Από τη στιγμή που κράτησα στα χέρια μου το θετικό τεστ εγκυμοσύνης, δεσμεύτηκα από μέσα μου να προσφέρω στο μωρό μου μια παιδική ηλικία γεμάτη ελευθερία, απαλλαγμένη από πολλούς περιορισμούς και στερεότυπα του παρελθόντος που με είχαν ταλαιπωρήσει όταν ήμουν μικρή. Το φανταζόμουν ήδη να τρέχει και να παίζει χωρίς φόβο στη φύση, σκαρφαλώνοντας, εξερευνώντας και διασκεδάζοντας με την ψυχή του.
Και μετά, ήρθε η μετωπική σύγκρουση με την πραγματικότητα: στη μορφή των νηπιακών tantrums και, αργότερα, των «δυσκολιών κοινωνικοποίησης» και «δυσκολιών προσαρμογής στο σχολείο». «Το παιδί χρειάζεται όρια», ήταν το νέο μάντρα, που άκουγα ξανά και ξανά από εκπαιδευτικούς και παιδοψυχολόγους, το οποίο αντικατέστησε, αναπόφευκτα, το αγαπημένο μου σλόγκαν από την εποχή αθωότητας της εγκυμοσύνης μου και, αργότερα, της βρεφικής ηλικίας του: «Τρέξε ελεύθερο, παιδί μου, τρέξε, ο κόσμος σού ανήκει».
Φυσικά, οι εκπαιδευτικοί και οι παιδοψυχολόγοι είχαν απόλυτο δίκιο. Ακολουθώντας τις συμβουλές τους, κατάλαβα ότι όρια δεν σημαίνει περιορισμός, δεν σημαίνει στέρηση της ελευθερίας. Μεταξύ άλλων, σημαίνει αξιοποίηση των δυνάμεων του παιδιού μέσα από την καλλιέργεια της αυτοπεποίθησης και του αυτοελέγχου του. Σημαίνει νέες φιλίες, καθώς μαθαίνει να συμβιβάζεται, να σέβεται τις επιθυμίες και τα θέλω των άλλων ενώ ταυτόχρονα δεν απαρνείται τα δικά του. Σημαίνει, τελικά, περισσότερη ελευθερία, όχι μόνο να κυνηγήσει τα όνειρά του αλλά και να τα υλοποιήσει, μέσα από μια ζωή της οποίας έχει κατανοήσει και κατακτήσει τους κανόνες.
- Έτσι, άφησα τον γιο μου ελεύθερο να συνεχίσει να τρέχει, να παίζει, ακόμα και να πέφτει κάτω, φροντίζοντας ωστόσο, μετά από κάθε κάθε μικροατύχημα, να του εξηγώ, να γιατί είναι τόσο σημαντικό την επόμενη φορά να είναι πιο προσεκτικό, «να γιατί δεν σε άφησα να σκαρφαλώσεις σε εκείνο τον απότομο βράχο».
- Άφησα τον γιο μου ελεύθερο να συνεχίσει να παίζει τα απογεύματα με τους φίλους του από τη γειτονιά, αφού όμως προηγουμένως είχαμε περάσει ένα ολόκληρο απόγευμα μελετώντας μέχρι τις δέκα το βράδυ, εκείνη την ημέρα που στο ολοήμερο είχε προτιμήσει, αντί να κάνει τις εργασίες του, να ζωγραφίζει μέχρι την ώρα αποχώρησης από το σχολείο. Από τότε, πάντα έρχεται διαβασμένος από το ολοήμερο.
- Άφησα τον γιο μου ελεύθερο να περπατήσει ξυπόλυτος στην καυτή άμμο και στο παγωμένο χώμα και μετά δεν τόλμησε να προτείνει να ξαναβγεί από το σπίτι χωρίς παπούτσια.
- Άφησα τον γιο μου ελεύθερο να τσακωθεί με το φίλο του, χαλώντας ένα απόγευμα playdate, χωρίς να επιμείνω περισσότερο, όσο ήταν εν βρασμώ, να μοιραστεί μαζί του εκείνο το παιχνίδι ή να του ζητήσει συγγνώμη. Αφού όμως γυρίσαμε σπίτι και ηρέμησε, του εξήγησα τι είχε κάνει λάθος, με άκουσε προσεκτικά και την επόμενη φορά ήταν πιο δοτικός, πήρε τον φίλο του μια σφιχτή αγκαλιά και όλα έγιναν όπως πριν.
- Άφησα τον γιο μου ελεύθερο να φάει περισσότερα γλυκά από όσα θα ήθελα σε ένα παιδικό πάρτι και μετά παραπονέθηκε ότι πονάει η κοιλιά του. Αν και αθεράπευτα γλυκατζής, από τότε είναι πιο προσεκτικός στις ποσότητες.
- Άφησα το γιο μου ελεύθερο να διαλέξει ανάμεσα στην κόκκινη και την πράσινη μπλούζα, και οι δύο μακρυμάνικες, για να του δώσω την αίσθηση ότι έχει τον έλεγχο της ζωής του – ενώ ταυτόχρονα πετύχαινα το στόχο μου να τον κρατήσω ζεστό στη διάρκεια μιας ψυχρής φθινοπωρινής ημέρας.
- Άφησα τον γιο μου ελεύθερο να έρθει να κοιμηθεί μαζί μου ένα βράδυ που είχε εφιάλτες για να νιώσει μεγαλύτερη ασφάλεια και την επόμενη ημέρα επέλεξα να μη με κυριεύσουν οι ενοχές που είχα ενδώσει σε ένα «πισωγύρισμα».
- Άφησα τον γιο μου ελεύθερο, ενώ ταυτόχρονα επιστράτευσα όλα όσα, πολύτιμα, έμαθα αυτά τα χρόνια από τους ειδικούς: για παράδειγμα, να τον φέρνω αντιμέτωπο με τις συνέπειες των πράξεών του, να του προσφέρω κάποιες επιλογές, ή να μην αυτομαστιγώνομαι κάθε φορά που νιώθω ότι «έκανα κάτι λάθος».
Είμαστε ήδη σε έναν καλύτερο δρόμο στο θέμα των ορίων, ενώ παράλληλα θέλω να πιστεύω ότι παραμένω πιστή στη δέσμευση που είχα κάνει κάποτε: να μεγαλώσω ένα ευτυχισμένο, ελεύθερο παιδί.
