Πέρα από τα χιλιάδες καθημερινά κρούσματα, τους φόβους και την αβεβαιότητα, βρεθήκαμε ξανά κλεισμένοι οικογενειακώς στο σπίτι, με ένα, δύο ή περισσότερα παιδιά να ξεχειλίζουν από ενέργεια ενώ παλεύουμε με την τηλεργασία και την τηλεκπαίδευση. Αν μη τι άλλο, δυστυχώς ή ευτυχώς, έχουμε πλέον την εμπειρία της πρώτης καραντίνας. Αυτά είναι λοιπόν τα λάθη που έκανα τότε και θα προσπαθήσω να αποφύγω, στο μέτρο του δυνατού, στο δεύτερο lockdown.
Λάθος Νο1: Χαλαρώσαμε υπερβολικά το καθημερινό μας πρόγραμμα. Η διατήρηση μιας στοιχειώδους έστω ρουτίνας, που σημαίνει, έστω, σταθερές ώρες φαγητού και ύπνου, μία-δύο ώρες δημιουργικές δραστηριότητες και οικογενειακή άσκηση, προσφέρει στα παιδιά ασφάλεια, αυτοπειθαρχία και θα βοηθήσει στην προσαρμογή τους όταν επιστρέψουμε σε ένα είδος «κανονικότητας».
Λάθος Νο2: Δεν έδωσα στο παιδί μου αρκετές ευκαιρίες για μάθηση. Δεν είναι απαραίτητο να φτάσουμε σε επίπεδο homeschooling, αλλά αρκούν κάποιες δραστηριότητες σε μορφή παιχνιδιού, π.χ. με γράμματα και αριθμούς για τα μικρότερα, για να συνεχιστεί η μαθησιακή εξέλιξή τους αλλά και να μην έχουμε πισωγυρίσματα. Ήδη στις σχολικές τάξεις φέτος γονείς και εκπαιδευτικοί ανέφεραν προβλήματα στην προσαρμογή και τις επιδόσεις των μαθητών που είχαν χάσει τουλάχιστον δύο μήνες από την περσινή σεζόν.
Λάθος Νο3: Δεν το επιτηρούσα στενά ενώ παρακολουθούσε βίντεο στο YouTube. Μάλλον θα ήταν ανεδαφικός ο στόχος να κρατήσουμε τα παιδιά μας μακριά από τις οθόνες (δεδομένου μάλιστα ότι ακόμα και η ίδια η διαδικασία της τηλεκπαίδευσης προϋποθέτει τη χρήση συσκευών). Όμως στην προηγούμενη καραντίνα εμπιστεύτηκα υπερβολικά την καταλληλότητα των «παιδικών» διαδικτυακών προγραμμάτων, με αποτέλεσμα ο γιος μου να εκτεθεί σε τραυματικές σκηνές που πλασάρονταν σαν παιδικές και τα βράδια να ξυπνάει με εφιάλτες.
Λάθος Νο4: Τακτοποιούσα συνέχεια, παίζαμε λιγότερο. Το σπίτι με παιδιά στην καραντίνα μοιάζει διαρκώς με βομβαρδισμένο τοπίο, με τα μικρά να το εξερευνούν 24 ώρες το 24ωρο, να παίζουν πόλεμο με τα παιχνίδια τους ή να το μετατρέπουν σε ατελιέ εκκεντρικού καλλιτέχνη. Αυτή τη φορά δεν θα σκύβω κάθε 30’’ στο πάτωμα να μαζέψω κάποιο παιχνίδι, αλλά θα αφιερώσω περισσότερο χρόνο σε πράγματα που έχουν ουσία και θα προσπαθώ να συμμαζεύουμε στο τέλος της ημέρας μαζί με το παιδί.
Photo by Allen Taylor on Unsplash
Λάθος Νο5: Αγοράσαμε υπερβολικά πολλά παιχνίδια. Τώρα, αντί να επιδοθούμε σε ανεξέλεγκτο διαδικτυακό shopping στην προσπάθεια να κρατήσουμε το παιδί απασχολημένο, θα επενδύσουμε σε λιγότερα και πιο προσεκτικά επιλεγμένα παιχνίδια, με διαδραστικό χαρακτήρα. Επίσης θα ασχοληθούμε περισσότερο με εναλλακτικές δραστηριότητες όπως η μαγειρική και οι χειροτεχνίες (και με υλικά της φύσης, από βόλτες στην περιοχή). Ακόμα και τις δουλειές του σπιτιού θα τις κάνουμε, παρέα, να μοιάζουν με παιχνίδι.
Λάθος Νο6: Ξεσπούσα στο παιδί για τις δοκιμασίες της τηλεργασίας και της μητρότητας. Όταν ένα μικρό παιδί σε βλέπει να εργάζεσαι από το σπίτι, είναι ικανό να σκαρφαλώσει και στο φωτιστικό οροφής για να αποσπάσει την προσοχή σου. Αυτή τη φορά θα αντιμετωπίσω με μεγαλύτερη ψυχραιμία τέτοιες καταστάσεις, γνωρίζοντας ότι το παιδί δεν επιχειρεί σκόπιμα να σαμποτάρει την προσπάθειά μου να είμαι συνεπής στις προθεσμίες μου, απλώς διεκδικεί λίγο χρόνο από τη μαμά, την οποία βλέπει για πολλές ώρες σκυμμένη πάνω από έναν υπολογιστή.
Λάθος Νο7: Όλες οι γιορτές πέρασαν απαρατήρητες. Το Πάσχα περιοριστήκαμε σε ένα πιο πλούσιο οικογενειακό γεύμα, αν και για τους τρεις μας όπως επέβαλαν οι συνθήκες. Την Πρωτομαγιά πήγαμε μια βόλτα στην εξοχή, αλλά δεν φτιάξαμε στεφάνι. Ακόμα και αν δεν καταφέρουμε να γιορτάσουμε ούτε τα Χριστούγεννα με συγγενείς και φίλους, θα στολίσουμε το σπίτι απ’ άκρη σ’ άκρη, σαν να οργανώναμε ένα μεγάλο ρεβεγιόν, και θα ακολουθήσουμε όλες τις γιορτινές παραδόσεις – θα φτιάξουμε κουλουράκια, θα κατασκευάσουμε στολίδια για το δέντρο – γιατί αφενός λειτουργούν σαν μια σταθερά για τα παιδιά, αφετέρου χτίζουν τις ομορφότερες οικογενειακές αναμνήσεις.
Λάθος Νο8: Υποτίμησα τους φόβους του παιδιού μου. Πολλές φορές στην πρώτη καραντίνα με έπιασα να το «ζηλεύω» λιγάκι που ενώ ο κόσμος είχε γυρίσει ανάποδα, εκείνο συνέχισε φαινομενικά ανυποψίαστο να απολαμβάνει τις μικρές χαρές της καθημερινότητάς του. Όμως τα παιδιά είναι συναισθηματικά σφουγγάρια και απορροφούν όλα τα εξωτερικά ερεθίσματα ζυμώνοντάς τα με απροσδόκητους, συχνά, τρόπους. Ίσως λοιπόν να μην ήταν, απλά, ένα αναπτυξιακό ορόσημο η συμπεριφορά του στο τέλος της πρώτης καραντίνας, όταν άρχισε να μας βομβαρδίζει με αγωνιώδεις ερωτήσεις για τον κορωνοϊό και τον θάνατο. Αυτή τη φορά θα προσπαθήσω να το ανακουφίσω ακόμα και από τους φόβους που δεν έχει εκφράσει ακόμα, με συζητήσεις, βιβλία, παιχνίδια ρόλων, ταινίες.
