Είναι μια από τις συζητήσεις που κυριαρχούν αυτές τις μέρες μεταξύ γονιών, ειδικά στις πρώτες τάξεις του δημοτικού: Να το αφήσω φέτος το καλοκαίρι να πάει για πρώτη φορά κατασκήνωση;
Το σκεφτήκαμε κι εμείς για τον 8χρονό μας. Μας δελέαζε η ιδέα να περάσουμε μία-δύο εβδομάδες, μετά από αιώνες, οι δυο μας στο σπίτι, χωρίς «μαμά», «μπαμπά» και όλες τις υποχρεώσεις που συνοδεύουν τη φροντίδα του. Θέλαμε επίσης να του δώσουμε την ευκαιρία να έρθει σε επαφή με τη φύση μέσα από την αδιαμεσολάβητη εμπειρία της διαβίωσης σε μια σκηνή, ή σε ένα σπιτάκι, μέσα στο δάσος, μόνο με τις βασικές ανέσεις, μακριά από κινητά και tablet. Μια εμπειρία που έχουμε απολαύσει κι εμείς, ως ένθερμοι campers.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ: Το χρώμα του μαγιό του παιδιού σου μπορεί να του σώσει τη ζωή
Σε ποια ηλικία όμως είναι έτοιμο; Μια έρευνα που έκανα σε παιδικές κατασκηνώσεις θέτουν ως όριο τα 6 χρόνια. Αλλά ακόμα και αν οι υποδομές και οι παιδαγωγοί τους είναι τυπικά προετοιμασμένοι για αυτές τις ηλικίες, ξέρουμε ότι κάθε παιδί ακολουθεί τον δικό του ρυθμό ανάπτυξης.
Επομένως, «σε αυτήν την ερώτηση δεν υπάρχει συγκεκριμένη απάντηση» όπως επιβεβαιώνει η παιδαγωγός Φραντζέσκα Λελούδα σε ένα βίντεο στο διαδίκτυο, για να προσθέσει: «Πριν αναρωτηθούμε αν ένα παιδάκι είναι έτοιμο να πάει κατασκήνωση πρέπει να αναρωτηθούμε αν εμείς ως γονείς είμαστε έτοιμοι να εμπιστευτούμε το παιδί μας σε ένα καινούριο πλαίσιο. Ένα οικογενειακό περιβάλλον που καλλιεργεί την επαφή με τη φύση, τις ομαδικές δραστηριότητες, την κοινωνικότητα ετοιμάζει το έδαφος για αυτό το βήμα».
Μια άλλη ειδικός, η Μαρία Γιαννοπούλου,ψυχολόγος ΑΠΘ, MSc, ειδικευμένη στην Ψυχοθεραπεία Gestalt PgD, Παιδοψυχολογία Παιδιού & Εφήβου, εξηγεί σε άρθρο ότι «συνήθως λέμε ότι η καλύτερη ηλικία να πάει ένα παιδί κατασκήνωση είναι μετά τα 7-8 χρόνια». Τότε «έχει ήδη πραγματοποιηθεί η κοινωνική ένταξη του παιδιού στο σχολικό περιβάλλον, μπορεί να αυτοεξυπηρετείται και να ακολουθεί κανόνες και οδηγίες. Αυτό το όριο βέβαια δεν είναι απόλυτο. Μερικά παιδιά το ζητούν από μονά τους και μπορούν να το κάνουν νωρίτερα. Αυτό προϋποθέτει, εκτός από τα παραπάνω, να έχουν μάθει να αποχωρίζονται τους γονείς τους και να μπορούν να επεξεργαστούν ψυχικά αυτόν τον αποχωρισμό».
Έτσι, ανάμεσα στις ερωτήσεις που πρέπει να θέσουμε στον εαυτό μας, προτού αποφασίσουμε, είναι οι εξής:
- Αυτοεξυπηρετείται το παιδί μας; Μπορεί μόνο του να φάει, να κάνει ντους, να πλύνει τα δόντια του, να ντυθεί;
- Πώς τα πάει με την πειθαρχία; Ακολουθεί κανόνες; Αναλαμβάνει τις ευθύνες και τις υποχρεώσεις του – από το να ετοιμάσει το σακίδιό του μέχρι να στρώσει το κρεβάτι του; Μπορεί να διαχειριστεί τον χρόνο του ώστε να είναι συνεπές σε ένα πρόγραμμα;
- Πώς τα πάει με τον αποχωρισμό από τους γονείς και το σπίτι του; Έχει περάσει ήδη κάποια βράδια χωρίς εμάς, για παράδειγμα, σε παππούδες ή φίλους; Μας ζητάει ακόμα τις νύχτες στο κρεβάτι του όταν έχει ένα άσχημο όνειρο;
- Πώς τα πάει γενικά σε μια ομάδα; Μπορεί να συνυπάρξει εύκολα με άλλα παιδιά; Κάνει εύκολα φίλους; Αυτό δεν σημαίνει φυσικά ότι η κατασκήνωση είναι «απαγορευτική», π.χ. για παιδιά πιο «ντροπαλά». Απεναντίας μετά τις πρώτες μέρες, που ενδεχομένως να είναι ούτως ή άλλως δύσκολες, μπορεί να ευνοήσει τις κοινωνικές δεξιότητές τους.
- Γιατί σκεφτόμαστε να το στείλουμε φέτος στην κατασκήνωση; Πιστεύουμε ότι θα είναι μια εμπειρία ωφέλιμη για το παιδί; Ή μας «βολεύει» επειδή, για παράδειγμα, είμαστε σε εγκυμοσύνη ή αντιμετωπίζουμε προβλήματα στον γάμο μας; Σε περιόδους μεγάλων οικογενειακών αλλαγών ή κρίσεων είναι καλό να μην το φέρουμε αντιμέτωπο με μια επιπλέον πρόκληση, της απομάκρυνσης από το σπίτι και της επαφής με ένα άγνωστο περιβάλλον.
- Στην ίδια κατασκήνωση θα πάνε και αδέρφια, ξαδέρφια ή φίλοι του; Η κατασκήνωση είναι αρκετά κοντά ώστε να την επισκεφθούμε ή να το πάρουμε, αν δεν περνάει καλά; Αυτοί οι παράγοντες επίσης παίζουν κάποιον ρόλο στην απόφασή μας.
- Θέλει το ίδιο το παιδί να πάει κατασκήνωση; Του περιγράφουμε την εμπειρία με όσο μεγαλύτερη ακρίβεια μπορούμε και βεβαιωνόμαστε ότι συμφωνεί να τη δοκιμάσει –δεν του το επιβάλλουμε, σε καμία περίπτωση.
Και αν το αποφασίσουμε, πώς επιλέγουμε κατασκήνωση;
- Βρίσκουμε κατασκηνώσεις που θεωρούμε ότι θα του ταιριάζουν – π.χ. με πιο στοιχειώδεις ανέσεις αν είναι ήδη εξοικειωμένο με το camping στις οικογενειακές εκδρομές ή με έμφαση σε αθλητικές δραστηριότητες αν αγαπάει τα σπορ.
- Επισκεπτόμαστε τις υποψήφιες κατασκηνώσεις, βλέπουμε από κοντά τις εγκαταστάσεις τους και μιλάμε με το προσωπικό για ό,τι μας απασχολεί – κυρίως, με τον ομαδάρχη που θα έχει το παιδί μας. Φυσικά, ενημερώνουμε τον γιατρό αν αντιμετωπίζει κάποια αλλεργία ή οποιοδήποτε άλλο θέμα υγείας.
«Μαμά, έλα να με πάρεις, θέλω να γυρίσω σπίτι!»
Κάποιες δυσκολίες προσαρμογής είναι αναμενόμενες τις πρώτες μέρες στην κατασκήνωση. Αλλά αν το ακούσουμε στο τηλέφωνο να κλαίει, αν είναι στεναχωρημένο ή φοβάται για οποιονδήποτε λόγο, δεν το πιέζουμε να «βγάλει» την περίοδο. Μπορεί, απλά, να μην είναι ακόμα έτοιμο φέτος. Το ζητούμενο είναι να περάσει τόσο όμορφα ώστε να θέλει, το επόμενο καλοκαίρι, να ξαναπάει.
