Στο 89% των περιπτώσεων, η σεξουαλική κακοποίηση διαπράττεται από κάποιον που το παιδί γνωρίζει και εμπιστεύεται. | Πώς θα τα προστατεύσουμε;

Boom Team

Thu, 02/02/2023 - 15:23

Στο άκουσμα και μόνο του όρου «σεξουαλική κακοποίηση» δίπλα στη λέξη «παιδί», η πρώτη αντίδραση –μετά το σοκ και τον αποτροπιασμό– είναι να εξοστρακίσουμε τέτοιου είδους σενάρια στη σφαίρα του «πολύ μακρινού από εμάς». Την ίδια στιγμή, οι περιπτώσεις παιδιών που έχουν υποστεί σεξουαλική κακοποίηση, τόσο στη χώρα μας όσο και στο εξωτερικό, έρχονται στο φως της δημοσιότητας η μία μετά την άλλη. Κοινός τόπος, η έλλειψη εκπαίδευσης από μικρούς και μεγάλους και η διαπίστωση πως, στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, η σεξουαλική κακοποίηση στα παιδιά διαπράττεται από κάποιον που γνωρίζουν κι εμπιστεύονται. Τι ορίζουμε ως σεξουαλική κακοποίηση παιδιού και πώς μπορούμε να προστατεύσουμε κάθε παιδί;

Τι είναι η σεξουαλική κακοποίηση του παιδιού;

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, ως σεξουαλική κακοποίηση (ΣΚ) ορίζεται η συμμετοχή του παιδιού σε σεξουαλική δραστηριότητα την οποία αδυνατεί να κατανοήσει συνειδητά ή/και για την οποία δεν συναινεί. Η σεξουαλική κακοποίηση περιλαμβάνει ένα φάσμα ενεργειών και πράξεων που αποσκοπούν αποκλειστικά στη σεξουαλική ικανοποίηση ή διέγερση του ενήλικα, όπως η έκθεση του παιδιού σε πορνογραφικό υλικό και σεξουαλικές πράξεις καθώς και η συμμετοχή του σε φωτογραφίσεις/μαγνητοσκοπήσεις σεξουαλικού περιεχομένου.

Καταρρίπτοντας μύθους

Μύθος: Οι θύτες είναι συνήθως άγνωστοι.
Αλήθεια: Στο 89% των περιπτώσεων, η σεξουαλική κακοποίηση διαπράττεται από κάποιον που το παιδί γνωρίζει και εμπιστεύεται.
Μύθος: Όταν ένα παιδί έχει κακοποιηθεί σεξουαλικά, υπάρχουν ξεκάθαρα σημάδια.
Αλήθεια: Συχνά, δεν υπάρχουν σωματικά σημάδια.
Μύθος: Αν το παιδί δεν μιλά, σημαίνει ότι δεν έχει βιώσει κάτι κακό.
Αλήθεια: Η σύγχυση, οι ενοχές και ο φόβος δεν επιτρέπουν στα παιδιά να μιλήσουν.

Η σεξουαλική κακοποίηση δεν μπαίνει σε πλαίσια. Κάθε παιδί μπορεί να γίνει θύμα. Οι γονείς / φροντιστές πρέπει να διακρίνουν τη διαφορά ανάμεσα στην αναμενόμενη συμπεριφορά ενός παιδιού και την ύποπτη, σύμφωνα με το αναπτυξιακό στάδιο και την ηλικία του.

Πότε πρέπει να ανησυχήσουμε;

Όταν ένα παιδί...

Χρησιμοποιεί εξαναγκασμό κατά το σεξουαλικό παιχνίδι ή την εξερεύνηση. Ως «σεξουαλικό παιχνίδι» ορίζεται το παιχνίδι που, ανάλογα με την ηλικία του παιδιού, χαρακτηρίζεται από ύφος παιχνιδιάρικο, από αυθορμητισμό, χαρά, γέλιο, στιγμές αμήχανες και ντροπαλές. Δεν περιλαμβάνει: Κυριαρχία και απειλή, αρνητικά συναισθήματα, εκτός επιτρεπτών ορίων συμπεριφορά.
Επιδεικνύει γνώση περί σεξουαλικότητας που δεν συνάδει με την ηλικία του.
Αντιγράφει τη σεξουαλική συμπεριφορά των ενηλίκων με συνομηλίκους ή με κούκλες.
Παίζει παιχνίδια που εμπλέκουν σεξουαλικές συμπεριφορές με πολύ μεγαλύτερα ή μικρότερα παιδιά.

Άλλα σημάδια που πρέπει να μας ανησυχήσουν:

Ψυχολογικές μεταπτώσεις
Αυξημένα προβλήματα υγείας, σωματικές ενοχλήσεις
Μεταβολές στη διατροφή ή τον ύπνο
Αύξηση επιθετικότητας ή απουσία συναισθημάτων

Στην προσπάθειά μας να θωρακίσουμε τα παιδιά, δεν πρέπει να δαιμονοποιήσουμε κάθε άγγιγμα, αλλά να δημιουργήσουμε ένα δίχτυ ασφάλειας που θα ενδυναμώνει τα παιδιά και θα αναπτύσσει την ικανότητα αυτοπροστασίας.

Η γνώση είναι δύναμη και προστασία. Μαθαίνουμε στα παιδιά:

Nα αποκαλούν με το όνομά τους τα μέρη του σώματός τους.
Ότι θα πρέπει να σέβονται το σώμα το δικό τους και των άλλων.
Να φροντίζουν τα μέρη του σώματός τους που αποκαλούνται «ιδιωτικά», όπως τα γεννητικά τους όργανα, μόνα τους, ξεκινώντας από το πλύσιμο και το σκούπισμα μετά την τουαλέτα.
Να δέχονται μόνο τα ασφαλή αγγίγματα, με τα οποία νιώθουν ζεστά ή χαμογελούν, αλλά να λένε ΟΧΙ σε αγγίγματα με τα οποία νιώθουν άβολα ή μπερδεμένα.

Η εκπαίδευση δεν αφορά μόνο τα παιδιά, αλλά και τους ενήλικες:

Ενημερωνόμαστε, αναζητούμε συνεχώς πληροφορίες.
Δημιουργούμε ανοιχτούς διαύλους επικοινωνίας μέσα στο σπίτι. Ακούμε το παιδί μας με προσοχή, του αφιερώνουμε χρόνο.
Βάζουμε όρια σε όλους, μικρούς και μεγάλους.
Φροντίζουμε ώστε το παιδί μας να γνωρίζει ότι είμαστε κοντά του, έτοιμοι να ανταποκριθούμε στις ανάγκες του. Δεν είναι μόνο, ούτε απροστάτευτο.

Αν, παρ’ όλα αυτά, υποψιαστούμε ότι κάτι συμβαίνει στο παιδί μας, θα πρέπει να συζητήσουμε μαζί του, να το διαβεβαιώσουμε ότι το ακούμε και να του δώσουμε χρόνο να εκφράσει αυτά που έχει ανάγκη να πει. Αφού το ακούσουμε, θα πρέπει να το καθησυχάσουμε ότι το πιστεύουμε και ότι θα το προστατεύσουμε. Σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε τον δράστη, αλλά να ακολουθήσουμε την προβλεπόμενη οδό της καταγγελίας.

Επισκεφθείτε τη σχετική σελίδα του σωματείου ΕΛΙΖΑ https://eliza.org.gr/anagnorise-voithise/nomiki-voitheia/ και ακολουθήστε προσεκτικά τις οδηγίες.

Αναζητήστε ψυχολογική υποστήριξη τόσο για το παιδί σας όσο και για εσάς.
Κάθε παιδί μπορεί να ξεπεράσει το τραύμα και να ζήσει μια χαρούμενη ζωή, αρκεί να βρεθεί έστω και ένας υποστηρικτικός ενήλικας που θα το βοηθήσει.
Η καλύτερη στιγμή για να μιλήσουμε στα παιδιά ώστε να τα προστατεύσουμε από τη σεξουαλική κακοποίηση είναι ΤΩΡΑ.

BOOM info: Ένα πρόγραμμα εκπαίδευσης των παιδιών για την πρόληψη της σεξουαλικής κακοποίησης είναι το «Ασφαλές Άγγιγμα»: Απευθύνεται σε παιδιά 5-9 ετών και, μέσα από αυτό, οι μικροί μαθητές μαθαίνουν ποια είναι τα «ιδιωτικά» μέρη του σώματος, τη διαφορά μεταξύ ασφαλούς και μη ασφαλούς αγγίγματος, ποια μυστικά κρατάμε και ποια όχι, και πώς να αντιδράσουν σε προσεγγίσεις που τα κάνουν να νιώθουν άβολα. Η υλοποίηση του προγράμματος αποτελεί πρωτοβουλία του ΕΛΙΖΑ και πραγματοποιείται με την επιστημονική συνεργασία του The New York Society for the Prevention of Cruelty to Children (NYSPCC), του 1ου οργανισμού προστασίας του παιδιού που ιδρύθηκε στον κόσμο.

Ευχαριστούμε θερμά το ΕΛΙΖΑ – Σωματείο Ενάντια στην Κακοποίηση του Παιδιού για τις πολύτιμες πληροφορίες