Προσπαθώ να μεγαλώνω τον γιο μου διδάσκοντάς του τα όρια του σώματός του και τη συναίνεση και ταυτόχρονα την ελευθερία έκφρασης χωρίς ταμπού. Δύσκολο να βρεθεί η ισορροπία. Όταν λοιπόν με ρώτησε πρόσφατα γιατί οι άνθρωποι που αγαπιούνται φιλιούνται στο στόμα, αυτομάτως στο μυαλό μου γεννήθηκε μια άλλη ερώτηση, που δεν είχα σκεφτεί στο παρελθόν: Τι σκέφτεται και πώς νιώθει ένα μικρό παιδί που βλέπει τη μαμά και τον μπαμπά να φιλιούνται ή να εκφράζουν με άλλους τρόπους την τρυφερότητά τους, για παράδειγμα να κρατιούνται χέρι χέρι ή να αγκαλιάζονται;
Όλες οι απαντήσεις που βρήκα θα μπορούσαν να συνοψιστούν σε μία παρότρυνση: «Μαμά και μπαμπά, αγκαλιαστείτε και φιληθείτε ελεύθερα μπροστά στα παιδιά!». Οι ειδικοί μάς διαβεβαιώνουν ότι αυτές οι συμπεριφορές βοηθούν τα μικρά μας να καλλιεργήσουν μεγαλύτερο αίσθημα ασφάλειας, επιβεβαιώνοντας μπροστά τους ότι οι γονείς τους αγαπιούνται – ακόμα και αν τσακώνονται πού και πού. «Είναι καλό τα παιδιά να βλέπουν τους γονείς τους δεμένους» λέει και η Margaret Heldring, PhD., πρόεδρος της αμερικανικής Εταιρείας Ψυχολογίας της Οικογένειας (Society for Family Psychology).
Με αυτό τον τρόπο γινόμαστε, επίσης, το πρότυπο ώστε μεγαλώνοντας και οι γιοι και οι κόρες μας να μη διστάζουν να εκφράσουν τα συναισθήματά τους προς αγαπημένα πρόσωπα, και με λέξεις και με πράξεις. Αρκεί να τους τονίσουμε, από πολύ μικρή ηλικία, τη σημασία της συγκατάθεσης: ότι δεν πρέπει ποτέ να φιλούν ή να αγκαλιάζουν τους φίλους, το κορίτσι ή το αγόρι τους αν δεν το θέλουν και οι δύο.
Είναι ΟΚ, λοιπόν, να κρατιόμαστε χέρι-χέρι, να αγκαλιαζόμαστε αλλά και να φιλιόμαστε μπροστά στα παιδιά. Και αν ο γιος ή η κόρη μας κάνει «ίου!», αυτός δεν είναι λόγος για να σταματήσουμε να το κάνουμε. Απεναντίας, ίσως είναι λόγος για να το κάνουμε πιο συχνά, αφού η αντίδρασή του ίσως δείχνει ότι το παιδί δεν είναι αρκετά εξοικειωμένο με αυτή την εικόνα.
Μέχρι ποιο σημείο μπορούν να φτάσουν οι τρυφερές χειρονομίες μας μπροστά στα παιδιά;
«Οι πολύ σεξουαλικές χειρονομίες τα κάνουν να νιώθουν άβολα και ξεπερνούν το όριο. Αυτές θα μπορούσαν να είναι, για παράδειγμα, ένα φιλί που διαρκεί πάρα πολύ, αγγίγματα σε συγκεκριμένες περιοχές του σώματος αλλά και ερωτικά υπονοούμενα όπως “ανυπομονώ να βρεθούμε μόνοι μας απόψε”. Οτιδήποτε βάζει το παιδί μέσα στην πολύ προσωπική σφαίρα των γονιών, κατά κάποιον τρόπο μέσα στην κρεβατοκάμαρά τους, δεν ενδείκνυται» απαντά η Heldring.
Τι κάνουμε αν μας μιμηθούν;
Είναι πολύ πιθανό ακόμα και ένα παιδί προσχολικής ηλικίας, αντιγράφοντας τη συμπεριφορά της μαμάς και του μπαμπά, να φιλήσει, π.χ., ένα συμμαθητή ή μια συμμαθήτριά του στο στόμα, ανεξαρτήτως φύλου. Οι ειδικοί μάς διαβεβαιώνουν ότι μέχρι την προεφηβική ηλικία αυτές οι πράξεις δεν συνδέονται στο μυαλό των παιδιών με την ερωτική επιθυμία αλλά εκφράζουν φιλική αγάπη.
Δεν υπάρχει λοιπόν λόγος να αναστατωθούμε αν μοιραστεί το παιδί μας ένα τέτοιο περιστατικό. Είναι φυσιολογικό. Το συμβουλεύουμε, φυσικά, να μην κάνει τίποτα που δεν αρέσει και στο φίλο/τη φίλη του. Και αν ανησυχούμε για ιώσεις (γιατί σε κάθε ηλικία ένα φιλί στο στόμα αποτελεί μέσο ανταλλαγής μικροβίων) του προτείνουμε καλύτερα, την επόμενη φορά, να πάρει αγκαλιά το φίλο/τη φίλη που αγαπάει ή να του δώσει ένα φιλάκι στο μάγουλο.
Και τι απάντησα στην ερώτηση του γιου μου;
Ότι δύο άνθρωποι που αγαπιούνται φιλιούνται στο στόμα γιατί τούς αρέσει και επειδή με αυτό τον τρόπο δείχνουν την αγάπη τους. Το χαμόγελο με το οποίο αντέδρασε έδειξε ότι η απάντησή μου ήταν, μάλλον, η σωστή.
