Ενώ το ελληνικό Υπουργείο Παιδείας ανακοίνωσε το άνοιγμα όλων των σχολείων της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης στις 11 Ιανουαρίου, μόλις δημοσιεύτηκε μια μελέτη που έδειξε την επίδραση των ανοιχτών σχολείων της Σουηδίας στη διασπορά του κορωνοϊού κατά το πρώτο κύμα της πανδημίας.
Σύμφωνα με νέο άρθρο Ελλήνων ειδικών στο Πρώτο Θέμα -οι οποίοι συνόψισαν τα συμπεράσματα της μελέτης που παρουσιάστηκαν στην επιθεώρηση The New England Journal of Medicine- η Σουηδία ήταν μια από τις λίγες χώρες που αποφάσισαν τον Μάρτιο να κρατήσουν ανοιχτά τα σχολεία όλων των βαθμίδων (για παιδιά 1-16 ετών). Όπως κατέληξαν οι Σουηδοί ερευνητές λοιπόν, τουλάχιστον ανάμεσα στα παιδιά 1-16 ετών υπήρχε χαμηλή επίπτωση σοβαρών περιπτώσεων COVID-19. Συγκεκριμένα, ανάμεσα σε 1,95 εκατομμύρια παιδιά, 15 νοσηλεύτηκαν σε μονάδες εντατικής θεραπείας και διαγνώστηκαν με COVID-19, πολυσυστηματικό φλεγμονώδες σύνδρομο ή και τα δύο, αριθμός που αναλογεί σε ένα παιδί στα 130.000.
Προς το παρόν η πρωτοβάθμια εκπαίδευση και τα Γυμνάσια στη Σουηδία παραμένουν ανοιχτά, ενώ τα Λύκεια λειτουργούν με τηλεκπαίδευση ως τις 24 Ιανουαρίου. Τι έχει συμβεί όμως σε άλλες χώρες της Ευρώπης και τις ΗΠΑ και ποιες είναι οι απόψεις των ειδικών; Ας πάρουμε μια γενική ιδέα.
Τηλεκπαίδευση με εξαιρέσεις σε Βρετανία, Ιρλανδία, Γερμανία και Δανία
Στη Βρετανία, σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες του BBC, οι βρεφονηπιακοί σταθμοί παραμένουν ανοιχτοί, ενώ για τους μεγαλύτερους μαθητές υπήρξε ο εξής διαχωρισμός: Η πλειονότητα των μαθητών πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης δεν επέστρεψε στα σχολεία μετά τις γιορτές και μόλις άρχισε τηλεκπαίδευση, παρόλο που μέχρι πριν από λίγες μέρες ο πρωθυπουργός Boris Johnson διαβεβαίωνε για την ασφάλεια των σχολικών ιδρυμάτων. Ωστόσο, οι Βρετανοί μαθητές από κοινωνικά ευάλωτες ομάδες (π.χ. χωρίς πρόσβαση σε τεχνικό εξοπλισμό) θα συνεχίσουν τα διά ζώσης μαθήματα.
Τη βρετανική απόφαση, να κλείσουν τα σχολεία μετά τις γιορτές, ακολουθούν επίσης η Ιρλανδία, η Γερμανία και η Δανία εν μέρει εξαιτίας του νέου, μεταλλαγμένου στελέχους του ιού, το οποίο συνδέεται με υψηλότερη μεταδοτικότητα, σύμφωνα με τους Financial Times. Κι αυτό ενώ οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες το φθινόπωρο του 2020 επέλεξαν να κρατήσουν τα σχολεία ανοιχτά, κλείνοντας μόνο επιχειρήσεις όπως εστιατόρια, μπαρ, χώρους εκδηλώσεων και καταστήματα με είδη που δεν θεωρούνται πρώτης ανάγκης.
Ανοιχτά τα σχολεία στη Γαλλία
Στη Γαλλία τα σχολεία μόλις άνοιξαν ξανά μετά τις διακοπές των Χριστουγέννων, ακολουθώντας ένα «πολύ αυστηρό υγειονομικό πρωτόκολλο» όπως ανακοίνωσε ο υπουργός Παιδείας Jean-Michel Blanquer, π.χ., με συστηματικά τεστ COVID-19. Ο ίδιος πρόσθεσε πως στόχος είναι οι καθηγητές, ιδιαίτερα των λυκείων, να έχουν εμβολιαστεί μέχρι τέλος Μαρτίου και πως η κυβέρνηση θα βρίσκεται σε επιφυλακή για το νέο, μεταλλαγμένο στέλεχος.
Διαφορετική πολιτική ανά επαρχία σε Ιταλία και Ισπανία
Στην Ιταλία τα περισσότερα σχολεία άνοιξαν μετά τις γιορτές, με τους μαθητές να σχηματίζουν τεράστιες ουρές στις πύλες για θερμομέτρηση. Κάποιες ιταλικές περιφέρειες, ωστόσο, ακολουθούν διαφορετικές πολιτικές - π.χ., καθυστερώντας την έναρξη λειτουργίας της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ή καθιερώνοντας 50% πληρότητα στις σχολικές αίθουσες, με τους υπόλοιπους μαθητές σε τηλεκπαίδευση.
Ανοιχτά τα σχολεία και στην Ισπανία, μια από τις ευρωπαϊκές χώρες που επλήγησαν εντονότερα στο πρώτο κύμα, με εξαίρεση κάποιες επαρχίες όπου τις τελευταίες μέρες παρατηρήθηκε μεγάλη αύξηση κρουσμάτων. Για παράδειγμα, στην Εστρεμαδούρα μόνο οι μαθητές της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης επιστρέφουν στις αίθουσες στις 11 Ιανουαρίου, ενώ οι υπόλοιποι θα συνεχίσουν με τηλεκπαίδευση.
ΗΠΑ: Ανοιχτά τα σχολεία στη Νέα Υόρκη, κλειστά σε άλλες πολιτείες
Στο μεταξύ στις ΗΠΑ κάθε πολιτεία ακολουθεί διαφορετική πολιτική στη λειτουργία των σχολείων, ανάλογα με την εξέλιξη της πανδημίας. Το γεγονός, για παράδειγμα, ότι είναι ανοιχτά στην πολιτεία της Νέας Υόρκης, η οποία φιλοξενεί πάνω από 1 εκατομμύριο μαθητές, διχάζει γονείς, εκπαιδευτικούς και αρχές, παρόλο που ο δήμαρχος διαβεβαιώνει πως «είναι κυριολεκτικά τα ασφαλέστερα μέρη». Από την άλλη όταν, τον Νοέμβριο, η άνοδος των κρουσμάτων στη Νέα Υόρκη οδήγησε στο προσωρινό κλείσιμό τους, κάποιοι γονείς διαμαρτύρονταν γιατί πολλές υπηρεσίες μπαρ και εστιατορίων παρέμεναν σε λειτουργία, παρόλο που ήταν, διαπιστωμένα, μεγαλύτεροι διασπορείς του ιού.
Γιατί όμως τα σχολεία παρέμειναν ανοιχτά στο μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης μέχρι τις γιορτές; Όπως υπογραμμίζουν οι Financial Times, παγκόσμια δεδομένα καταδεικνύουν ότι τουλάχιστον μέχρι το τέλος του 2020 ανάμεσα στις μικρότερους μαθητές δεν υπήρχε μεγάλη διασπορά της COVID-19 - με εξαίρεση κάποιες μεμονωμένες βρετανικές αναφορές από γονείς και εκπαιδευτικούς.
Η νέα απόφαση, του κλεισίματος πολλών σχολείων στην Ευρώπη, λήφθηκε μετά τη δημοσίευση ενός επιστημονικού άρθρου (Imperial College London) που πιθανολογεί ότι το μεταλλαγμένο στέλεχος του κορωνοϊού (B. 1.17) είναι περισσότερο διαδεδομένο σε ηλικίες κάτω των 20 ετών, χωρίς όμως αυτό να έχει επιβεβαιωθεί.
Το μόνο ασφαλές συμπέρασμα; Ενώ Έλληνες γονείς και εκπαιδευτικοί προετοιμαζόμαστε για το άνοιγμα των σχολείων με ανάμεικτα συναισθήματα, ανακούφισης και φόβου, η σχέση του σχολικού περιβάλλοντος με τη διασπορά του κορωνοϊού παραμένει ασαφής. Και σαν να μην ήμασταν αρκετά μπερδεμένοι και ανήσυχοι, το νέο στέλεχος έρχεται να περιπλέξει ακόμα περισσότερο τα πράγματα.
*Το άρθρο γράφτηκε με τα δεδομένα που ίσχυαν ως τις 7 Ιανουαρίου, τα οποία αναθεωρούνται συνεχώς.