Πολλοί γονείς αλλά και επιστήμονες ανησυχούν για την ψυχική ισορροπία και την κοινωνικοποίηση των παιδιών στη διάρκεια του lockdown. Νέα, βρετανική μελέτη του κυβερνητικού οργανισμού Ofsted, ωστόσο, παρουσιάζει ακόμα και παλινδρομήσεις σε κατακτημένες βασικές δεξιότητες όπως η χρήση μαχαιροπίρουνου και τουαλέτας.
Συγκεκριμένα, οι ειδικοί, αφού επισκέφτηκαν 900 σχολεία της Βρετανίας στις αρχές του φθινοπώρου, παρατήρησαν ότι οι μαθητές, ανάλογα με τον τρόπο που τους έχει επηρεάσει η καραντίνα, χωρίζονται σε τρεις ομάδες:
-Η ομάδα των μικρότερων παιδιών, που δέχθηκε το μεγαλύτερο πλήγμα από το κλείσιμο των σχολείων της προηγούμενης σεζόν, παρουσίασε παλινδρομήσεις σε λέξεις και αριθμούς ή «επιστροφή στην πάνα σε παιδιά που είχαν εκπαιδευτεί στην τουαλέτα», αλλά και απώλεια «βασικών δεξιοτήτων» όπως η χρήση μαχαιροπίρουνου.
-Η πλειονότητα των παιδιών, στη μεσαία ομάδα, «παρουσιάζουν μαθησιακές παλινδρομήσεις σε διαφορετικό βαθμό από την αναστολή λειτουργίας των σχολείων και τον περιορισμό των μετακινήσεων». Το συμπέρασμα, για αυτή την ομάδα; «Αναμφισβήτητα υπήρξαν μαθησιακές απώλειες, αλλά είναι δύσκολο να εκτιμήσουμε τον βαθμό τους».
-Υπήρξαν, τέλος, κάποια παιδιά που βίωσαν το lockdown της άνοιξης ως μια θετική εμπειρία: παιδιά με υποστηρικτικό οικογενειακό περιβάλλον, τα οποία επωφελήθηκαν από τον περισσότερο και πιο ποιοτικό χρόνο με τους γονείς τους.
Ανάμεσα στα μεγαλύτερα παιδιά, η μελέτη παρουσίασε μια μείωση της ικανότητας συγκέντρωσης και κάποιες «εντάσεις» που ξεκίνησαν διαδικτυακά και συνεχίστηκαν μέσα στην τάξη. Κάποιες αναφορές, επίσης, μίλησαν για αύξηση των ψυχικών προβλημάτων, για διατροφικές διαταραχές και αυτοκαταστροφικές τάσεις.
Τα ευρήματα της βρετανικής μελέτης επιβεβαίωσε η Αμερικανίδα παιδίατρος Dr. Dyan Hes σε ρεπορτάζ του CBS News, σχολιάζοντας πως η ίδια μπορεί να μην έχει παρατηρήσει παιδιά που ξεχνούν πώς να χρησιμοποιούν το μαχαιροπίρουνο, αλλά συμφωνεί απόλυτα με τα υπόλοιπα σημεία της: «Έχω δει αμέτρητες παλινδρομήσεις, σε κάθε ηλικία. Παιδιά που εκπαιδεύτηκαν στην τουαλέτα στον παιδικό σταθμό, τώρα οι γονείς που εργάζονται από το σπίτι δεν έχουν χρόνο να συνεχίσουν την εκπαίδευσή τους», έφερε ως παράδειγμα. Η ειδικός διαπίστωσε και άλλες συνέπειες της καραντίνας και της πανδημίας, όπως καθυστέρηση στο λόγο, αυξημένο άγχος και παχυσαρκία.
Στο ίδιο μήκος κύματος κινείται και η Nancy Close, PhD, καθηγήτρια του Κέντρου Μελέτης Παιδιού της Ιατρικής Σχολής του Γέιλ, η οποία σχολιάζει: «Βλέπω και μαθαίνω για παλινδρομήσεις σε όλους τους τομείς, από την εκπαίδευση στην τουαλέτα και τα “μπεμπεκίσματα” στην ομιλία μέχρι την άρνηση των παιδιών να κάνουν τις σχολικές εργασίες τους, μια αύξηση σε tantrums, επιθετικές και εκτός ελέγχου συμπεριφορές και μια αύξηση στο άγχος και στις δυσκολίες φαγητού, ύπνου και διαχείρισης παρορμήσεων».
Πώς μπορούμε να τα βοηθήσουμε όμως οι γονείς από το σπίτι;
Τι συμβουλεύει η Dr Close:
Ακολουθούμε όσο μπορούμε ένα σταθερό πρόγραμμα: «Σε γενικές γραμμές, η συνέπεια κάνει τα παιδιά να αισθάνονται ασφάλεια. Αρκεί να μην πέσουμε στην παγίδα να καθιερώσουμε ένα υπερβολικά αυστηρό πρόγραμμα, εξαντλητικό για όλους».
Αναγνωρίζουμε ότι βιώνουν μια δύσκολη κατάσταση: Τα παιδιά ωφελούνται όταν καταλαβαίνουν ότι αναγνωρίζουμε τα συναισθήματά τους και όταν τα διαβεβαιώνουμε πως είναι φυσιολογικό να αισθάνονται στρες και αβεβαιότητα.
Τα παρηγορούμε: Τα πισωγυρίσματα αποτελούν ένδειξη ότι τα παιδιά δυσκολεύονται να διαχειριστούν μια κατάσταση. Για να τα ηρεμήσουμε και να τα ανακουφίσουμε, τα αγκαλιάζουμε, τα φιλάμε και τους προσφέρουμε ακόμα περισσότερη τρυφερότητα στη διάρκεια της ημέρας.
Τους δίνουμε απλές επιλογές, που τούς δημιουργούν μια αίσθηση ελέγχου: «Όταν τα παιδιά αισθάνονται ότι δεν έχουν κανένα έλεγχο στη ζωή τους, αυτή είναι μια συνταγή για παλινδρομήσεις» σχολιάζει η ειδικός και συμβουλεύει ναι μεν να ξεκαθαρίσουμε στα παιδιά όλους τους κανόνες και τα όρια που πρέπει να ακολουθούν στο σπίτι, παράλληλα όμως να τους δώσουμε τη δυνατότητα της επιλογής σε απλά πράγματα, όπως τα σνακ, τα ρούχα, τα παιχνίδια ή τα βιβλία τους.
Τα βοηθάμε να καταλάβουν γιατί νιώθουν όπως νιώθουν: «Μπορεί να μην είναι ακόμα σε θέση να εκφράσουν το πόσο πολύ τους λείπουν οι φίλοι ή οι δάσκαλοί τους ή πόσο ανησυχούν για ό,τι συμβαίνει, αλλά αν τα βοηθήσουμε να κατανοήσουν τα κίνητρα μιας συμπεριφοράς τους θα αισθανθούν καλύτερα» εξηγεί η Dr. Close.
Τους προσφέρουμε θετική επιβράβευση: Έτσι μπορεί να αλλάξει πορεία ένα πισωγύρισμα και να ξαναμπεί σε τροχιά προόδου.
Διαχειριζόμαστε το δικό μας στρες και το άγχος: Τα παιδιά απορροφούν αυτά τα συναισθήματα σαν σφουγγάρια.
Τα περισσότερα «πισωγυρίσματα» διαρκούν μερικές εβδομάδες, αλλά αν κρατήσουν περισσότερο ή μας προκαλούν οποιονδήποτε προβληματισμό, δεν διστάζουμε να συμβουλευτούμε τον παιδίατρο. Υπάρχει, ωστόσο, και ένα φωτεινό σημείο στην όλη ιστορία: «Μια παλινδρόμηση μπορεί να συμβεί πριν από μια μεγάλη πρόοδο, σαν να αναζητά ένα παιδί επιπλέον υποστήριξη προτού κάνει το επόμενο σημαντικό βήμα του» καταλήγει η Dr. Close.
Από τη Γωγώ Καρκάνη
