Η αλήθεια είναι πως, με τα παιδιά μας, έχουμε επιλέξει με τον Τάσο να είμαστε απολύτως ειλικρινείς. (ΟΚ, μόνο στο θέμα του Άγιου Βασίλη έχουμε κάνει μια μικρή έκπτωση στην ειλικρίνειά μας.)
«Mαμά, τι είναι γκέι;» με ρώτησε χθες το βράδυ ο Οδυσσέας λίγο πριν τον πάρει ο ύπνος. «Το συζητάμε με τους φίλους μου και ο ένας λέει ότι είναι οι Anonymous και ο άλλος πως είναι απλοί χάκερς» μου είπε, ζητώντας μια επίσημη απάντηση από εμένα.
Δεν θα πω ψέματα, εκείνη την ώρα πάγωσα λίγο, γιατί δεν περίμενα να τεθεί ένα τέτοιο θέμα από το παιδί πριν καν κλείσει τα 10 του χρόνια. «Είναι δύο άνθρωποι του ίδιου φύλου που αγαπιούνται» απάντησα ενστικτωδώς, για να μου πει ένα δυνατό «ίιιου» που προσπάθησα να το ηρεμήσω, εξηγώντας του πως κανείς δεν ξέρει πού θα βρει την αγάπη. Τότε ήρθε ένας νέος προβληματισμός στο μυαλό μου: Να του πω την αλήθεια, ότι, ναι, εγώ είμαι άνετη με αυτό ως κάτι απολύτως φυσιολογικό, όμως, από την άλλη, μήπως έτσι του επιβάλλω την άποψή μου και τον πιέζω να το αποδεχτεί; Εκεί τα βρήκα λίγο δύσκολα. Ευτυχώς –για εμένα– η στιχομυθία μας κράτησε αυτά τα ελάχιστα δευτερόλεπτα και κατάφερα να πάρω τον χρόνο μου για να σκεφτώ καλύτερα.
Περνώντας οι ημέρες έκανα μερικές σκέψεις που θέλω να τις μοιραστώ μαζί σας… Σκέφτομαι πως μπορούμε να εκφράσουμε τη δική μας άποψη για την ομοφυλοφιλία, χωρίς να προσπαθήσουμε να την επιβάλλουμε στο παιδί. Μπορείτε να πείτε, για παράδειγμα, «εγώ ερωτεύτηκα τον μπαμπά σου και αυτό είναι το “σωστό” για εμένα. Όμως, όπως εσύ αγαπάς να τρως παγωτό σοκολάτα και εγώ παγωτό φράουλα, έτσι και σε αυτό το θέμα δεν υπάρχει σωστό για όλους». Ακόμα, νιώθω πως, πριν δώσουμε μεγάλες εξηγήσεις, θα πρέπει να κατανοήσουμε τι ακριβώς θέλει να μάθει το παιδί. Μπορεί μία απάντηση μιας πρότασης να αρκεί, όπως έγινε στη δική μας περίπτωση.
Συζητώντας με φίλες μου για το συμβάν, σκέφτηκα πως έχει σημασία να διερευνήσουμε τι πρόσημο έχει δώσει το παιδί μας στη λέξη που άκουσε. Αν άκουσε ένα μεγαλύτερο παιδί να κοροϊδεύει έναν φίλο του με αυτή. Και, γονείς, ας μην ξεχνάμε να ακούμε. Προφανώς θα μιλήσετε και θα δώσετε απαντήσεις, αλλά ακούστε τι έχει να σας πει το παιδί σας σχετικά. Μην κλείσετε δηλαδή τη συζήτηση πριν πει και το παιδί σας αυτά που θέλει να πει. Αν πάλι δείτε ότι το συγκεκριμένο θέμα προβληματίζει έντονα το παιδί, βρείτε αφορμές να επαναφέρετε τη συζήτηση. Αν όμως εκείνο σας δείξει πως έχει καλυφθεί, τουλάχιστον προς το παρόν, μην επιμείνετε. Θα σας το υπενθυμίσει μόνο του όταν έχει νέες απορίες! Τέλος, ήθελα να σας πω κάτι που το έχω δει πολύ συχνά να συμβαίνει. Μην προβληματίζεστε αν, για παράδειγμα, ο γιος σας σας ζητήσει να βάψει τα νύχια του ή να φορέσει λίγο από το ρουζ σας. Ειδικά στις προσχολικές ηλικίες αλλά και αργότερα, τα παιδιά «παίζουν» με τα δυο φύλα χωρίς αυτό να σημαίνει το παραμικρό για τον μετέπειτα σεξουαλικό τους προσανατολισμό. Ας μη στοχοποιούμε συμπεριφορές επηρεασμένοι από στερεότυπα που έχουμε στο μυαλό μας!
Και θέλω να σας υπενθυμίσω πως είναι πολύ οκέι να σας πιάσουν τα παιδιά σας απροετοίμαστους. Και με εμένα έτσι συνέβη, παρόλο που είχα διαβάσει πάρα πολύ για αυτό και πίστευα πως ήμουν πανέτοιμη για μια τέτοια κουβέντα. Μπορείτε να επανέλθετε με απαντήσεις όταν θα αισθανθείτε πιο έτοιμοι. Το θέμα δεν έκλεισε, μπορεί να ανοίξει ξανά έπειτα από λίγες ημέρες.
Σήμερα το πρωί, πριν ολοκληρώσω το άρθρο μου, κάλεσα την ψυχολόγο και φίλη μου Αλεξία Βερνίκου για να με βοηθήσει, και σας παραθέτω σχηματικά όσα μου είπε:
• Είναι πολύ σημαντικό να απαντάμε με ειλικρίνεια στις ερωτήσεις των παιδιών μας, πάντα με γνώμονα την ηλικία τους. Η αλήθεια είναι μονόδρομος και πολύ καλύτερη ακόμα και από τα μικρά, αθώα ψέματα.
• Η παραπληροφόρηση, όπως σε όλα τα θέματα, έτσι και εδώ, είναι ΠΑΝΤΑ πολύ πιο επικίνδυνη από τη σωστή πληροφόρηση, η οποία πρέπει να πηγάζει από εμάς, τους γονείς.
• Η «σωστή» απάντηση έχει να κάνει με το τι πιστεύουμε εμείς αλλά και το τι ισχύει στη χώρα που ζούμε και μεγαλώνουμε τα παιδιά μας, και επομένως οφείλουμε να ακολουθούμε τους «ρυθμούς» της. Δεδομένου, για παράδειγμα, ότι κάποια στιγμή το παιδί μπορεί να μας ρωτήσει «γίνεται να υπάρχουν στο ίδιο σπίτι δύο μαμάδες ή δύο μπαμπάδες;», η απάντηση πλέον είναι «ναι, γίνεται».
Και μια τελευταία, δική μου σκέψη κλείνοντας: Το ακούω ότι πολλοί γονείς θα πουν πως δεν επιθυμούν το παιδί τους να είναι ομοφυλόφιλο, κυρίως για να είναι -αν το θέσουμε έτσι- προστατευμένο από το bullying και όλα τα κοινωνικά στερεότυπα, που, δυστυχώς, ακόμα υπάρχουν. Ακούω επίσης πως όλοι οι γονείς ένα πράγμα επιθυμούμε: να μεγαλώσουμε υγιή και ευτυχισμένα παιδιά. Στην περίπτωση λοιπόν, που ανοίγαμε με τον γιο μου μια τέτοια -πιο μεγάλη- κουβέντα στην εφηβεία του, θα του έλεγα ακριβώς το ίδιο με αυτό που του απάντησα σήμερα: κανείς δεν ξέρει πού θα βρει την αγάπη, σημασία έχει να τη βρει. Προσωπικά, εύχομαι για τα παιδιά μου να είναι ευτυχισμένα υπό οποιουσδήποτε όρους, και αυτό θα προσπαθήσω να του εξηγήσω αν μου ξαναθέσει το θέμα. Προς το παρόν, φαίνεται πως απλά ζητούσε μια εξήγηση της λέξης και τίποτα παραπάνω.
Ευτυχώς, γιατί πήρα τον χρόνο μου να προετοιμαστώ.
Με όλη μου την αγάπη,
Μυρτώ
