Επειδή, υποψιαζόμαστε, δεν είμαστε οι μόνοι που, στο άκουσμα της φράσης «καλός δάσκαλος», τον φέρνουμε αυτομάτως στο μυαλό μας, πιστεύουμε ότι δεν υπάρχει καλύτερος τρόπος να υποδεχτούμε τη νέα σχολική χρονιά από μια γεμάτη έμπνευση συνέντευξη του Μάριου Μάζαρη, γνωστού και μέσα από τα social media ως @schoolmarius.
Κύριε Μάζαρη, έχετε αναδειχθεί σε πρότυπο εκπαιδευτικού, μέσα από τις δράσεις σας εντός και εκτός σχολικής αίθουσας. Τι κάνει έναν δάσκαλο πραγματικά καλό, κατά τη γνώμη σας;
Καταρχάς πιστεύω ότι όλοι λίγο πολύ είμαστε πρότυπα για ένα κομμάτι του περίγυρού μας, όλοι παρακολουθούμε τους ανθρώπους γύρω μας, από κάποιους εμπνεόμαστε, από κάποιους άλλους όχι, αν είχαμε όμως κατά νου πως όσα κάνουμε κάποιοι τα παρατηρούν, ίσως βοηθούσε να βγάζαμε πιο πολύ προς τα έξω τη φωτεινή πλευρά μας. Ο καλός δάσκαλος δεν είναι συνταγή, σίγουρα όμως θα έλεγα πως είναι κάποιος που σκέφτεται τους αποδέκτες περισσότερο από το μήνυμα, δεν έχει σημασία για εμένα τόσο το τι θα διδάξω, αλλά να σκεφτώ σε ποια παιδιά το απευθύνω, τι ανάγκες έχουν, τι συναισθήματα, τι ιδιαιτερότητες, με ενδιαφέρει να είναι κι εκείνα πομποί πληροφοριών και συναισθημάτων στην τάξη και όχι απλώς δέκτες ή ακροατήριο. Άρα, θα έλεγα ότι καλός δάσκαλος είναι αυτός που δέχεται να πρωταγωνιστούν τα παιδιά παραπάνω από εκείνον στην τάξη και που ενορχηστρώνει τις αναζητήσεις και τις πληροφορίες που μαθαίνουν.
Με ποια κριτήρια επιλέξατε τις δραστηριότητες που προτείνετε στο βιβλίο σας «Καλώς ήρθες στον κόσμο που μπορείς»; Και γιατί αποφασίσατε να απευθυνθείτε προσωπικά στους γονείς μέσα από το νέο σας βιβλίο «Έλα να ψηλώσουμε μαζί»;
Τα κριτήρια ήταν βιωματικά, ποιες δράσεις μέσα στα χρόνια ένιωσα ότι βοήθησαν περισσότερο την ομάδα να δεθεί, το σύνολο των παιδιών να γίνουν ομάδα και να εξερευνήσουν τον εαυτό τους, τις κλίσεις, τον ψυχισμό τους. Με ενδιαφέρει οτιδήποτε μοιράζομαι, είτε δωρεάν είτε όχι, να είναι χρήσιμο, και για να είναι χρήσιμο πρέπει να το έχω χρησιμοποιήσει εγώ πρώτα, να ξέρω πού με οδήγησε και να ενθουσιαστώ. Το «Καλώς ήρθες στον κόσμο που μπορείς» είναι ένα βιβλίο που με ενθουσιάζει, δεν υπήρχε τίποτα αντίστοιχο στην ελληνική βιβλιογραφία και πίστευα πάρα πολύ ότι θα βοηθήσει χιλιάδες τάξεις και σπίτια, όπως το κάνει. Το «Έλα να ψηλώσουμε μαζί», από την άλλη, είναι χρήσιμο υπό άλλο πρίσμα. Περιλαμβάνει 104 αληθινές ιστορίες που αφορούν σχεδόν το σύνολο των θεμάτων της ελληνικής κοινωνίας με μια προσέγγιση γονεϊκότητας, όπως γονείς είμαστε όλοι πρωτίστως του παιδιού μέσα μας. Είναι ένα βιβλίο που δεν κουνάει το δάχτυλο, αντιθέτως σου δίνει το χέρι, εξού και το «Έλα» στον τίτλο, και τονίζει ότι όλα έχουν πολλές πλευρές στη ζωή, επομένως δεν χωράνε σωστά και λάθη και τύψεις, όλοι μπορούμε να ψηλώσουμε μαζί.
Ποιες είναι οι μεγαλύτερες όχι απαραίτητα μαθησιακές αλλά και συναισθηματικές δυσκολίες που παρατηρείτε στους μαθητές σας τα τελευταία χρόνια; Ποια είναι η νούμερο ένα συμβουλή που θα δίνατε στους γονείς, αν θα έπρεπε να επιλέξετε μία;
Η έλλειψη κινήτρων σίγουρα είναι μία από αυτές, τα παιδιά δυσκολεύονται να πειστούν γιατί έχει νόημα να σπουδάσω, να διαβάσω, να δουλέψω, καθώς οι ενήλικες γύρω τους βιώνουμε ένα τραυματικό διάστημα, τουλάχιστον 10ετίας, πλήρους ματαίωσης σε κοινωνικά, οικονομικά, πολιτικά επίπεδα, πολιτισμού, κι αυτό μεταφέρεται στο παιδί. Η κουλτούρα της εκπαίδευσης στη χώρα εξασθενεί, ενώ έχει αποκλειστικά συνδεθεί με την επαγγελματική αποκατάσταση: «Mάθε για να δουλέψεις», όχι «απόλαυσε τη διαδικασία να μαθαίνεις». Και κάτι που θεωρώ ακόμα πιο σοβαρό είναι η αποσύνδεση της οικογένειας, οι ελάχιστες ώρες που περνούν τα μέλη της μαζί, οι αμέτρητες ώρες σε κέντρα μελέτης και δραστηριότητες και η αλόγιστη χρήση οθονών. Μεγαλώνουμε νέες γενιές που δεν έχουν ζήσει τους γονείς τους κι αυτό το βλέπουμε στα σχολεία, παιδιά αφρόντιστα από αγάπη, ειδικά σε ηλικίες μετά τα 8-9. Θα έλεγα λοιπόν σε κάθε γονέα να κάνει έναν επαναπρογραμματισμό του τι θεωρεί προτεραιότητα και απαραίτητο, και να περνάει περισσότερο χρόνο με το παιδί, όχι δίπλα στο παιδί. Με λιγότερα αγαθά ενδεχομένως, αλλά ουσιαστικότερη σύνδεση.
Ως γονέας αναρωτιέμαι πάντα πού βρίσκουν τη δύναμη οι δάσκαλοι καθημερινά το πρωί να αντιμετωπίσουν 20- 25 μαθητές, να προσπαθήσουν να ανταποκριθούν στις ιδιαίτερες ανάγκες του καθενός και της καθεμιάς και να τους εμπνεύσουν να εξελίξουν τις ικανότητές τους. Ποια είναι η δική σας απάντηση σε αυτό;
Στο τέλος της ημέρας είναι πάντα μια δουλειά. Όλες οι δουλειές είναι εύκολες και δύσκολες, όλες είναι εξίσου σημαντικές, δεν είμαι αυτός που θα πει ποτέ ότι το να είσαι δάσκαλος είναι πιο δύσκολο ή σημαντικό από άλλα επαγγέλματα, καθώς δεν πιστεύω στις συγκρίσεις και τις αποφεύγω και μέσα και έξω από τις τάξεις. Θα έλεγα ότι αντέχεις όταν κάνεις κάτι που αγαπάς, επομένως το δύσκολο σε αυτήν τη χώρα είναι να σε βοηθήσουν το σχολείο, η οικογένεια, η κοινωνία να ακολουθήσεις έναν δρόμο, ένα επάγγελμα που όντως να αγαπάς. Αυτή είναι και η βασική πρόθεση πίσω από τα βιβλία μου, να μοιράζομαι ιστορίες ή κείμενα που σε βοηθούν να αγαπήσεις λίγο παραπάνω εσένα και τους ανθρώπους γύρω σου. Όπως λέω συνήθως, η αγάπη είναι η βαθύτερη πολιτική πράξη.
Πριν από μερικά χρόνια δεχθήκατε ένα απροσδόκητο τηλεφώνημα από την τότε υπουργό Παιδείας, κυρία Κεραμέως. Σε μια σημερινή επικοινωνία σας με το Υπουργείο Παιδείας, ποια προβλήματα στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα θα εκθέτατε κυρίως;
Πιστεύω αυτά που είχα πει και στην τότε υπουργό και δεν άλλαξε τίποτα από τότε, γιατί η κατάσταση στα σχολεία είναι ίδια εδώ και δεκαετίες. Αμέτρητα προβλήματα, που, αν τα συνόψιζα, θα έλεγα: ακούστε τους ίδιους τους εκπαιδευτικούς. Δουλεύω σχεδόν 20 χρόνια στα σχολεία και πάντα είχα την αίσθηση ότι παίρνουν αποφάσεις για εμάς άνθρωποι που δεν έχουν μπει σε τάξη, που δεν έχουν την εμπειρία που ανέφερα και παραπάνω για το πώς γίνεται ένα μάθημα, πόση ύλη χρειαζόμαστε ή έχει νόημα, πόση πίεση αντέχει ένα σύστημα και πόσες τρικλοποδιές, πόση ταλαιπωρία αντέχουν χιλιάδες δάσκαλοι που τρέχουν σε νησιά, σε χωριά, που δεν βρίσκουν μέρος να μείνουν, πόσοι περιμένουν χρόνια να δουλέψουν ενώ τα κενά είναι χιλιάδες στα σχολεία, πόσα παιδιά δεν έχουν παράλληλη στήριξη ενώ την έχουν ανάγκη, γενικά πιστεύω ότι η παιδεία τιμωρείται πολλά χρόνια τώρα και δεν ξέρω τι έφταιξε. Τιμωρείται ή, ακόμα χειρότερα, υποτιμάται χρόνο με τον χρόνο.
Για inspirational posts και ρεαλιστικά tips, μπορείτε να ακολουθήσετε -αν δεν το έχετε κάνει ήδη- τον Μάριο Μάζαρη στον επίσημο λογαριασμό του στο Instagram @schoolmarius
Διαβάστε αυτό και πολλά ακόμα άρθρα στο νέο, back to school τεύχος του BOOM που μπορείτε να διαβάσετε online πατώντας το εξώφυλλο!
