Από τη στιγμή που γεννιέται το παιδί μας, αρχίζουμε να μετράμε αναπτυξιακά ορόσημα: την πρώτη του τούμπα στο κρεβάτι, τα πρώτα του βήματα, τις πρώτες του λέξεις… ενώ ταυτόχρονα υπολογίζουμε το ύψος και το βάρος του και ελέγχουμε αν βρίσκονται μέσα στις καμπύλες ανάπτυξης. Τι είναι όμως η
συναισθηματική νοημοσύνη, για την οποία μιλούν όλοι; Και γιατί είναι εξίσου σημαντική με το IQ;
Η συναισθηματική νοημοσύνη ή EQ είναι η ικανότητα να κατανοούμε, ελέγχουμε, εκφράζουμε τα συναισθήματά μας, αλλά και να αντιλαμβανόμαστε, ερμηνεύουμε και αντιδράμε στα συναισθήματα των άλλων. Η ιδέα εισάχθηκε στη δεκαετία του ’50 από τον ψυχολόγο Abraham Maslow και ο όρος το 1964 από τον Michael Beldoch. Ουσιαστικά όμως ήταν το ομώνυμο μπεστ σέλερ βιβλίο του δημοσιογράφου Daniel Goleman, που την έκανε, το 1995, ευρέως γνωστή. Όλο και περισσότερες έρευνες αναδεικνύουν τους συσχετισμούς ανάμεσα στη συναισθηματική νοημοσύνη ενός ανθρώπου και όχι μόνο τις κοινωνικές σχέσεις του, όπως θα ήταν αναμενόμενο, αλλά επιπλέον τις σχολικές επιδόσεις, την επαγγελματική εξέλιξη, την αυτοπεποίθηση και την ικανοποίησή του από τη ζωή. Πώς θα βοηθήσουμε λοιπόν τα μικρά μας να την εξελίξουν; Η κλινική ψυχολόγος Dr. Holly Symons δίνει τις παρακάτω συμβουλές.
Πώς θα ενισχύσουμε τη συναισθηματική νοημοσύνη των παιδιών μας;
#1. Αρχίζουμε από εμάς: Για την καλλιέργεια της συναισθηματικής νοημοσύνης σε ένα παιδί ισχύει ό,τι και στους κανόνες ασφαλείας του αεροπλάνου. Φοράμε πρώτα τη δική μας μάσκα οξυγόνου και μετά βοηθάμε τους άλλους. Δηλαδή, αφιερώνουμε αρχικά, χρόνο στην παρατήρηση των δικών μας συναισθημάτων και στη διαχείρισή τους. Έτσι, μαζί με το παιδί μας θα εξελιχθούμε κι εμείς.
#2. Περιγράφουμε τα συναισθήματά μας: Δεν είναι ποτέ υπερβολικά νωρίς να αρχίσουμε να το κάνουμε. Από τη βρεφική ηλικία του μπορούμε να αρχίσουμε να περιγράφουμε μπροστά του τα συναισθήματά μας, ευχάριστα και δυσάρεστα, με απλά λόγια, όπως: «Είμαι πολύ χαρούμενη που θα πάμε στην παιδική χαρά» ή «Στεναχωριέμαι που δεν έχουμε δει καθόλου τη γιαγιά αυτές τις μέρες, τι λες, να της κάνουμε μια επίσκεψη;»
#3. Δείχνουμε κατανόηση στα συναισθήματα των άλλων: Και, στη συνέχεια, αναζητάμε τρόπους μαζί με τα παιδιά για να τους βοηθήσουμε. Αν, για παράδειγμα, δούμε έναν ηλικιωμένο γείτονα να δυσκολεύεται να μεταφέρει τα ψώνια του και να απογοητεύεται, μπορούμε να προσφερθούμε να
βάλουμε ένα χεράκι (χωρίς όμως να τον πιέσουμε κάνοντάς τον να νιώσει «ανήμπορος»).
#4. Διαχειριζόμαστε τα συναισθήματά μας με υγιείς τρόπους μπροστά στα παιδιά: Δεν παραμελούμε τον εαυτό μας, και για να είμαστε καλύτεροι γονείς και για να τους δώσουμε το παράδειγμα ώστε όποτε εκείνα συναντήσουν στο μέλλον μια δύσκολη κατάσταση, να μην παραιτηθούν αλλά να την αντιμετωπίσουν με όποιον τρόπο τα βοηθάει περισσότερο. Για παράδειγμα, αν περνάμε μια περίοδο πένθους , μπορούμε να τη διαχειριστούμε βγαίνοντας πιο συστηματικά για υπαίθρια άσκηση ή κανονίζοντας βόλτες με φιλικές οικογένειες.
#5. Διδάσκουμε στα παιδιά μας κοινωνικές δεξιότητες: Δεν υπάρχει καλύτερο μάθημα από το να είμαστε εμείς ευγενικοί απέναντι σε φίλους, γνωστούς και αγνώστους, να υποστηρίζουμε εκείνους που μας έχουν ανάγκη και να τους ακούμε προσεκτικά, ενώ ταυτόχρονα θέτουμε όρια στις σχέσεις μας. Εκμεταλλευόμαστε επίσης κάθε ευκαιρία να μιλήσουμε στα παιδιά για τους κανόνες συνύπαρξης – από το να λένε «ευχαριστώ» όταν κάποιος τους χαρίζει ένα δώρο και να κρατούν ένα μυστικό που τους εμπιστεύτηκε ένας φίλος μέχρι να συμπαραστέκονται στους γύρω τους που μοιάζουν στεναχωρημένοι.
#6. Παίζουμε μαζί τους: Ανάλογα με την ηλικία τους, μπορούμε να επιλέξουμε διαφορετικά παιχνίδια. Π.χ. για τα νήπια στήνουμε παιχνίδια ρόλων όπου το αρκουδάκι «κάνει νέους φίλους» ή «ζητάει συγγνώμη στο μαϊμουδάκι γιατί το έκανε να κλάψει». Ενώ για τα μεγαλύτερα παιδιά μιας πρώτης τάξης ευκαιρία για να αναπτύξουν τις κοινωνικές δεξιότητές τους είναι τα ομαδικά παιχνίδια, αθλήματα είτε επιτραπέζια, μέσα από τα οποία καλλιεργούν, μεταξύ άλλων, την ευγενή άμιλλα, τη συνεργατικότητα και την αυτοπειθαρχία τους. Μια επιπλέον δραστηριότητα πολύτιμη στην καλλιέργεια της συναισθηματικής νοημοσύνης είναι τα βιβλία, όχι μόνο εκείνα που είναι ειδικά σχεδιασμένα για την εκμάθηση των συναισθημάτων αλλά και τα παραμύθια και οι ιστορίες που περνούν μηνύματα με τη δύναμη της αλληγορίας.
Inspiration: Mother.ly
