Μέχρι πρότινος είχε επικρατήσει η άποψη ότι τα παιδιά δε νοσούν από τον κορωνοϊό. Ωστόσο, τα δεδομένα φαίνεται να έχουν αλλάξει, καθώς πολλά παιδιά ανά τον κόσμο βρέθηκαν θετικά στον ιό. Ο κ. Ανδρέας Μ. Φρετζάγιας, MD, PhD, FAAP, Καθηγητής Παιδιατρικής, Επιστημονικός Σύμβουλος Διοίκησης στο Παιδιατρικό Κέντρο Αθηνών ξεκαθαρίζει το τοπίο για το αν και κατά πόσο τελικά ο ιός αποτελεί απειλή για τα παιδιά.
Από τα τέλη του Δεκεμβρίου του 2019 που άρχισε στην Κίνα η επιδημία με τον νέο Corona ιό μέχρι σήμερα έχει αποκτηθεί αρκετή εμπειρία και έχουν γίνει ανάλογες επιδημιολογικές παρακρατήσεις. Έτσι, διαπιστώθηκε ότι το φάσμα των κλινικών εκδηλώσεων είναι αρκετά ευρύ και διακυμαίνεται από ασυμπτωματικές ή ολιγοσυμπτωματικές περιπτώσεις μέχρι αυτές που παρουσιάζονται με οξεία αναπνευστική ανεπάρκεια.
Στα τέλη των προηγούμενων δύο μηνών περιγράφηκαν τα κλινικά χαρακτηριστικά 425 ασθενών από την πόλη Wuhan της Κίνας που ξεκίνησε η πανδημία που ζούμε και 72314 περιπτώσεις από κέντρο ελέγχου των νόσων της Κίνας. Στην πρώτη μελέτη αναφέρθηκε ως μέση ηλικία των πασχόντων τα 59 χρόνια χωρίς να πάσχουν παιδιά και έφηβοι κάτω των 15 ετών. Στη δεύτερη μελέτη αναφέρθηκε ότι οι θανατηφόρες περιπτώσεις αφορούσαν τις ηλικίες πάνω από 70 χρόνια με τις βαριές περιπτώσεις να αφορούν ανθρώπους με επιβαρυμένη υγεία από συνυπάρχοντα κρούσματα. Επιπλέον, μόνο το 1% των πασχόντων ήταν παιδιά σχολικής ηλικίας χωρίς κανένα θάνατο.
Με βάση τα στοιχεία αυτά εδραιώθηκε η άποψη ότι τα παιδιά δε νοσούν. Μάλιστα δε, σε μελέτες που ακολούθησαν, δόθηκαν και ποικίλες εξηγήσεις, όπως, για παράδειγμα ότι:
1) το ανοσοποιητικό σύστημα των παιδιών είναι ανώριμο
2) τα παιδιά δεν εκτίθενται σε πάσχοντες και κοινωνικές επαφές όσο οι ενήλικες
3) πάσχουν συχνά από ιογενή νοσήματα και διαθέτουν υψηλούς τίτλους αντισωμάτων
4) η λειτουργία και ωριμότητα μιας ειδικής πρωτεΐνης (μετατρεπτικό ένζυμο) που μπορεί να χρησιμεύσει ως υποδοχέας του corona ιού είναι μειωμένη στα παιδιά.
Δυστυχώς δεν φαίνεται να έχουν έτσι τα πράγματα και η αρχική αισιοδοξία για το απρόσβλητο των παιδιών ήταν υπερβολική, καθώς νεότερες μελέτες που δημοσιεύθηκαν τις τελευταίες ημέρες δείχνουν ότι και τα παιδιά είναι ευάλωτα στη λοίμωξη από τον νέο Corona ιό. Συγκεκριμένα, μελέτη από το Νοσοκομείο Παίδων της πόλης Wuhan της Κίνας, όπου άρχισε η τωρινή πανδημία, έδειξε ότι από 1.391 παιδιά που ελέγχθηκαν τα 171 ήταν θετικά στον ιό με τα μισά παιδιά να έχουν πυρετό και βήχα. Να σημειωθεί ότι το 20% των παιδιών ήταν ηλικίας κάτω του έτους, το 25% μεταξύ 1-5 ετών, το 35% μεταξύ 6-10 ετών και το 25% μεταξύ 11-15 ετών.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το 15% των παιδιών ήταν ασυμπτωματικά. Η διαπίστωση αυτή δείχνει ότι και τα παιδιά αποτελούν κίνδυνο για τη μετάδοση της νόσου στην κοινότητα επειδή ως ασυμπτωματικά κυκλοφορούν ελεύθερα. Να σημειωθεί επίσης ότι ένα ποσοστό των παιδιών είχαν πνευμονία και ότι ήταν ασυμπτωματικά. Συνολικά 3 από τα 171 παιδιά χρειάστηκαν αναπνευστήρα και το ένα απεβίωσε. Εκδηλώσεις από το γαστρεντερικό παρουσίασε το 10% των παιδιών.
Ενδιαφέροντα στοιχεία δίνει και άλλη μελέτη από το νοσοκομείο παίδων της Shanghai που περιέλαβε 2.143 παιδιά και δημοσιεύεται στο επίσημο περιοδικό της Αμερικανικής Παιδιατρικής Ακαδημίας. Σύμφωνα με τη μελέτη αυτή το 5% των παιδιών ήταν ασυμπτωματικά και το 40% παρουσίαζε βαριά κλινική εικόνα εκτεινόμενη σε όλο το φάσμα κλινικών με τη βρεφική ηλικία να περιλαμβάνει το 10%. Η μελέτη αυτή επιβεβαίωσε τη διαπροσωπική μετάδοση τα νόσου και ελαφρότερη συγκριτικά με τους ενήλικες κλινική πορεία.
Με δεδομένο το γεγονός ότι τα παιδιά, με μεγαλύτερη ποσόστωση στις μικρότερες ηλικίες, δεν πειθαρχούν, έχουν κακή ατομική υγιεινή, δύσκολα ανέχονται μάσκες, γάντια και αντισηπτικά διαλύματα, είναι αναμενόμενο να συμβάλουν σημαντικά στη μετάδοση της νόσου. Αυτό επιβάλλει την προσωρινή απομάκρυνσή τους από τους παππούδες και τις γιαγιάδες. Αν αναλογιστούμε μάλιστα ότι, όπως πρόσφατη μελέτη από το πανεπιστήμιο Princeton υποστηρίζει, ο ιός επιβιώνει για ώρες και μέρες (ιδιαίτερα σε μεταλλικές, πλαστικές και χάλκινες επιφάνειες), τότε γίνεται αντιληπτό πόσο εύκολη είναι η μετάδοση του ιού και από τα παιχνίδια και σκεύη με τα οποία τα παιδιά έρχονται σε επαφή.
Οπωσδήποτε είναι αναμενόμενο ότι παιδιά σε ανοσοκαταστολή είναι πλέον ευάλωτα. Αυτό όμως ισχύει και σε μικρότερο βαθμό για τα παιδιά που έχουν χρόνια νοσήματα π.χ. άσθμα, διαβήτη, συγκριτικά με τους μέσης-μεγάλης ηλικίας ενήλικες, καθώς διότι στα παιδιά οι καταστάσεις αυτές δεν έχουν δημιουργήσει χρόνιες επιπλοκές, όπως είναι η αποφρακτική πνευμονοπάθεια και η αγγειοπάθεια αντίστοιχα.
Γενικά εικάζεται ότι ο Corona ιός ήρθε για να μείνει μαζί μας και κατά ορισμένα επιδημιολογικά σενάρια θα μας επισκέπτεται συχνά (ετήσια;) με μικρότερες ή μεγαλύτερες επιδημίες. Για τον λόγο αυτό, οι ερευνητές βρίσκονται σε οργασμό για την παρασκευή του εμβολίου. Μάλιστα, δε, υπάρχουν ανακοινώσεις ότι ομάδες από την Κίνα, Αυστραλία και ΗΠΑ έχουν περατώσει τις μελέτες in vitro και έχουν επεκταθεί σε μελέτες σε ζώα. Είναι γεγονός ότι ο ερευνητικός χρόνος έχει πυκνώσει και σύντομα θα είμαστε μάρτυρες σημαντικών ερευνητικών προόδων. Η παρατήρηση αυτή υπογραμμίζει την τεράστια σημασία που έχει η τήρηση των μέτρων πρόληψης μέχρις ότου η επιστήμη δώσει την οριστική λύση.
Ευχαριστούμε το Ιατρικό Κέντρο Αθηνών για τη συνεργασία. Στο ειδικά αφιερωμένο site του Ιατρικού Κέντρου Αθηνών θα διαβάσετε πολλά ενδιαφέροντα κείμενα σχετικά με τον κορωνοϊό.