Τη Βάσω Mπλάνα τη γνώρισα ένα βράδυ πριν από λίγες ημέρες όταν καθίσαμε μαζί να φάμε με μια κοινή μας φίλη. Από τα πρώτα λεπτά αισθάνθηκα πως την ξέρω χρόνια και πως αυτή η γυναίκα είναι στο νησί για να προσφέρει, να ανοίξει νέους ορίζοντες για τους κατοίκους και τους τουρίστες και νέα... μονοπάτια!
Η Βάσω, μια τρυφερή μαμά δύο παιδιών, είναι υπεύθυνη του προγράμματος "Μονοπάτια Πολιτισμού" μιας εξαιρετικής πρωτοβουλίας που προσκαλεί μικρούς και μεγάλους να ανακαλύψουν τα υπέροχα μονοπάτια του νησιού και με αυτόν τον τρόπο να έρθουν σε επαφή με τη φύση, να αθληθούν, να αποτοξινωθούν από το στρες της πόλης και να απολαύσουν διαδρομές -19 για την ακρίβεια- μεγάλου φυσικού και πολιτιστικού ενδιαφέροντος. Τη συνάντησα λοιπόν, ξανά και της έθεσα όλες τις ερωτήσεις σχετικά με το πρωτοπόρο αυτό project.
Διαβάστε τη συνέντευξη, βάλτε τα αθλητικά σας παπούτσια και... ξεκινήστε!
Πεζοπορία στις Σπέτσες! Βάσω πώς και πότε ξεκίνησε αυτό το υπέροχο project;
To πρόγραμμα ΜΟΝΟΠΑΤΙΑ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ξεκίνησε την εποχή της κρίσης το 2010, μια έμπνευση της Προέδρου της ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ & ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ* (ellet.gr) κας. Λυδία Καρρά. Ως μια προσπάθεια να δώσει μια νέα ζωή σε ωραίους τόπους στην Ελλάδα και προσφέροντας νέες δουλειές στους νέους ώστε να παραμείνουν στον τόπο τους, να τονωθούν οικονομικά επεκτείνοντας την τουριστική περίοδο και να προβληθεί ο περιπατητικός τουρισμός.
Στις Σπέτσες το πρόγραμμα αυτό ξεκίνησε με αφορμή των εκδηλώσεων του εορτασμού των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση του 1821, παρουσιάστηκε ως «Μονοπάτια Πολιτισμού Σπέτσες» - ΕΛΛΕΤ, το οποίο υλοποιείται στο νησί σε συνεργασία με το Δήμο Σπετσών, την Αναργύρειο & Κοργιαλένειο Σχολή, τους τοπικούς φορείς και την ομάδα υποστήριξης των μονοπατιών που συμμετέχουν εθελοντικά. Στόχος η αναβίωση παλιών μονοπατιών ώστε να διατηρηθεί ένα δίκτυο διαδρομων φυσικού και πολιτιστικού ενδιαφέροντος, μέσα σε ένα χαρακτηριστικό μεσογειακό οικοσύστημα.
Ξενάγησέ μας στις διαδρομές και τα μονοπάτια…
Από το Μάιο του 2022 ξεκινήσαμε εθελοντικά τις πεζοπορικές εξορμήσεις, έχουμε στην ομάδα μας ντόπιου με πολυ καλές γνώσεις για το βουνό την ιστορία του και τη φύση όπως τα βότανα, τα χόρτα, τα μανιτάρια...προσπαθούμε δύο φορές το μήνα από Οκτώβρη έως Μαίο να πεζοπορούμε ανακαλύπτοντας τις διαδρομές του χάρτη των μονοπατιών. Αυτή τη στιγμή σχηματίζεται ένα δίκτυο 19 διαδρομών, με συνολικό μήκος 65χλμ. κυκλικής πορείας, προσεγγίζοντας τα σημαντικότερα σημεία ενδιαφέροντος στις Σπέτσες. Οι διαδρομές είναι βατές και καλά συντηρημένες από τον κυνηγετικό σύλλογο και τους εθελοντές. Μια τυπική κυριακάτικη εξόρμηση ξεκινά πάντα με καλό εξοπλισμό, συνήθως φροντίζουμε η διαδρομή να καλύπτει μέχρι 5 χλμ. ώστε να μην είναι κουραστική, μπαίνουμε σε δασική περιοχή, κάνουμε τη μεγάλη μας στάση όπου απολαμβάνουμε το καφέ μας σε σημεία πολύ ωραίας θέας και έχουμε πάντα ντόπιο στην παρέα όπου μας κάνει μια αναδρομή στο τι είδαμε, τι ιστορία είχε το μονοπάτι και απαντά πάντα στις ερωτήσεις των περιπατητών. Το μεγαλύτερο μας καμάρι είναι η ακούραστη συμμετοχή των παιδιών όπου παίζουν ανέμελα και επεξεργάζονται τα στοιχεία της φύσης.
Σε ποιες ηλικίες απευθύνεται;
Ένα παιδί μπορεί να ξεκινήσει πεζοπορία από μωρό έχοντας το ο γονιός του στο μάρσιπο. Μέχρι μεγάλο όπου είναι περισσότερο ανεξάρτητο και υπεύθυνο ώστε να ακολουθεί με την παρέα του.
Πώς προετοιμάζω το παιδί μου για μια τέτοια δραστηριότητα;
Σημαντικό η προετοιμασία των παιδιών: Πριν αρχίσετε την πεζοπορία μπορείτε να τους δείξετε στο χάρτη ποια διαδρομή θα πεζοπορήσετε και να τον έχουν στα χέρια τους ώστε να τον επεξεργαστούν όπως θέλουν. Να μάθουν να φτιάχνουν τη τσάντα τους, τι εξοπλισμό θα χρειαστούν και τα κατάλληλα ρούχα που θα φορέσουν ανάλογα την εποχή.
Η πεζοπορία είναι μια βιωματική εμπειρία. Τι παρατηρείς ότι κεντρίζει περισσότερο το ενδιαφέρον των παιδιών;
Στα παιδιά τους αρέσει να εξευρενούν κατά την πεζοπορία μέχρι να πετύχουν κάτι μοναδικό για παράδειγμα μια πηγή, μια σπηλιά, ένα δέντρο που έχει διαφορετικό σχήμα από τα άλλα, ένα βότανο, ένα όμορφο τοπίο.... Στη συνέχεια όσο μεγαλώνουν θέλουν να συμμετέχουν σε εργασίες του βουνού όπως να μαγειρέψουν στην ύπαιθρο, να φτιάξουν μια καλύβα, να φροντίσουν για τον καθαρισμό ενός μονοπατιού τακτικά ως ομάδα και να μπουν στην έννοια του εθελοντισμού.
Έχετε και δικό σας app! Ποιο είναι και πώς βοηθάει τον τουρίστα ή τον Σπετσιώτη για τις διαδρομές του;
Aυτή τη στιγμή αν και δεν έχει ολοκληρωθεί το πρόγραμμα των μονοπατιών απομένουν κάποιες τελικές άδειες για τη σηματοδότηση, οι διαδρομές είναι βατές και μπορούν να περπατηθούν, με βάση τις περιγραφές του χάρτη που από τον Ιούλιο του 2022 έχουμε στη διάθεση μας. Επίσης μπορείς να ακολουθήσεις μέσω της σάρωσης του QR code κατεβάζοντας στα κινητά τηλέφωνα την ανανεωμένη εφαρμογή Spetses Paths. Μια ευγενική χορηγία του κυρίου Φωκίωνα Ποταμιάνου και της οικογενείας του, ο οποίος είναι και Πρόεδρος του Συμβουλίου Μονοπατιών της ΕΛΛΕΤ, τους ευχαριστούμε για τη στήριξη και την εμπιστοσύνη να τρέξουμε μαζί το έργο αυτό στο νησί των Σπετσών.
Το πρόγραμμα λέγεται « Μονοπάτια Πολιτισμού». Είναι τελικά πολιτισμός ο σεβασμός στο περιβάλλον;
Ναι, ο σεβασμός προς το περιβάλλον είναι δείγμα πολιτισμού. Αυτό το χτίζεις από τις μικρές ηλικίες, όπως μαθαίνεις στο παιδί να μην πετάει τα πράγματα του από δω κι από κει στο δωμάτιο του έτσι πρέπει να του μάθεις να μην πετάει πλαστικά μπουκάλια στο δρόμο και ότι πειράζει γιατί μολύνουμε το περιβάλλον. Είναι θέμα νοοτροπίας κάθε λαού.
Μίλησέ μας για το Δάσος των Σπετσών. Ποια ιδιαίτερα και πολύ μοναδικά χαρακτηριστικά έχει;
Το βασικό του χαρακτηριστικό του νησιού είναι ότι καλύπτεται από πεύκο και για αυτό το λόγο στην αρχαιότητα οι Σπέτσες είχαν πάρει την ονομασία Πιτυούσα από τη λέλη πίτυς που σημαίνει πεύκο. Η παρουσία της Μεσογειακής χαλεπής πεύκης Τυνησίας, ανέπτυξε πολλές παραδοσιακές ομάδες στο νησί που με τα χρόνια χάθηκαν. Κατά την πεζοπορία παρατηρείς παλιά πατητήρια, ασβεστοκάμινα, αλώνια, μύλους που δηλώνουν ότι υπήρχε ζωή στο βουνό παλιά... και ότι αυτές οι ομάδες πάντα φροντίζαν το βουνό να είναι καθαρό και τα μονοπάτια ανοιχτά. Τα ξωκλήσια είναι τα διαμάντια του βουνού και ένα από τα ομορφότερα σημεία θέασης είναι ο Προφήτης Ηλίας.
Ποιες είναι οι καλύτερες εποχές για να κάνεις πεζοπορία στις Σπέτσες;
Όλες οι εποχές είναι ιδανικές για πεζοπορία στο βουνό των Σπετσών. Το φθινόπωρο μετά τις πρώτες βροχές που έχει πέσει η σκόνη και το θειάφι από τα πεύκα, η άνοιξη με τα υπέροχα αρώματα της και χρώματα. Το καλοκαίρι νωρίς το πρωί ή αργά το απόγευμα που έχει πέσει η ζέστη συνδυάζοντας μια βουτιά στις υπέροχες βοτσαλωτές παραλίες του νησιού. Πάντα με προσοχή γιατί κάποιες περιόδους μέσα στο καλοκαίρι απαγορεύεται η πρόσβαση στο βουνό λόγω των πυρκαγιών.
Ποια συμβουλή θα έδινες σε κάθε γονιό;
Δεν έχω να δώσω μια συμβουλή, αλλά κάποιες βασικές πληροφορίες γιατί αφορά πεζοπορία με παιδί. Να μην επιλέγουν δύσκολες διαδρομές, να έχουν πάντα μαζί τους φαρμακείο, να ελέγχουν τον καιρό από την προηγούμενη. Επίσης σημαντικό να γνωρίζουν ότι το κάθε παιδί έχει το δικό του ρυθμό και αυτό ορίζει πότε θα κάνει το διαλειμμά του κατά την πεζοπορία, ώστε να μην το συνδυάσει ως κακή εμπειρία και κούραση.
Και ποιο «μυστικό» θα έλεγες σε κάθε παιδάκι πριν ξεκινήσει την πεζοπορία;
Τα παλιά τα χρόνια αυτές τις διαδρομές τις έχουν περπατήσει πειρατές και έχουν κρύψει σε κάποιο σημείου του βουνού θησαυρούς ανεκτίμητους.
BOOM INFO:
spetsespathsculture@gmail.com
Facebook: Μονοπάτια Πολιτισμού Σπέτσες/Greek Paths of Culture Spetses
Instagram: greekpathsofculturespetses
**Η ΕΛΛΕΤ δραστηριοποιείται από το 1972 σε θέματα περιβάλλοντος και πολιτισμού.
