Όταν γέννησα τον γιο μου στα 31 μου χρόνια, δεν μπορούσα να φανταστώ πως είχα λύσει ένα από τα μεγαλύτερα άγχη στη ζωή των γυναικών. Το άγχος για το αν είμαι ικανή οργανικά να γίνω μάνα. Ένα άγχος που εμφανίζεται εκεί κοντά στα 32-33 και γιγαντώνεται με γεωμετρική πρόοδο όσο η γυναίκα πλησιάζει τα 40 έτη. Γιατί συμβαίνει αυτό; Επειδή πλέον όλες μας ζούμε σαν 25άρες, αλλά, όπως μου είπε η μαιευτήρας χειρουργός γυναικολόγος Μαριλία Νικολαΐδου στη συνάντησή μας, μπορεί στον καθρέφτη να δείχνουμε 25, όμως τα ωάριά μας δεν βλέπουν τον καθρέφτη μας. Εκείνα μεγαλώνουν κανονικά. Τι μπορεί να κάνει μια γυναίκα που θέλει να συνεχίσει απρόσκοπτα την επαγγελματική της εξέλιξη και να μη βιαστεί «να γίνει μάνα» ενδεχομένως με τον λάθος σύντροφο; Η απάντηση βρίσκεται σε δύο μόνο λέξεις: κατάψυξη ωαρίων.
Κυρία Νικολαΐδου, τι ακριβώς είναι η κατάψυξη ωαρίων με λίγα λόγια;
Πρόκειται για τη διαδικασία κατά την οποία τα ωάρια μιας γυναίκας συλλέγονται από τις ωοθήκες της (ωοληψία) και στη συνέχεια καταψύχονται, προκειμένου να διατηρηθούν μέχρι τη στιγμή που η γυναίκα θα επιλέξει να γονιμοποιηθούν από το σπέρμα του συντρόφου της.
Πότε μια γυναίκα πρέπει να προχωρήσει σε κατάψυξη ωαρίων;
Σε όσο μικρότερη ηλικία αποφασιστεί, τόσο καλύτερης ποιότητας είναι τα ωάρια που συλλέγονται και τόσο μεγαλύτερος ο αριθμός τους. Από την εμπειρία μου, η συνήθης ηλικία που μια γυναίκα αρχίζει να αναζητά πληροφορίες για τη διαδικασία είναι μετά τα 33 με 34 έτη, όταν δεν υπάρχει μόνιμη σχέση στη ζωή της. Ωστόσο, υπάρχουν και συγκεκριμένες ιατρικές ενδείξεις όπου τότε συστήνουμε την κατάψυξη ωαρίων σε νέες γυναίκες. Τέτοιες περιπτώσεις αφορούν γυναίκες που πρέπει να υποβληθούν σε χημειοθεραπεία ή ακτινοβολίες στην περιοχή της κοιλιάς, λόγω κάποιας κακοήθειας, και ενδέχεται να υπάρχουν επιπτώσεις στη μελλοντική παραγωγή ωαρίων. Επίσης, γυναίκες που πάσχουν από αυτοάνοσα νοσήματα, όπως και εκείνες με ιστορικό πρόωρης ωοθηκικής ανεπάρκειας (εμμηνόπαυσης) στην οικογένεια πριν από τα 40 έτη. Και, βέβαια, σε νέες γυναίκες όταν διαπιστώνεται μειωμένη ωοθηκική εφεδρεία κατά τον ορμονικό έλεγχο (χαμηλές τιμές αντιμυλλέριου ορμόνης).
Πώς γίνεται βήμα βήμα η διαδικασία; Είναι επίπονη;
Τα πράγματα είναι απλά! Αρχικά γίνεται ένας ορμονικός έλεγχος, προκειμένου να γνωρίζουμε την ορμονική κατάσταση της γυναίκας και την ωοθηκική εφεδρεία της, καθώς και διακολπικό υπερηχογράφημα. Με βάση αυτά τα αποτελέσματα καθορίζεται η ορμονική αγωγή που θα λάβει για να κινητοποιήσουμε τις ωοθήκες της (διέγερση) ώστε να παράξουν περισσότερα ωάρια. Οι ορμόνες χορηγούνται σε ενέσιμη μορφή και είναι αρκετά εύκολο ώστε να μπορεί η γυναίκα να το κάνει ακόμη και μόνη της. Η διαδικασία αυτή κρατά για 10-15 ημέρες. Σε αυτό το διάστημα χρειάζονται συνήθως δύο ή τρεις επισκέψεις στον γιατρό, όπου ελέγχονται υπερηχογραφικά οι ωοθήκες για την πρόοδο της διέγερσης. Όταν πλέον ωριμάσουν τα ωάρια, πραγματοποιείται η συλλογή τους με τη διαδικασία της ωοληψίας, που συνήθως λαμβάνει χώρα στις 12-15 ημέρες από την αρχή της διέγερσης. Η ωοληψία γίνεται με μέθη και διαρκεί από 15 μέχρι 30 λεπτά, ανάλογα με τον αριθμό των ωαρίων, τα οποία συλλέγονται από τον κόλπο με τη χρήση ειδικής βελόνας και στη συνέχεια καταψύχονται.
Η ωοληψία είναι χειρουργείο; Μπορεί η γυναίκα να επιστρέψει άμεσα στις δραστηριότητές της έπειτα από αυτή;
Η ωοληψία δεν είναι χειρουργείο, ωστόσο, πραγματοποιείται στο χειρουργείο με μέθη. Γίνεται κολπικά. Δεν υπάρχει ανάγκη για χρόνο ανάρρωσης και η γυναίκα, μόλις ξυπνήσει από τη μέθη, επιστρέφει στο σπίτι της και συνεχίζει τις δραστηριότητές της από την επόμενη ημέρα!
Υπάρχουν κίνδυνοι στην όλη διαδικασία;
Σε κάποιες γυναίκες μπορεί να παρουσιαστεί το Σύνδρομο Υπερδιέγερσης Ωοθηκών, λόγω της χρήσης ορμονών κατά τη διέγερση των ωοθηκών. Αυτό διαπιστώνεται άμεσα κατά την παρακολούθηση και λαμβάνονται τα κατάλληλα μέτρα. Στις περισσότερες περιπτώσεις είναι ήπιο και δεν δημιουργεί πρόβλημα.
Έπειτα από πόσα χρόνια μπορεί να αξιοποιήσει τα ωάριά της μια γυναίκα;
Στην Ελλάδα η νομοθεσία επιτρέπει την κατάψυξη ωαρίων για 20 έτη. Από μελέτες γνωρίζουμε πως η διάρκεια της κατάψυξης δεν δρα αρνητικά στην ποιότητα των ωαρίων. Εντούτοις, όσο μικρότερη είναι η ηλικία της γυναίκας κατά την κύηση, τόσο καλύτερη η έκβασή της.
Ποια είναι τα θετικά της κατάψυξης ωαρίων;
Η κατάψυξη ωαρίων είναι μια διαδικασία που δρα αγχολυτικά για τη νέα γυναίκα που δεν έχει σύντροφο και βρίσκεται στην ηλικία των 30 ετών και άνω. Επίσης, σταματά να ακούει τη μαμά στο σπίτι να λέει την πολύ γνωστή σε όλες μας φράση: «Βρες κάποιον να κάνεις ένα παιδάκι, περνάνε τα χρόνια!». Οι επιλογές της σύγχρονης γυναίκας χάρη στην επιστήμη γίνονται με κριτήριο τον σεβασμό και όχι τον χρόνο που τρέχει.
Ποια παγίδα κρύβουν η νεανική εμφάνιση και το φρέσκο lifestyle μιας γυναίκας 35 ετών;
Η σύγχρονη γυναίκα στα 35 της δεν έχει καμία σχέση με τις γυναίκες των προηγούμενων γενιών. Μια γυναίκα 35 ετών μπορεί να δείχνει ακόμη και δέκα χρόνια μικρότερη, να διανύει μια δημιουργική περίοδο στην καριέρα της και να εξελίσσεται. Πολλές φορές η νεανική εικόνα του καθρέφτη μάς παρασύρει! Και, όπως λέω στα κορίτσια με τα οποία συζητάω αυτό το θέμα στο ιατρείο μου, οι ωοθήκες μας δυστυχώς δεν βλέπουν τον καθρέφτη μας. Ενώ λοιπόν στα 35 η σύγχρονη γυναίκα είναι νέα, η βιολογία των ωοθηκών είναι αδυσώπητη και αυτό ισχύει για όλες.
Πώς θα χρησιμοποιήσει τα κατεψυγμένα ωάριά της μια γυναίκα στο μέλλον;
Τα ωάρια της γυναίκας θα αποψυχθούν και θα γονιμοποιηθούν με το σπέρμα του συντρόφου της στο εργαστήριο όταν εκείνη το επιθυμεί. Από τα έμβρυα που θα προκύψουν, ένα ή δύο θα τοποθετηθούν στη μήτρα της. Η διαδικασία αυτή ονομάζεται εμβρυομεταφορά, είναι πολύ απλή και γίνεται χωρίς αναισθησία.
Επηρεάζονται τα μωρά που θα γεννηθούν από το γεγονός ότι προέρχονται από κατάψυξη ωαρίων;
Μέχρι σήμερα έχουν γεννηθεί περισσότερα από 6.500 μωρά από κατεψυγμένα ωάρια. Μελέτες σε πάνω από 1.000 τέτοια μωρά δεν ανέδειξαν αυξημένη πιθανότητα εμφάνισης χρωμοσωμικών ανωμαλιών ή άλλων γενετικών διαταραχών.
Γιατί είναι τόσο σημαντικό το social freezing; H κατάψυξη ωαρίων δηλαδή για κοινωνικούς και όχι τόσο ιατρικούς λόγους;
Η κατάψυξη ωαρίων δίνει στις νέες γυναίκες την ευκαιρία να ξεφύγουν από στερεότυπα που αναγκαστικά ακολουθούσαν οι προηγούμενες γενιές. Για τις γυναίκες που δεν έχουν συναντήσει τον ιδανικό για εκείνες σύντροφο μέχρι τα 35 έτη είναι πραγματικά καταπληκτικό να έχουν αυτήν τη δυνατότητα και να μην αναγκάζονται σε συμβιβασμούς στην προσωπική τους ζωή λόγω χρόνου! Η επιστήμη και η τεχνολογία διευκολύνουν και επιτρέπουν στη γυναίκα να κάνει τις καλύτερες επιλογές για τη ζωή της χωρίς να ακούει απειλητικά το «βιολογικό ρολόι»!
Ποια συμβουλή θα δίνατε αν είχατε τώρα μπροστά σας ένα κορίτσι ακόμη και 30 ετών που δεν επιθυμεί άμεσα να γίνει μαμά;
Θα έλεγα αυτό που λέω στην κόρη μου αλλά και στις νέες γυναίκες που με επισκέπτονται στο ιατρείο: «Εκμεταλλευτείτε τη δυνατότητα της κατάψυξης ωαρίων προκειμένου να σχεδιάσετε το μέλλον σας χωρίς άγχος και αγωνία, κάνοντας την επιλογή συντρόφου με γνώμονα το καλύτερο και όχι το γρηγορότερο!».
Ευχαριστούμε θερμά τη Μαιευτήρα - Χειρουργό Γυναικολόγο, Μαριλία Νικολαΐδου, MD, MSc
Facebook: Νικολαϊδου Μαριλία Γυναικολόγος | Site: www.mnikolaidou.gr | Facebook: Νικολαΐδου Μαριλία Γυναικολόγος
Διαβάστε αυτό και πολλά ακόμα άρθρα στο νέο τεύχος του BOOM που μπορείτε να διαβάσετε online πατώντας πάνω στο εξώφυλλο!
