Τι πρέπει να κάνουμε αν καταλάβουμε ότι ένα παιδί είναι θύμα κακοποίησης;

Μαρία Ροδίτη
Wed, 29/01/2025 - 08:00

Σοκ έχει προκαλέσει στην κοινή γνώμη η είδηση της βαριάς κακοποίησης 3χρονου αγοριού στην Κρήτη από τη μητέρα και τον πατριό του, με τις τελευταίες πληροφορίες να κάνουν λόγο για μη αναστρέψιμες βλάβες. Στην προκειμένη περίπτωση, όλα ξεκίνησαν όταν μία 17χρονη άκουσε φωνές στο σπίτι όπου ζούσε το παιδί και κάλεσε άμεσα το ΕΚΑΒ. Οι διασώστες μετέφεραν τον 3χρονο στο νοσοκομείο, όπου διαπιστώθηκε ότι είναι σοβαρά τραυματισμένος σε όλο του το σώμα και πλέον δίνει μάχη για να κρατηθεί στη ζωή.

Με αφορμή αυτό το περιστατικό, λοιπόν, το BOOM επικοινώνησε με τη Σταυρούλα Σπυροπούλου, Ψυχολόγο και Συντονίστρια του Κέντρου για την Κακοποίηση και Εκμετάλλευση Παιδιών του Οργανισμού «Το Χαμόγελο του Παιδιού», η οποία μας εξήγησε πώς πρέπει να ενεργήσουμε σε περίπτωση που αντιληφθούμε ή υποψιαζόμαστε ότι ένα παιδί βρίσκεται σε κίνδυνο.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ: Big news! 97.089 παιδιά στήριξε το 2024 «Το Χαμόγελο του Παιδιού»

Freepik.com

Τι κάνουμε αν καταλάβουμε ότι ένα παιδί κινδυνεύει

«Αρχικά, θα ήθελα να πω ότι μας έχει συγκλονίσει το περιστατικό με τον 3χρονο στην Κρήτη λόγω της βιαιότητάς του. Και εδώ πρέπει να επισημάνουμε τη σημασία της πρόληψης. Είναι ένα συμβάν που πρέπει να μας αφυπνίσει όλους και να μας μάθει ότι οφείλουμε σε τέτοιες περιπτώσεις να κάνουμε ένα τηλέφωνο εκεί που πρέπει για να σώσουμε ένα παιδί», λέει η κ. Σπυροπούλου.

Πού μπορούμε όμως συγκεκριμένα να απευθυνθούμε όταν αντιλαμβανόμαστε ότι κινδυνεύει η ζωή ενός παιδιού;  «Αν αντιληφθούμε ότι ένα παιδί κινδυνεύει, είναι σημαντικό να το αναφέρουμε ακόμη και αν πρόκειται για μία υπόνοια ή κάτι που έχουμε αντιληφθεί και μπορεί να μας φαίνεται μικρής σημασίας. Αρμόδιες για τη διερεύνηση περιστατικών κακοποίησης είναι οι αρχές, η Εισαγγελία και η Αστυνομία. Το Κέντρο για την Κακοποίηση και Εκμετάλλευση του Οργανισμού «Το Χαμόγελο του Παιδιού», με βασικό εργαλείο την Εθνική Τηλεφωνική Γραμμή για τα Παιδιά SOS 1056 από ‘’Το Χαμόγελο του Παιδιού’’, αποτελεί κέντρο αναφοράς για περιστατικά κακοποίησης παιδιών. Η Εθνική Τηλεφωνική Γραμμή για τα Παιδιά SOS 1056 λειτουργεί 24 ώρες το 24ωρο και είναι στελεχωμένη αποκλειστικά από εξειδικευμένους κοινωνικούς λειτουργούς και ψυχολόγους, και διαθέσιμη πανελλαδικά. Το εξειδικευμένο προσωπικό, μετέπειτα, συνεργάζεται με τις αρμόδιες Αρχές, αποστέλλοντας τις αναφορές στην Αστυνομία και την Εισαγγελία. Να τονίσω σε αυτό το σημείο ότι μόνο εφόσον το αποφασίσει η Αστυνομία και η Εισαγγελία στοιχειοθετείται έρευνα. Εμείς συνεργαζόμαστε με τις Αρχές αποστέλλοντας τις αναφορές που κρίνουμε ότι χρήζουν διερεύνησης και από εκεί και πέρα εκείνοι αποφασίζουν πώς θα προχωρήσουν με το κάθε περιστατικό», αναφέρει η κ. Σπυροπούλου. 

Και προσθέτει: «Ένας άλλος τρόπος να αντιδράσουμε αν αντιληφθούμε ότι ένα παιδί κινδυνεύει είναι να εντοπίσουμε τα πλαίσια υποστήριξης του παιδιού θεσμικά. Για παράδειγμα, το σχολικό περιβάλλον. Στην περίπτωση, δηλαδή, που μια μαμά ή ένας μπαμπάς καταλάβει ότι κάποιος συμμαθητής του παιδιού του βρίσκεται σε κίνδυνο, μπορεί να το αναφέρει στο σχολείο».

Ένα σημαντικό ζήτημα που προκύπτει σε αυτές τις περιπτώσεις, είναι και η διατήρηση ή μη της ανωνυμίας αυτού που κάνει την αναφορά. Μία αναφορά για παιδική κακοποίηση γίνεται αποκλειστικά και μόνο επώνυμα ή όχι; «Στην Εθνική Γραμμή SOS 1056 μπορούν να γίνουν και ανώνυμες αναφορές. Υπάρχει αυτή η δυνατότητα», λέει η κ. Σπυροπούλου.

Freepik.com

Τα 3 εργαλεία για την πρόληψη, ενημέρωση και προστασία των παιδιών

Η Ψυχολόγος και Συντονίστρια του Κέντρου για την Κακοποίηση και Εκμετάλλευση Παιδιών του Οργανισμού «Το Χαμόγελο του Παιδιού», Σταυρούλα Σπυροπούλου, επισημαίνει στο BOOM τα 3 πολύ σημαντικά εργαλεία που έχουν στα «χέρια» τους τα ίδια τα παιδιά, όταν βρίσκονται σε κίνδυνο.

  • Η Γραμμή SOS 1056. Είναι δωρεάν από σταθερό και κινητό τηλέφωνο, για κλήση από καρτοτηλέφωνο ΔΕΝ απαιτείται τηλεκάρτα, ενώ η κλήση από καρτοκινητά δεν απαιτεί διαθέσιμες μονάδες. Διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην πρόληψη και αντιμετώπιση φαινομένων βίας που αντιμετωπίζουν τα παιδιά (σωματική, σεξουαλική & ψυχολογική κακοποίηση, παραμέληση, bullying, παράνομη διακίνηση & εμπορία). Απευθύνεται και σε παιδιά και σε ενήλικες. 
  • Η εφαρμογή Chat 1056: Πρόκειται για ένα app που μπορούν να κατεβάσουν τα παιδιά στο κινητό τους και ανώνυμα να κάνουν αναφορά, μέσω γραπτού μηνύματος, για οτιδήποτε τα απασχολεί και για όποιον κίνδυνο αντιμετωπίζουν. Απευθύνεται αποκλειστικά σε παιδιά, παρέχει απόλυτη ασφάλεια στη συνομιλία και είναι προσβάσιμο από οποιοδήποτε μέσο και λειτουργικό, ενώ λειτουργεί 7 ημέρες την εβδομάδα, 24 ώρες την ημέρα.
  • CyberTipline Hellas: Eίναι μία online υπηρεσία που λειτουργεί από «Το Χαμόγελο του Παιδιού» και δίνει τη δυνατότητα σε όλους να υποβάλουν αναφορές (ακόμα και ανώνυμες) για παιδιά που βρίσκονται σε κίνδυνο, για οποιονδήποτε λόγο, όπως για παράδειγμα σωματική κακοποίηση, σεξουαλική εκμετάλλευση, εκφοβισμό, υλικό διαδικτυακής κακοποίησης και εκμετάλλευσης ανηλίκων κ.ά. Η διαδικασία της αναφοράς είναι απλή, εύκολη και χρειάζεται λίγα λεπτά για να ολοκληρωθεί. Η υπηρεσία λειτουργεί 24 ώρες καθημερινά, 365 ημέρες τον χρόνο. Εφαρμόζεται εδώ και χρόνια με επιτυχία από το National Center for Missing & Exploited Children (NCMEC) στις Η.Π.Α., και αποτελεί ένα κεντρικό σύστημα αναφοράς για συμπεριφορές που σχετίζονται με τη διαδικτυακή εκμετάλλευση παιδιών.

Κλείνοντας, η κυρία Σπυροπούλου μάς επεσήμανε ότι τα πιο συχνά περιστατικά που αναφέρονται στον Οργανισμό «Το Χαμόγελο του Παιδιού» σχετίζονται με την παραμέληση ανηλίκων. Χαρακτηριστικά ανέφερε ότι «το 2024 συγκεκριμένα υπήρχαν 7 αναφορές την ημέρα για περιστατικά σωματικής κακοποίησης και παραμέλησης παιδιών».