«Δεν θα πονέσει το εμβόλιο» και άλλα ψέματα που δεν πρέπει να λέμε στα παιδιά μας

Μυρτώ Κάζη
Thu, 20/04/2023 - 13:35

Απόσπασμα από βιβλίο με τη ζωή του Γκάντι:

Οι γονείς μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά να αποφεύγουν τα ψέματα αντιμετωπίζοντας τις επιθυμίες τους με ειλικρίνεια και σεβασμό. Να μην ενδίδουν οι ίδιοι στο ψέμα όπως «το εμβόλιο δεν θα πονέσει» γιατί τα παιδιά μαθαίνουν ότι το ψέμα είναι μια αποδεκτή συμπεριφορά!

Photo: Taryn Elliott @ Pexels

Γιατί δεν πρέπει να λέμε τέτοια ψέματα στα παιδιά μας;

Μπορεί να πιστεύουμε ότι τα μικρά αθώα ψέματα σε μικρά παιδιά δεν είναι κάτι κακό, ειδικά αν έχουν καλή πρόθεση, όπως το να ενθαρρύνουν μια καλή συμπεριφορά ή να αποθαρρύνουν μια κακή ή να καθησυχάσουν ένα παιδί που ανησυχεί. Σύμφωνα όμως με μια έρευνα, που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό Journal of Experimental Child Psychology, επισημαίνεται πως λέγοντας ψέματα στα παιδιά μας, τα διδάσκουμε ορισμένες αρνητικές κοινωνικές συνήθειες και τα κάνουμε να αισθάνονται απόλυτη ανασφάλεια και φόβο.

Το πιο σημαντικό είναι ότι τα παιδιά μας, εφόσον με το εμβόλιο θα πονέσουν, αισθάνονται πως οι γονείς τους τους λένε ψέματα και άρα κάθε τι που θα ακούνε στο εξής μπορεί να αποτελεί ένα ακόμα ψέμα. Κάθε ψέμα που γίνεται αντιληπτό από τα παιδιά κάνει τους γονείς να μοιάζουν αφερέγγυοι και με την πορεία του χρόνου τα παιδιά χάνουν κάθε πίστη στον γονιό που πλέον δεν έχει καμία αξιοπιστία και τα λόγια του δεν μπορούν να έχουν βαρύτητα. 

Τα παιδιά την ίδια ώρα έρχονται σε μια πολύ άβολη θέση. Έχουν ακούσει από τη μαμά ή τον μπαμπά μια αλήθεια που όμως αποδεικνύεται καταφανώς πως είναι ψέμα και επομένως πληγώνονται, προσβάλλονται και είναι πολύ πιθανό να εκδηλώσουν ακραίες συμπεριφορές καθώς παραλαμβάνουν αλληλοσυγκρουόμενα μηνύματα (με το δίκιο τους θα συμπληρώσουμε εμείς). 

Ταυτόχρονα, το παιδί μαθαίνει να λέει "μικρά ψεματάκια" κλείνοντας μάλιστα το μάτι πονηρά για να καταφέρει πράγματα. «Έλα δεν θα πονέσει το εμβόλιο» - κλείσιμο ματιού στον παιδίατρο και ταυτόχρονη τοποθέτηση του παιδιού σε μια θέση που το καθιστά ανεπαρκές και στην ουσία το υποβαθμίζει. Τη συμπεριφορά αυτή θα μιμηθεί φυσικά και το ίδιο, εφόσον το παιδί αποτελεί τον καλύτερο και πιο πιστό μιμητή των γονιών του.

Πώς ανακοινώνουμε την αλήθεια;

Ανάλογα με την ηλικία και συχνά τον χαρακτήρα του παιδιού, ο γονέας είναι υποχρεωμένος πάντα να λέει αλήθειες αλλά ίσως με διαφορετικό τρόπο ανά περίπτωση. Πείτε την αλήθεια με λόγια τρυφερά, καθησυχαστικά και θα έχετε για πάντα δίπλα σας έναν μοναδικό σύμμαχο που θα σας εμπιστεύεται τυφλά. «Μωρό μου το εμβόλιο θα πονέσει λίγο, αλλά ο πόνος διαρκεί λίγα δευτερόλεπτα και μετά θα παίξουμε μαζί όλο το απόγευμα». «Με τον μπαμπά αποφασίσαμε να μείνουμε για λίγο χωριστά, όμως σε αγαπάμε το ίδιο πάρα πολύ και τώρα θα έχεις δύο δωμάτια, ένα στο σπίτι μας και ένα στο νέο σπίτι του μπαμπά». «Αύριο θα πάμε στον γιατρό για να μας κάνει να νιώσουμε καλύτερα. Θα αφαιρέσει κάτι που λέγεται αμυγδαλές, είναι μέσα στον λαιμό μας και μπορεί τις πρώτες ημέρες να πονάς λίγο όμως θα τρως κάθε μέρα παγωτό».

Κάθε παιδί θέλει να νιώθει ασφαλές και να γνωρίζει πως δεν ζει σε έναν κόσμο γεμάτο πλάνες και ψέματα. Μην κρύβετε από το παιδί σας την αλήθεια, απλά δώστε την πληροφορία που πρέπει να λάβει με όμορφο τρόπο και πάντα τονίζοντας τα καλά μιας κατάστασης όσο δύσκολη κι αν είναι αυτή.