Συγκρατημένα χαμόγελα πίσω από μάσκες, τεράστιες σάκες σε μικροσκοπικές πλάτες, γονείς που ρίχνουν κλεφτές ματιές όλο αγωνία πίσω από τα κάγκελα του σχολείου. Η πρώτη μέρα μετά τις διακοπές, ειδικά για τα «πρωτάκια», είναι δύσκολη, πόσο μάλλον τα τελευταία χρόνια, που στα νέα δεδομένα έχει προστεθεί ο φόβος της πανδημίας. Τους ελληνικούς υγειονομικούς κανόνες τούς γνωρίζουμε ήδη, τι ισχύει όμως στον υπόλοιπο κόσμο; Και ποια πρώτα μηνύματα έρχονται από χώρες όπου έχει ήδη ξεκινήσει η σχολική χρονιά;
Ευρώπη: Περισσότερα τα οφέλη παρά οι κίνδυνοι των ανοιχτών σχολείων
Παρόλο που η μετάλλαξη Δέλτα φαίνεται να συνοδεύεται από υψηλότερη μεταδοτικότητα, το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC) ανακοίνωσε ότι τα οφέλη των ανοιχτών σχολείων υπερβαίνουν τους κινδύνους μετάδοσης και διασποράς της COVID-19, σύμφωνα με μια αναφορά του Ιουλίου (2021).
Είναι, μεν, πιθανό να δούμε αύξηση των κρουσμάτων, αλλά όπως μάς διαβεβαιώνουν οι επιστήμονες του ECDC, η μεταδοτικότητα του SARS-CoV-2 είναι χαμηλότερη σε μικρότερες ηλικίες. Επίσης, σε ηλικίες 1-18 ετών υπάρχει πολύ μικρότερος κίνδυνος ένα κρούσμα να οδηγήσει σε νοσηλεία, στη ΜΕΘ και στον θάνατο. Η σύσταση τουECDC; Το κλείσιμο σχολείων να αποτελέσει την «έσχατη λύση».
Προς το παρόν, κάθε χώρα ακολουθεί τη δική της πολιτική. Ας δούμε μερικά χαρακτηριστικά παραδείγματα.
Ιταλία: Με πιστοποιητικό εμβολιασμού οι εκπαιδευτικοί
Στην Ιταλία το άνοιγμα των σχολείων θα γίνει κλιμακωτά, ανάλογα με την επαρχία. Ενώ, π.χ., στο Νότιο Τιρόλο το πρώτο κουδούνι χτύπησε στις 6 Σεπτεμβρίου, σε άλλες περιοχές, όπως στην Πούλια, θα χρειαστεί να περιμένει μέχρι τις 20 του μήνα. Οι εκπαιδευτικοί είναι υποχρεωμένοι να προσκομίσουν το λεγόμενο πράσινο πιστοποιητικό, που επιβεβαιώνει ότι έχουν εμβολιαστεί ή νοσήσει μέσα στο τελευταίο εξάμηνο. Εναλλακτικά, πρέπει να κάνουν διαγνωστικά τεστ, με δικά τους έξοδα, δύο φορές την εβδομάδα. Σύμφωνα πάντως με το ιταλικό Υπουργείο Παιδείας, πάνω από το 86% του προσωπικού των σχολείων έχει εμβολιαστεί.
Για τα παιδιά είναι υποχρεωτική η χρήση μάσκας άνω των έξι ετών, ενώ η άφιξη και η αποχώρηση από το σχολείο θα γίνεται τμηματικά ώστε να αποφεύγεται ο συνωστισμός. Ο υπουργός Παιδείας ανακοίνωσε επίσης ότι θα πραγματοποιούνται κάθε μήνα δωρεάν δειγματοληπτικά τεστ σιέλου σε 110.000 μαθητές δημοτικού και γυμνασίου.
Γαλλία: Διαφορετικό πρωτόκολλο ανάλογα με τη διασπορά
Οι Γάλλοι εκπαιδευτικοί και μαθητές δεν είναι υποχρεωμένοι να προσκομίζουν πιστοποιητικά εμβολιασμού ή αυτοδιαγνωστικά τεστ καθώς ο υπουργός Παιδείας Jean Michel-Blanquer πιστεύει ότι «όλοι πρέπει να έχουν πρόσβαση στο σχολείο». Οι μαθητές άνω των 12 ετών μπορούν να εμβολιαστούν, προαιρετικά. Σε μαθητές δημοτικού θα διεξάγονται δειγματοληπτικά 600.000 τεστ σιέλου την εβδομάδα.
Το γαλλικό πρωτόκολλο διαφοροποιείται ανάλογα με το αν μια περιοχή χαρακτηρίζεται «πράσινη», «κίτρινη», «πορτοκαλί» ή «κόκκινη». Ακόμα όμως και στις «κόκκινες» περιοχές, της υψηλότερης διασποράς, στόχος είναι να μη σταματούν τα διά ζώσης μαθήματα, τουλάχιστον στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Παρ’ όλα αυτά, μόλις οκτώ μέρες μετά την αρχή της σχολικής σεζόν, ο Michel-Blanquer είπε σε συνέντευξή του ότι τρεις χιλιάδες τάξεις έχουν βάλει «λουκέτο». Ο ίδιος θεωρεί αναμενόμενο, ωστόσο, να υπάρξει μια αύξηση των κρουσμάτων προτού σταθεροποιηθεί και μετά ακολουθήσει «πτωτική πορεία».
Ισπανία: Οι επόμενες εβδομάδες θα είναι κρίσιμες
Η «El Pais» μιλάει για μια «ιστορία επιτυχίας» της Ισπανίας στη διαχείριση της πανδημίας κατά τη σχολική σεζόν 2020-21 αφού, παρόλο που ήταν η μοναδική χώρα της Ευρώπης, μαζί με τη Σουηδία, όπου τα σχολεία δεν έκλεισαν καθόλου, η διασπορά στο εσωτερικό τους δεν υπήρξε μεγάλη, διαψεύδοντας τις πιο απαισιόδοξες προβλέψεις. Όμως η νέα σχολική χρονιά αρχίζει με επιφυλάξεις, λόγω της μετάλλαξης Δέλτα και εξαιτίας του γεγονότος ότι ο αριθμός των μαθητών ανά τμήμα επέστρεψε στα προ πανδημίας επίπεδα (πέρυσι είχε μειωθεί). Και παρόλο που τα ποσοστά εμβολιασμού στην Ισπανία είναι υψηλά (συνολικά ξεπερνούν το 70%), οι μάσκες παραμένουν υποχρεωτικές για όλα τα παιδιά άνω των έξι ετών.
Βρετανία: Επιστροφή στο σχολείο χωρίς μάσκες
Οι μαθητές επέστρεψαν στα θρανία χωρίς υποχρεωτική χρήση μάσκας ούτε κοινωνική αποστασιοποίηση και κάποιοι ειδικοί εκφράζουν φόβους για αύξηση των κρουσμάτων. Ήδη μέσα στο 2021 στη Βρετανία τα κρούσματα σε ανηλίκους αυξήθηκαν κατά 30 φορές συγκριτικά με το 2020. Για την ώρα, για τους μαθητές πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης υπάρχει απλώς μια σύσταση να κάνουν selftest δύο φορές την εβδομάδα – η αυτοδιάγνωση είναι υποχρεωτική μόνο για μαθητές γυμνασίου και λυκείου. Σε μεγάλο βαθμό, όπως σχολιάζει το BBC,η ευθύνη της λήψης υγειονομικών μέτρων έχει μετατοπιστεί στους εκπαιδευτικούς, οι οποίοι πράττουν κατά βούληση.
Δανία: Τα σχολεία δεν θα κλείνουν ακόμα και με κρούσματα
Σε μια χώρα με ιδιαίτερα υψηλά ποσοστά εμβολιασμού (74%), τα σχολεία άνοιξαν χωρίς υγειονομικούς περιορισμούς. Μάλιστα, ακόμα και σε περίπτωση κρούσματος δεν προβλέπεται να κλείνουν, παρά μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις.
Τα δανέζικα σχολεία ενδεχομένως μάς δίνουν μια εικόνα της νέας κανονικότητας μετά την πανδημία: Σωστός αερισμός στις σχολικές αίθουσες, τακτικό πλύσιμο των χεριών και απολύμανση των επιφανειών είναι ανάμεσα στις υγειονομικές οδηγίες που φαίνεται πως ήρθαν για να μείνουν.
ΗΠΑ: Απαισιόδοξα μηνύματα
Δεν πρόλαβαν καλά καλά να ανοίξουν τα αμερικανικά σχολεία και ήδη έχουν κλείσει περισσότερα από 14.000 σε 35 πολιτείες, λόγω αύξησης των κρουσμάτων. Χαρακτηριστικά, στο Τέξας ήδη από την πρώτη εβδομάδα λειτουργίας των σχολείων βγήκαν θετικοί πάνω από 51.000 μαθητές. «Δεν εκπλήσσομαι, η μετάλλαξη Δέλτα είναι πολύ μεταδοτική» σχολίασε σχετικά ο παθολόγος Ashish Jha, καθηγητής στη Σχολή Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου Brown. Να σημειώσουμε βέβαια ότι μεγαλύτερη διασπορά υπάρχει σε περιοχές όπου η χρήση μάσκας παραμένει προαιρετική και οι εμβολιασμοί κινούνται σε χαμηλά επίπεδα. Όπως λοιπόν εκτιμούν κάποιοι ειδικοί, η αυστηροποίηση των κανονισμών (που διαφοροποιούνται από πολιτεία σε πολιτεία) ίσως να αποτελεί τη μόνη διέξοδο από την κρίση.
BOOM Note: Στο Μπαγκλαντές τα σχολεία άνοιξαν για πρώτη φορά μετά από 18 μήνες lockdown – ένα από τα μεγαλύτερα στον κόσμο– σε σχεδόν γιορτινό κλίμα, αν και κάτω από αυστηρά υγειονομικά μέτρα, π.χ., με θερμομετρήσεις στην είσοδο και μάσκες. Ας δούμε, τουλάχιστον αυτό, ως ένα σημάδι αισιοδοξίας!