Μεταξύ μας τώρα: Και ποιος γονιός δεν δυσανασχετεί όταν το νήπιο τού ζητάει για εκατοστό συνεχόμενο βράδυ να του διαβάσει το ίδιο βιβλίο; Όσο κι αν μας υπενθυμίζουν οι ειδικοί τα οφέλη που έχει η επαναληπτική ανάγνωση για ένα μικρό παιδί, ότι για παράδειγμα δημιουργεί ένα αίσθημα ασφάλειας, το βοηθάει να εμπλουτίσει το λεξιλόγιό του (σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του Πανεπιστημίου του Σάσεξ) και ενισχύει την ευφράδειά του, αυτό δεν αρκεί για να καταπολεμήσουμε την κούραση και την ανία μας.
Σίγουρα θα έχουμε προσπαθήσει ήδη, κάποια βράδια, να του αντιπροτείνουμε ένα άλλο βιβλίο («Τι θα έλεγες να διαβάζαμε αυτό απόψε;») αλλά χωρίς επιτυχία. Πώς μπορούμε λοιπόν να κάνουμε πιο ενδιαφέρουσα αλλά και γόνιμη, τόσο για εμάς όσο και για το παιδί, τη ρουτίνα ανάγνωσης όταν είναι κυριολεκτικά ρουτίνα, χωρίς να νιώθουμε ότι ζούμε ξανά και ξανά τη Μέρα της Μαρμότας;
- Δίνουμε προσοχή και στην εικονογράφηση: Ένα βιβλίο με πλούσια εικονογράφηση μπορεί να γίνει πηγή έμπνευσης για παιχνίδια που καλλιεργούν την παρατηρητικότητα, την εξοικείωση με την αριθμητική και άλλες δεξιότητες. Μπορούμε, για παράδειγμα, να ζητήσουμε από τον μικρό αναγνώστη ανάλογα με την ηλικία του να εντοπίσει την αλεπού μέσα στις φιγούρες του δάσους, να αναγνωρίσει τα χρώματα των φρούτων ή να μετρήσει τα έντομα.
- Επικεντρωνόμαστε σε άγνωστες και καινούριες λέξεις: Ένας κανόνας συγγραφής παραμυθιών λέει ότι δεν πειράζει αν σε μια ιστορία χρησιμοποιούνται λίγες και διάσπαρτες λέξεις που θεωρούνται «δύσκολες» για την ηλικία του παιδιού, καθώς βοηθούν σε νοητικά εφόδια όπως το λεξιλόγιο και η ικανότητα κατανόησης. Μπορούμε λοιπόν να σταθούμε σε λέξεις όπως η «αλληλεγγύη» ή η «ρύπανση», εύφορα πεδία για συζητήσεις, και να τις μετατρέψουμε σε αφετηρία για μια συζήτηση με το παιδί.
- Με αφορμή την ιστορία, θέτουμε ερωτήματα: Επιλέγουμε ένα γεγονός και παρακινούμε το παιδί μας, μέσα από μία ερώτηση, να μας περιγράψει πώς το αντιλήφθηκε. Με αυτό τον τρόπο, σταδιακά, βυθιζόμαστε στα νοήματα κάτω από μία ιστορία. Για παράδειγμα: «Γιατί πιστεύεις ότι η Κική έδωσε στον Μπόμπο το σωσίβιό της;». Προσπαθούμε να μην κατευθύνουμε το παιδί, ο διδακτισμός δεν είναι το ζητούμενο, αλλά το αφήνουμε να αναπτύξει τις σκέψεις του.
- Μετατρέπουμε την ανάγνωση σε θεατρικό παιχνίδι: Ένα από τα μυστικά της μεγαλόφωνης αφήγησης είναι να αλλάζουμε τη φωνή μας, ανάλογα με τον χαρακτήρα που μιλάει στην ιστορία: σαν να υποδυόμαστε, κατά κάποιον τρόπο, διαφορετικούς ρόλους. Ας προσκαλέσουμε και το παιδί μας να συμμετέχει σε αυτό το θεατρικό παιχνίδι, επιλέγοντας έναν ρόλο από το βιβλίο και λέγοντας τις ατάκες του (μετά από εκατό επαναληπτικές αναγνώσεις, σίγουρα θα τις έχει μάθει απέξω). Ακόμα καλύτερα, ας το ενθαρρύνουμε να μεταμφιεστεί σε αυτόν τον ήρωα, έστω και με ένα αυτοσχέδιο, χαρτονένιο καπέλο ή σπιτικό facepainting.
- Χρησιμοποιούμε το βιβλίο ως πηγή έμπνευση για χειροτεχνίες: Η πιο απλή ιδέα είναι να προτείνουμε στο παιδί να ζωγραφίσει κάτι σχετικό με την ιστορία. Αν θέλουμε να ανεβούμε επίπεδο, μπορούμε να φτιάξουμε παρέα έναν κόσμο εμπνευσμένο από το βιβλίο, για παράδειγμα πολύχρωμα σπιτάκια από χαρτόνι, ένα κολλάζ με χειμωνιάτικο τοπίο ή χρωματιστά έντομα από pipecleaners (το χνουδωτό, πολύχρωμο σύρμα που χρησιμοποιείται στη χειροτεχνία).
Extratip: Ακόμα και αν μας έχει κουράσει αφάνταστα η αφήγηση της ίδιας ιστορίας, αποφεύγουμε να τη διακόπτουμε διαρκώς, ώστε να αφήσουμε το παιδί να βυθιστεί σε αυτήν. Ιδανικά, σκαρώνουμε τις δραστηριότητες στο τέλος της. Επιπλέον, όσο πιο κοντά στην ώρα του ύπνου είναι η ανάγνωση, τόσο πιο χαλαρή η συμπληρωματική δραστηριότητα – αφήνουμε, π.χ., το θεατρικό παιχνίδι για νωρίτερα μέσα στη μέρα.
Από τη Γωγώ Καρκάνη
