορές. Ακόμα και όταν φτάνει τα όρια και την υπομονή μας στα άκρα, είναι σημαντικό να μην πάψουμε ποτέ να του δείχνουμε την αγάπη μας.
«Στα δύο χρόνια, η μια έκρηξη θυμού διαδέχεται την άλλη»: Από μαρτυρίες άλλων γονέων είχα σχηματίσει την εντύπωση ότι συμβαίνουν σε ολόκληρο το εικοσιτετράωρο. Όπως σε κάθε ηλικία, όμως, έτσι και στη νηπιακή υπάρχουν «καλές» και «κακές» μέρες, ενώ κάθε παιδί βιώνει τις εκρήξεις θυμού με διαφορετική συχνότητα και ένταση.
«Είναι στο χέρι σου να αποφύγεις τις εκρήξεις θυμού»: Αυτός ο μύθος με έκανε να αισθάνομαι διαρκώς ανεπαρκής. Έχοντας διαβάσει ένα πλήθος από συμβουλές «θετικής διαπαιδαγώγησης», μου φαινόταν αρκετά απλό: Θα αγκάλιαζα το νήπιό μου με αγάπη και νηφαλιότητα και δεν θα γινόταν ποτέ εκείνο το παιδί που κοπανιέται στο πάτωμα του πολυκαταστήματος. Τα tantrums όμως αποτελούν, καλώς ή κακώς, ένα μέρος της ανάπτυξης του παιδιού και δεν καθορίζουν την αποτελεσματικότητά μας ως γονείς.
«Αρκεί να εξηγήσεις στο παιδί τι δεν πρέπει να κάνει»: Είναι πρακτικά αδύνατον να περιμένεις από ένα δίχρονο παιδί να μην εξερευνά τον κόσμο γύρω του ή να ελέγχει απόλυτα τα συναισθήματά του. Καλώς ή κακώς, ό,τι κι αν του πούμε, π.χ., θα πέσει ξανά και ξανά μέχρι να καταλάβει τα όριά του στο σκαρφάλωμα. Είναι αναμενόμενο για την ηλικία του ακόμα και να δαγκώσει ή να χτυπήσει τους συμμαθητές του προτού αρχίσει να συνειδητοποιεί τους κανόνες κοινωνικοποίησης.
«Τα δυάρια είναι τρομερά»: Πολλοί γονείς, όπως κι εμείς, καταλήγουν να διαπιστώνουν ότι οι χαρές αυτής της ηλικίας επισκιάζουν τα προβλήματα. Οι πρώτες αστείες ατάκες ενός νηπίου, ο αξιαγάπητα αθώος τρόπος με τον οποίο εξερευνά το περιβάλλον του, ο βομβαρδισμός από «γιατί» που ακολουθεί, αυτό το αστείρευτο πάθος να ικανοποιήσει την περιέργειά του, είναι πραγματικά ανεκτίμητες, ανεπανάληπτες στιγμές, που αξίζει να χαρούμε μέχρι το τελευταίο δευτερόλεπτο.
