Κάθε παιδί αναπτύσσεται με τον δικό του ρυθμό, όμως τα αναπτυξιακά ορόσημα, οι ηλικίες στις οποίες περιμένουμε να το δούμε να κατακτά μια δεξιότητα, λειτουργούν ως ένας γενικός οδηγός για παιδιάτρους και γονείς. Για πρώτη φορά λοιπόν από το 2004 το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων και η Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής (AAP) αναθεωρούν τις σχετικές οδηγίες για βρέφη και νήπια.
Οι νέες, αναθεωρημένες οδηγίες, γραμμένες σε απλή γλώσσα για να τις καταλαβαίνουν και οι γονείς, περιγράφουν τις συμπεριφορές που αναμένεται να έχει το 75% των παιδιών σε μια συγκεκριμένη ηλικία, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό στις έως τώρα οδηγίες ανερχόταν στο 50%. Με αυτό τον τρόπο, θα έχουμε μια καλύτερη εικόνα των δεξιοτήτων που έχει κατακτήσει η πλειοψηφία των παιδιών σε μια δεδομένη βρεφική ή νηπιακή ηλικία, σε αντίθεση με «τις παλαιότερες οδηγίες, οι οποίες δεν βοηθούσαν τις οικογένειες που ανησυχούσαν για την ανάπτυξη του παιδιού τους» σχολιάζει η Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής, εξηγώντας: «Σε κάποιες περιπτώσεις οδηγούσαν σε καθυστερημένη διάγνωση, καθώς τόσο οι ειδικοί όσο και οι οικογένειες επέλεγαν να περιμένουν αντί να ενεργήσουν».
Το χρονικό διάστημα, ωστόσο, ανάμεσα στις πρώτες ενδείξεις μιας αναπτυξιακής καθυστέρησης και της διάγνωσης παίζει καθοριστικό ρόλο στην αποτελεσματική αντιμετώπισή της. «Όσο νωρίτερα αναγνωρίζεται μια αναπτυξιακή καθυστέρηση, τόσο το καλύτερο, καθώς μπορεί να ξεκινήσει η παρέμβαση» σχολίασε σχετικά στην «Washington Post» ο Αμερικανός παιδίατρος Paul Lipkin. Στόχος λοιπόν είναι, με τις νέες οδηγίες, να μειωθεί αυτό το χρονικό διάστημα και, από την άλλη, «να αποφευχθούν οι παρανοήσεις από οικογένειες και επαγγελματίες» - βλέπε περιττό άγχος και σπατάλη χρόνου και χρημάτων.
Μια ακόμα αλλαγή που θα δούμε στις νέες οδηγίες είναι ότι δίνουν μεγαλύτερη έμφαση στην παρακολούθηση της ανάπτυξης του παιδιού από έναν ειδικό παρά στα τεστ αξιολόγησης ώστε, με αυτό τον τρόπο, να αναπτυχθεί μια πιο στενή συνεργασία ανάμεσα στους γονείς και τον παιδίατρο, ειδικά στη διάρκεια του πρώτου χρόνου ζωής.
Ιδιαίτερη βαρύτητα έχουν και τα σημάδια του αυτισμού, που μπορεί να συμβάλουν στη διάγνωσή του όσο το δυνατόν νωρίτερα. Για παράδειγμα, το 75% των βρεφών αναμένεται να χαμογελούν για να αλληλεπιδράσουν με το περιβάλλον τους έως την ηλικία των 4 μηνών, ενώ ένα νήπιο 15 μηνών αναμένεται να εκφράζει αγάπη και τρυφερότητα προς τον φροντιστή του μέσα από αγκαλιές και φιλιά.
Αναπτυξιακά ορόσημα: Ένα παράδειγμα
Αυτές είναι οι κατακτήσεις που αναμένεται να έχει ένα μωρό 12 μηνών, σύμφωνα με τις έως τώρα οδηγίες της Αμερικανικής Ακαδημίας Παιδιατρικής. Προσοχή: Πρόκειται να αναθεωρηθούν.
Γνωσιακές: Μπορεί να χρησιμοποιεί απλές χειρονομίες για να επικοινωνήσει, όπως να κουνάει το χέρι ή το κεφάλι του για να πει “γεια”, αλλά και να λέει τις πρώτες του λέξεις, αρχίζοντας να αλλάζει τον τόνο της φωνής του για να εκφράσει συναισθήματα. Μπορεί επίσης να έχει αρχίσει να αναγνωρίζει οικεία αντικείμενα στις εικόνες ενός βιβλίου, όπως έναν σκύλο. Εκφράζει περιέργεια και ίσως απολαμβάνει να τοποθετεί, ξανά και ξανά, αντικείμενα μέσα σε κουτιά, ή να τα βγάζει έξω, και να τα κουνάει παρατηρώντας τι συμβαίνει.
Κινητικές: Ένα στα δύο παιδιά αυτής της ηλικίας περπατάει. Αν όμως ένα παιδί δεν περπατάει ακόμα, αυτό δεν συνιστά λόγο ανησυχίας. Παρατηρήστε τη συνολική εικόνα των κινητικών δεξιοτήτων του, όπως το αν μπορεί να στηριχθεί όρθιο. Επίσης, πλέον το μωρό αρχίζει να χρησιμοποιεί σωστά κάποια αντικείμενα, για παράδειγμα πίνει νερό από βρεφικό κυπελλάκι ή φοράει καπέλο. Ενδέχεται, επίσης, να αρχίσει να δείχνει αντικείμενα χρησιμοποιώντας τον δείκτη του.
Συναισθηματικές και κοινωνικές: Μπορεί να αλλάζει συμπεριφορά ανάλογα με τον άνθρωπο που έχει απέναντί του, για παράδειγμα να δείχνει σε εσάς αγάπη και σε αγνώστους ντροπή. Αυτό ίσως δυσκολεύει την επαφή του με άλλους αλλά είναι φυσιολογικό στάδιο ανάπτυξης. Πιθανότατα απολαμβάνει το παιχνίδι με άλλους, όπως το «κουκου-τσα», και τραγούδια που περιλαμβάνουν κίνηση. Ίσως επίσης σάς φέρνει αντικείμενα, όπως ένα βιβλίο που θέλει να διαβάσετε ή τα παπούτσια που θέλει να του φορέσετε.
Inspiration: Mother.ly
