Οι μαμάδες φαίνεται πως έχουμε την αμφιβολία στο DNA μας. Μήπως γινόμαστε υπερβολικά αυστηρές και νευρικές με το παιδί; Μήπως το αφήνουμε υπερβολικά ελεύθερο, χωρίς να βάζουμε τα όρια που, μεταξύ άλλων, θα το βοηθήσουν αργότερα να αναπτύξει αυτοέλεγχο και σεβασμό απέναντι στον εαυτό του και τους άλλους; Μήπως δεν του αφιερώνουμε αρκετό χρόνο; Ή μήπως έχουμε πέσει με τα μούτρα από πάνω του και δεν το αφήνουμε να ανεξαρτητοποιηθεί; Οι ανησυχίες διαδέχονται η μία την άλλη και μπορεί να είναι ακόμα και αντιφατικές μεταξύ τους, διαρκώς δοκιμάζοντας και αμφισβητώντας την αποτελεσματικότητά μας. Υπάρχουν όμως και κάποιες στιγμές που είναι σαν να αποκαθίσταται η τάξη στο μητρικό σύμπαν, που αισθανόμαστε να επιβραβευόμαστε για τις, αδέξιες έστω, προσπάθειες που έχουμε καταβάλει μέχρι σήμερα. Υπάρχουν τουλάχιστον δέκα φορές που αν και η βασίλισσα της αμφιβολίας, έχω πει στον εαυτό μου πως είμαι καλή μαμά.
- Όταν ο γιος μου μοιράστηκε για πρώτη φορά τα παιχνίδια του. Κάπου γύρω στα τρομερά δύο χρόνια, ίσως αισθάνεσαι ότι μεγαλώνεις το πιο απαιτητικό και εγωκεντρικό πλάσμα του κόσμου, ότι όλες οι προσπάθειες «θετικής γονεϊκότητας» πέφτουν στο κενό, μέχρι που το βλέπεις σιγά σιγά να αρχίζει να δίνει, να ανταλλάσσει, να κατακτά τους βασικούς κανόνες κοινωνικής συνύπαρξης.
- Όταν ζήτησε για πρώτη φορά «συγγνώμη». Ο εκφοβισμός είναι μια από τις κόκκινες γραμμές που έχω χαράξει. Όταν ο γιος μου ήταν μικρότερος, κάποτε στο παιχνίδι άρχισε να τρομοκρατεί ένα μικρότερό του κοριτσάκι και να ξεκαρδίζεται στα γέλια. Συνειδητοποίησα τι συνέβαινε όταν το κοριτσάκι έβαλε τα κλάματα, οπότε τον πήρα στην άκρη και, αφού επιχείρησα να του εξηγήσω την κατάσταση, πήρε αγκαλιά τη φίλη του και της ζήτησε συγγνώμη.
- Κάθε φορά που έρχεται στο κρεβάτι, αγουροξυπνημένος, ξαπλώνει δίπλα μου και με αγκαλιάζει αυθόρμητα.
- Κάθε φορά που βρίσκει μόνος του τη λύση σε ένα πρόβλημα πάνω στο παιχνίδι, επιβεβαιώνει ότι έχει πετύχει αυτό που ανέκαθεν επιδίωκα ως μητέρα, να του δίνω τα εργαλεία και όχι τον τρόπο, σαν έτοιμο, μασημένο φαγητό στο πιάτο.
- Κάθε φορά που στρέφεται σε μένα για βοήθεια. Όταν έχει δοκιμάσει μάταια να λύσει ένα πρόβλημα, τότε το επόμενο βήμα του είναι να απευθυνθεί στη μαμά ή τον μπαμπά αναζητώντας καθοδήγηση χωρίς να φοβάται ότι θα τον αποδοκιμάσουμε για την αποτυχία του.
- Όταν πήρε αγκαλιά για πρώτη φορά έναν από τους γάτους μας, τον Τζούνιορ, και του είπε «Σ’ αγαπώ». Και κάθε φορά που βρισκόμαστε εκτός σπιτιού και μας λέει ότι ο Τζούνιορ του λείπει. Το μάθημα συνύπαρξης με τα ζώα σιγά σιγά πιάνει τόπο.
- Όταν άρχισε να φτιάχνει δικές του ιστορίες – και, συχνά, να τις τραγουδάει κιόλας. Από τότε που ήταν μωρό προσπαθώ να του προσφέρω ερεθίσματα που τον εμπνέουν να καλλιεργήσει τη δημιουργικότητά του και είναι μια μεγάλη επιβράβευση να τον βλέπω να πλάθει μόνος του παραμύθια, αλλά και μορφές με την πλαστελίνη – να καταπιάνεται με οτιδήποτε ξεφεύγει από τη στείρα συσσώρευση γνώσεων.
- Όταν πήρε την πρωτοβουλία να ζητήσει από ένα μεγαλύτερο παιδί στην παιδική χαρά να μην καταστρέφει τα παιχνίδια. Απέδειξε ότι δεν ακολουθεί τυφλά το παράδειγμα των μεγαλύτερων παιδιών, αλλά πως έχει αρχίσει να φιλτράρει τη συμπεριφορά τους μέσα από την ηθική που χτίζει, και να παρεμβαίνει με θάρρος όποτε παρατηρεί κάτι μη αποδεκτό.
- Όταν μου είπε για πρώτη φορά «μην ανησυχείς, μαμά, σε λίγο θα είσαι καλά». Μπορεί ο γονέας να έχει, φυσιολογικά, τον ρόλο του προστάτη, αλλά όποτε με βλέπει κουρασμένη, κακοδιάθετη ή άρρωστη επιβεβαιώνει ότι έχει αρχίσει να κατακτά την πολύτιμη ενσυναίσθηση.
- Όταν ένας άνθρωπος που εμπιστεύομαι μού είπε ότι είμαι καλή μαμά. Συνήθως γινόμαστε στόχοι της -όχι πάντα καλοπροαίρετης- κριτικής για τον τρόπο με τον οποίο μεγαλώνουμε τα παιδιά μας και κάθε φορά που κάποιος μας διαβεβαιώνει, χωρίς κανένα συμφέρον και δίχως να ζητήσουμε τη γνώμη του, ότι «τα πηγαίνουμε μια χαρά», παίρνουμε μια βαθιά ανάσα και τη δύναμη να συνεχίσουμε.