Πόσες από εμάς δεν είχαμε ακούσει ως παιδιά από τη μητέρα μας τη φράση «μόνο όταν γίνεις μαμά θα καταλάβεις», ειδικά σε στιγμές της εφηβείας μας, όταν προσπαθούσε να μας περιγράψει πόσο ανησυχούσε κάθε φορά που αργούσαμε να επιστρέψουμε σπίτι το βράδυ κι εμείς τη θεωρούσαμε υπερβολική;
Ως μητέρα, δεν θα ήθελα να πω ποτέ αυτή τη φράση στο δικό μου παιδί – η οποία στην περίπτωση των αγοριών, σε μια εποχή που οι πατεράδες συμμετέχουν όλο και περισσότερο, συναισθηματικά και πρακτικά, στην ανατροφή των παιδιών, μεταφράζεται στο «μόνο όταν γίνεις μπαμπάς θα καταλάβεις». Και γιατί δεν θέλω να θεωρήσω δεδομένο ότι ο γιος μου, μεγαλώνοντας, θα επιλέξει να αποκτήσει τα δικά του παιδιά και επειδή προσπαθώ να αποφύγω κάποια λάθη της μητέρας μου – ένα από τα οποία ήταν να τροφοδοτεί, με τέτοιες ατάκες, την ενοχική πλευρά μου.
Εκ των υστέρων όμως παραδέχομαι ότι υπάρχει μια δόση αλήθειας σε εκείνη τη φράση: κάποια πράγματα βρίσκονται πέρα από τη σφαίρα της κατανόησής μας μέχρι να τα ζήσουμε. Ανάμεσα σε αυτά είναι οι αγωνίες, οι χαρές και οι «υπερβολές», για έναν εξωτερικό παρατηρητή, της μητρότητας.
Μέχρι που έγινα μαμά λοιπόν, δεν είχα καταλάβει:
1. Πόσο εύκολο είναι να αρχίσεις να μιλάς ακατάπαυστα για το παιδί σου σε φίλους, συγγενείς, συναδέλφους, ακόμα και σε αγνώστους στον δρόμο. Ιδιαίτερα τους πρώτους μήνες, όταν όλη η ζωή σου μοιάζει να περιστρέφεται γύρω από τη φροντίδα του μωρού. Κι όλα αυτά χωρίς να είσαι σε θέση να αντιληφθείς τυχόν βλέμματα ανίας και χασμουρητά που προσπαθούν να σου περάσουν το μήνυμα: «Άλλη παιδί δεν έκανε, μόν’ η Μαριώ τον Γιάννη».
2. Ότι το πρώτο χαμόγελο και, αργότερα, το πρώτο γέλιο του παιδιού σου μπορεί να γίνει πηγή μιας πρωτόγνωρης ευτυχίας, που θέλεις να κρατήσει για πάντα. Αν μπορούσες να πάρεις μία στιγμή από τη ζωή σου και να την παγώσεις στον χρόνο, θα ήταν αυτή (μαζί, ίσως, με το πρώτο σου φιλί).
3. Ότι όταν μια μαμά υποστηρίζει, εμμέσως πλην σαφώς, ότι το παιδί της είναι το ομορφότερο ή το εξυπνότερο στον κόσμο, δεν προσπαθεί να κάνει επίδειξη: είναι απόλυτα πεπεισμένη γι’ αυτό. Ακόμα και όταν δεν υπάρχει κανένα στοιχείο, εδώ που τα λέμε, να στηρίξει τον ισχυρισμό της. Το φαινόμενο της Μαμάς Κουκουβάγιας έχει επιβεβαιωθεί από τους πλέον διακεκριμένους επιστημονικούς ερευνητές ανά τον κόσμο.
4. Γιατί η δική μου μητέρα περίμενε άγρυπνη στο κατώφλι του σπιτιού να επιστρέψω από τις νυχτερινές εξόδους μου στην εφηβεία. Και, αργότερα, όταν είχα πλέον φύγει από το πατρικό μου, αγωνιούσε όποτε δεν ανταποκρινόμουν στα τηλεφωνήματά της μετά από ένα εύλογο χρονικό διάστημα για εκείνη (δηλαδή μετά από περίπου πέντε λεπτά). Η ανησυχία για το παιδί σου δεν συγκρίνεται με καμία και μπορεί να πυροδοτηθεί από την πιο ασήμαντη και κάποιες φορές παράλογη αφορμή. Όταν μάλιστα αργεί να διαψευστεί, γίνεται βάραθρο που απειλεί να σε καταπιεί.
5. Ότι όταν κάποιος υποστηρίζει ότι το μεγαλύτερο δημιούργημά του είναι το παιδί του, το εννοεί 100%. Η συνειδητοποίηση ότι έφερες στον κόσμο κάτι μοναδικά υπέροχο συνοδεύεται από ένα δέος και ένα ξάφνιασμα που ακόμα και το σπουδαιότερο έργο τέχνης ή η πιο σημαντική επιστημονική ανακάλυψη δεν θα μπορούσαν να εμπνεύσουν.