Ο Θοδωρής Αναγνωστόπουλος και η Μαρία Βρανοπούλου έχουν μάθει να ζουν ταξιδεύοντας, και δε σταμάτησαν ούτε όταν γνωρίστηκαν ούτε όταν έγιναν γονείς. Ο 9 ετών γιος τους Αλέξανδρος έχει ταξιδέψει σε 32 χώρες και η Μαριάννα στα 3 της χρόνια έχει επισκεφτεί 16 χώρες, από τη Σρι Λάνκα μέχρι την Αλάσκα. Πώς είναι λοιπόν να ταξιδεύεις με δύο μικρά παιδιά;
Συνέντευξη στη Γεωργία Καρκάνη
Ποια είναι η κορυφαία ανάμνησή σας; Και ποιος από τους προορισμούς σάς ξάφνιασε ευχάριστα;
Αν πρέπει να διαλέξουμε μία κορυφαία ανάμνηση, μάλλον θα ήταν η Ναμίμπια: μια πανέμορφη χώρα, πολύ ασφαλής, με καλές τουριστικές υποδομές. Είναι ιδανικός προορισμός για παιδιά. Λίγες διαθέτουν τόσες εναλλαγές στο τοπίο και πλήθος αξιοθέατων και δραστηριοτήτων: για παράδειγμα το σαφάρι στο Etosha Νational Park, η εξερεύνηση της ερήμου στο Sossusvlei, η ατελείωτη ακτογραμμή με τα ναυάγια (το Skeleton Coast), η βουτιά στο παρελθόν με τις φυλές των Himba και των τελευταίων εναπομεινάντων κυνηγών τροφοσυλλεκτών San. Εντούτοις, θετικά ξαφνιαστήκαμε με το ταξίδι στη Μογγολία. Εκπληκτικά τοπία, αχανείς εκτάσεις και ένας τελείως διαφορετικός τρόπος ζωής. Γίναμε κι εμείς νομάδες, μέναμε στις σκηνές των ντόπιων, τρώγαμε τα λιγοστά προϊόντα από τα ζώα της περιοχής και ταξιδεύαμε σε δρόμους δύσκολους και ατελείωτους. Η προσαρμοστικότητα και η αντοχή του επτάχρονου τότε Αλέξανδρου ήταν εκπληκτική.
Πώς ωφελείται ένα παιδί ταξιδεύοντας;
Ο πλούτος των γνώσεων που μπορεί να λάβει είναι ανεκτίμητος. Μαθαίνει πως δεν είναι το κέντρο του κόσμου, πως δε ζουν όλοι οι άνθρωποι κάτω από τις ίδιες συνθήκες, έτσι εκπαιδεύεται να εκτιμά τα καλά στη ζωή του. Μαθαίνει επίσης να είναι υπομονετικό, να παρατηρεί, να αγαπά τη φύση και τα ζώα. Ανάλογα με την ηλικία του, μπορεί να μάθει για την ιστορία και την κουλτούρα άλλων λαών, να δέχεται το διαφορετικό, να υπομένει τις δυσκολίες, να αγαπά την περιπέτεια, να εξερευνά και να κάνει φίλους από όλον τον κόσμο. Τέλος, εμείς θα θέλαμε να συνειδητοποιήσει πως στην ζωή έχουν πιο πολλή αξία οι εμπειρίες παρά τα υλικά πράγματα.
Μπορούμε να εκπαιδεύσουμε τα παιδιά σε θέματα περιβάλλοντος μέσα από ένα ταξίδι;
Θεωρούμε πως τα ταξίδια συμβάλλουν στην περιβαλλοντική ευαισθητοποίησή τους. Για παράδειγμα, όταν ήμασταν σε μία ζούγκλα στο Βόρνεο ενημερωθήκαμε για τη σημασία της βιοποικιλότητας βλέποντας την τεράστια ποικιλομορφία φυτών, ζώων, εντόμων, πουλιών κ.ά. Πετώντας όμως με ένα μικρό αεροπλανάκι για να επιστρέψουμε στην πόλη, είδαμε επίσης την τεράστια οικολογική καταστροφή. Το πώς ξεριζώνονται τα δέντρα στη ζούγκλα για να φυτευτούν οι μονοκαλλιέργειες των φοινικόδεντρων, που παράγουν φοινικέλαιο.Μετά από αυτό το ταξίδι, αποφασίσαμε να αποφεύγουμε όσο μπορούμε τα προϊόντα με φοινικέλαιο. Ένα άλλο παράδειγμα αποτελεί η επίσκεψη ενός ηφαιστείου στην Αιθιοπία, όπου η ρύπανση από πλαστικά στη γύρω περιοχή ήταν τεράστια. Το θέαμα ήταν τόσο στενάχωρο, που από μόνος του ο Αλέξανδρος πήρε μια σακούλα και άρχισε να μαζεύει ό,τι σκουπίδι έβρισκε. Επίσης, όταν τα παιδιά ταξιδεύουν στη φύση και βλέπουν ελεύθερα τα άγρια ζώα στο φυσικό τους περιβάλλον, μαθαίνουν να τα θαυμάζουν και να τα σέβονται. Μαθαίνουν για τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν και χτίζεται μέσα τους η αγάπη γι’ αυτά.
Φοβηθήκατε ποτέ για την ασφάλεια της οικογένειάς σας;
Πάντα επιλέγουμε ασφαλείς προορισμούς, αλλά υπάρχουν και τα απρόοπτα. Ήμασταν στο Βόρνεο, στη μέση της ζούγκλας, πάνω σε μία βάρκα στη μέση του ποταμού. Ξαφνικά ο καιρός άλλαξε και βρεθήκαμε στο επίκεντρο τροπικής καταιγίδας. Δεν ήμασταν καθόλου προετοιμασμένοι και, από ό,τι φάνηκε, ούτε οι οδηγοί της βάρκας (βλ. επεισόδιο 3 – Βόρνεο). Το ποτάμι αγρίεψε, η βροχή μάς πονούσε, κρυώναμε, και το χειρότερο ήταν πως υπήρχαν κροκόδειλοι στο νερό. Εκεί αγχωθήκαμε και σκεφτόμασταν τι θα κάνουμε αν αναποδογυρίσει η βάρκα, πόσο μακριά είναι η ακτή και, αν γλιτώσουμε από τους κροκόδειλους, ποια άλλα άγρια ζώα θα είχαμε να αντιμετωπίσουμε. Ευτυχώς όλα πήγαν καλά.
Με ποια κριτήρια επιλέγετε κάθε νέο προορισμό σας;
Καταρχάς επιλέγουμε μέρη όπου δεν έχουμε ξαναπάει και που έχουμε ακούσει ότι παρουσιάζουν ενδιαφέρον. Στη συνέχεια ελέγχουμε κατά πόσον θεωρούνται ασφαλή, δηλαδή δεν πάμε ποτέ σε χώρες με ελονοσία ή άλλη επικίνδυνη νόσο, ή προφανώς σε εμπόλεμες ή ασταθείς πολιτικά περιοχές. Μετά εξετάζουμε αν είναι οικονομικά εφικτό το ταξίδι. Τέλος, αναζητάμε πληροφορίες για δραστηριότητες φιλικές και ενδιαφέρουσες για τα παιδιά.
Θα συνεχίσετε τα ταξίδια όσο υπάρχει η απειλή του κορωνοϊού;
Αρχικά λέμε να συνεχίσουμε να ταξιδεύουμε στην Ελλάδα. Είναι μια πανέμορφη χώρα με τεράστιο ιστορικό και ταξιδιωτικό ενδιαφέρον. Σχετικά με τα διεθνή ταξίδια, το πιθανότερο είναι ότι θα επιλέγουμε χώρες οι οποίες θα δείχνουν ασφαλείς την περίοδο που θα θέλουμε να ταξιδέψουμε, όπως αυτή τη στιγμή η Νέα Ζηλανδία. Προφανώς θα παίρνουμε όλες τις δυνατές προφυλάξεις. Το πρώτο μας διεθνές ταξίδι ευελπιστούμε να είναι τα Χριστούγεννα του 2020.
Σας έχει τύχει, στη διάρκεια ενός μακρινού ταξιδιού, τα παιδιά να σας λένε «θέλουμε να γυρίσουμε σπίτι»; Πώς το διαχειρίζεστε;
Μας έχει συμβεί σε πολυήμερα ταξίδια. Έχουμε καταλήξει στο ότι τα παιδιά «αντέχουν» μέχρι 2 εβδομάδες ένα μακρινό ταξίδι, μετά αρχίζουν να κουράζονται και θέλουν να επιστρέψουν. Η αρχική μας αντίδραση ήταν η απογοήτευση: Ότι δεν είχαν εκτιμήσει την προσπάθεια και τις θυσίες που είχαμε κάνει προκειμένου να φτάσουμε τόσο μακριά. Όμως, έχει σημασία να καταλάβουμε ότι συχνά η οπτική των παιδιών και οι ανάγκες τους διαφέρουν από ό,τι έχουμε εμείς στο μυαλό μας. Για παράδειγμα, όταν ήμασταν στη Ναμίμπια, τις τελευταίες επτά μέρες ο Αλέξανδρος μετρούσε τον χρόνο αντίστροφα για να γυρίσει πίσω στην Ελλάδα και να πάει να δει την παρέα του στην Ικαρία. Απόλυτα φυσιολογικό για ένα μικρό παιδί.
Ποιες καινούριες χαρές έχετε ανακαλύψει στα οικογενειακά ταξίδια;
Σίγουρα όταν ταξιδεύεις με μικρά παιδιά αφιερώνεις ένα μεγάλο ποσοστό του χρόνου και της ενέργειά σου σε αυτά, χρόνο και ενέργεια που στερείσαι από το ταξίδι καθαυτό. Επίσης, από τότε που ξεκινήσαμε να παίρνουμε μαζί μας τα παιδιά, μειώσαμε κατά πολύ τις πιο παράτολμες ή απαιτητικές δραστηριότητες. Ακόμα, η παρουσία των παιδιών σε ένα ταξίδι περιορίζει τις στιγμές χαλάρωσης και συγκέντρωσης, για παράδειγμα δυσκολεύει την επίσκεψη σε ένα καλό εστιατόριο ή σε ένα μουσείο. Όμως, από τότε που αρχίσαμε να ταξιδεύουμε με τα παιδιά έχουμε γίνει καλύτεροι σε άλλα πράγματα. Για παράδειγμα έχουμε αποκτήσει περισσότερη υπομονή, ευρηματικότητα στο να δίνουμε λύσεις, προσαρμοστικότητα, και έχουμε μάθει πώς να φεύγουμε από το «εγώ» και να περνάμε στο «εμείς». Τέλος, για να μπορέσουμε να τους μεταφέρουμε πληροφορίες για το μέρος που επισκεπτόμαστε, καλούμαστε πρώτα να το έχουμε κατανοήσει καλά εμείς. Άρα μελετάμε περισσότερο π.χ. την ιστορία ενός τόπου και επειδή η γνώση κατακτιέται πολύ καλύτερα όταν τη μεταφέρεις, έτσι τη μαθαίνουμε κι εμείς. Όμως η μεγαλύτερη χαρά του να ταξιδεύεις με τα παιδιά σου είναι πως μοιράζεσαι κοινές εμπειρίες, περιπέτειες και γενικότερα χτίζεις κοινές αναμνήσεις με τα αγαπημένα σου πρόσωπα.
Γιατί αποφασίσατε να δημιουργήσετε το κανάλι σας στο YouTube;
Ταξιδεύαμε πολύ και προτού γίνουμε γονείς και όταν γεννήθηκαν τα παιδιά μας αποφασίσαμε να μην αλλάξουμε τρόπο ζωής. Έτσι συνεχίσαμε τα ταξίδια σε μακρινούς και δύσκολους προορισμούς έχοντας μαζί μας και τα παιδιά. Επειδή τα κλασικά σχόλια από φίλους και γνωστούς ήταν «καλέ, πού θα πάτε εκεί με τα παιδιά;» ή «πώς μπορείτε να πάτε εκεί με τα παιδιά;» ή ακόμα και «…είστε τρελοί που θα πάτε εκεί με τα παιδιά», αποφασίσαμε να καταγράψουμε τις εμπειρίες μας και να τις μοιραστούμε με τον κόσμο, ώστε να δείξουμε πώς ακριβώς είναι να ταξιδεύει κανείς με παιδιά, τις δυσκολίες αλλά και τις χαρές. Να δείξουμε πως τίποτα δεν είναι ακατόρθωτο, να παρακινήσουμε και να εμπνεύσουμε.
Τι θα συμβουλεύατε τους νέους γονείς που σκέφτονται να ταξιδέψουν με μικρά παιδιά;
- Να έχουν ταξιδέψει και λίγο μόνοι τους προηγουμένως, για να έχουν μια πρώτη εμπειρία οργάνωσης ενός ταξιδιού.
- Να ξεκινήσουν από τα λιγότερο περιπετειώδη ταξίδια και με κάποια αρχική βοήθεια από έναν τοπικό ξεναγό, μετά από έρευνα στο διαδίκτυο.
- Να διαβάζουν τα τοπικά blogs και να παίρνουν συμβουλές από το Trip Advisor και πολλά άλλα ταξιδιωτικά sites.
- Να μην ταξιδέψουν με οργανωμένο γκρουπ με αφετηρία την Ελλάδα. Αισθανόμαστε ότι σε τέτοιου είδους ταξίδια ελαχιστοποιείται το στοιχείο της εξερεύνησης και της προσωπικής ανακάλυψης.
BOOM info
Ο Θοδωρής Αναγνωστόπουλος είναι science communicator, κοινωνικός επιχειρηματίας και πρεσβευτής του Al Gore για το πρόγραμμα κλιματικής αλλαγής (Climate Reality Project) και η Μαρία Βρανοπούλου είναι φιλόλογος, με σπουδές Ιστορίας και Αρχαιολογίας, κόρη ιστορικού που συμμετείχε στην πρώτη ελληνική αποστολή που έφτασε στη φυλή των Καλάς στο Πακιστάν.
Επισκεφτείτε το κανάλι τους στο YouTube: Traveling with kids
Διαβάστε αυτό και πολλά ακόμα άρθρα στο καλοκαιρινό τεύχος του BOOM
