Η συζήτηση με την Κατρίνα Τσάνταλη είναι πάντα συναρπαστική. Η ίδια, μια αυθεντική οραματίστρια, ένα κορίτσι που μέσα από τα βιβλία και από τη γενικότερη στάση της απέναντι στη ζωή επιλέγει να προσπαθήσει να αλλάξει τον κόσμο, πάντα ενεργή, πάντα χαμογελαστή και κυρίως γεμάτη αγάπη για τα ζώα και πάθος για τη ζωή, είναι μιας new generation influencer. Γιατί, με τις δράσεις και την παρουσία της στα social media, δεν επιδιώκει ούτε την προβολή ούτε τις πωλήσεις. Θέλει απλώς να κάνει τον κόσμο μας ένα όμορφο και ασφαλές μέρος.
Κατρίνα, πώς μπορεί άραγε ένα βιβλίο να διαμορφώσει την παιδική συνείδηση;
Είναι γεγονός, και πολλοί ειδικοί το επιβεβαιώνουν, πως σε έναν μεγάλο βαθμό είμαστε τα βιώματά μας έως την ηλικία των 6 ετών. Σαφώς και παίζουν σπουδαίο ρόλο στη διαμόρφωση ενός παιδιού τα ακούσματα, τα διαβάσματα, οι εμπειρίες του μέχρι εκείνη την ηλικία. Κι αυτό επειδή το υποσυνείδητό μας καταγράφει τα πάντα από την ημέρα που γεννιόμαστε (νέες μελέτες δείχνουν πως αρχίζει να καταγράφει με το που σχηματίζεται ο εγκέφαλος στο έμβρυο). Έτσι λοιπόν, ένα βιβλίο, μια παιδική ταινία, μια παιδική παράσταση μπορούν να διαμορφώσουν όχι απλώς την παιδική συνείδηση αλλά και τη μελλοντική ενήλικη προσωπικότητα!
Τα μηνύματα προς τα παιδιά μας τελικά περνούν πιο εύκολα μέσα από την αφήγηση παρά από τη διδασκαλία;
Σίγουρα μια ευχάριστη διαδικασία είναι πάντα προτιμότερη! Πολύ ισχυρότερο το «θέλω» από το «πρέπει». Και είναι λογικό. Όσο πιο ευχάριστη και δημιουργική είναι η διαδικασία, τόσο καλύτερα μένει στο παιδί. Χωρίς βέβαια να αποκλείουμε την πιθανότητα και ένα μάθημα να είναι εξίσου πολύ ευχάριστο και δημιουργικό. Όλα είναι στο χέρι του ενήλικα, γονιού ή παιδαγωγού!
Ένα παιδί που αγαπά τα ζώα, θα αγαπά πάντα και τους ανθρώπους αλλά και τον εαυτό του. Τι λάθος έκανε η προηγούμενη γενιά και πώς εμείς μπορούμε να μεγαλώσουμε παιδιά με ενσυναίσθηση;
Δεν είναι απαραίτητο αυτό. Σίγουρα βοηθά στο κομμάτι της ενσυναίσθησης, ωστόσο είναι πολλά τα ερεθίσματα που πρέπει να πάρει ένα παιδί στην πιο τρυφερή του ηλικία ούτως ώστε να αγαπά κυρίως τον εαυτό του. Ο έχων αγάπη θα δώσει αγάπη. Σε ανθρώπους, σε ζώα, στο περιβάλλον. Για μένα, δεν θα έπρεπε να διαχωρίζονται αυτά. «Αγαπώ τον εαυτό μου, μαθαίνω από νωρίς το συναίσθημα της ευγνωμοσύνης αλλά και του σεβασμού απέναντι σε οτιδήποτε με περιβάλλει». Έτσι το έχω στο μυαλό μου, τουλάχιστον ύστερα από τόσα σεμινάρια αυτογνωσίας και αυτοβελτίωσης που έχω παρακολουθήσει. Όσο για την προηγούμενη γενιά, απλώς δεν είχε τη γνώση και τα εργαλεία που έχουμε εμείς τώρα. Ας συμφιλιωθούμε με το ότι οι δικοί μας γονείς τόσα ήξεραν, τόσα έκαναν, και αυτά με βάση τα δικά τους βιώματα και μόνο με καλή πρόθεση.
Τι θα έλεγες σε μια οικογένεια που θέλει να εντάξει στην «αγκαλιά» της ένα αδέσποτο ζώο;
Για εμένα, δεν υπάρχει καλύτερος τρόπος να «μάθεις» στο παιδί σου να δίνει χωρίς να περιμένει αντάλλαγμα, να κάνει το καλό και να το αντιλαμβάνεται στην καθημερινότητά του. Το αδέσποτο ζώο, όταν νιώσει ασφάλεια και προσαρμοστεί, θα είναι σίγουρα μια μαγική εμπειρία για όλη την οικογένεια. Αγάπη, ευγνωμοσύνη, χαρά είναι τα συναισθήματα που εκπέμπει ένα ζώο που έχει φροντιστεί και έχει βρει μια οικογένεια. Επιπλέον, το παιδί θα μάθει να έχει υπομονή, να είναι πιο προσεκτικό, να έχει την ευθύνη ενός πλάσματος. Αν είναι σε ηλικία που να μπορεί να συμμετέχει στο τάισμα, το μπάνιο, τις βόλτες του, ακόμα καλύτερα.
Ποιο είναι το πιο σπουδαίο «μάθημα» που πήρες από τη δική σου οικογένεια;
Η ευγένεια και ο σεβασμός προς τον κόσμο. Και στον κόσμο συμπεριλαμβάνω ανθρώπους, ζώα, φύση.
Και τι θα ήθελες να μάθουν τα δικά σου παιδιά;
Σίγουρα το ίδιο. Βέβαια, όπως και οι γονείς μου, είναι λογικό να κάνω κι εγώ λάθη. Εύχομαι να μπορώ να τα αναγνωρίζω έγκαιρα και να τα διορθώνω. Γιατί κι αυτό είναι σημαντικό. Να μάθουν τα παιδιά ότι είναι λογικό και απολύτως αναμενόμενο να κάνουμε λάθη. Αφού γίνουν, αν αναγνωριστούν, τι κάνουμε μετά; Να υπάρχουν πράξεις, δράση. Σκέψη, επικοινωνία, διάλογος και πράξεις. Ο συνδυασμός αυτός είναι που μας ξεχωρίζει από όλα τα υπόλοιπα πλάσματα στη γη.
Τι σε κάνει αληθινά ευτυχισμένη;
Να διαβάζω, να μαθαίνω, να βελτιώνομαι. Και βασικός παρονομαστής σε αυτά είναι να είμαι ήρεμη. Φροντισμένη. Από εμένα για εμένα. Μόνο έτσι μπορείς να το εισπράξεις και από τους άλλους. Αυτούς τους λίγους και καλούς που επιλέγουμε να έχουμε στη ζωή μας.
Στα μάτια μου είσαι μια αυθεντική οραματίστρια. Πώς θα ήθελες να είναι η ζωή στον πλανήτη σε 20 χρόνια από σήμερα;
Εύχομαι τα παιδιά του σήμερα να λάβουν άλλη γνώση από τους γονείς του σήμερα, που έχουν άλλα εργαλεία και τόση πληροφορία. Θα αναγκαστούν (έστω) οι άνθρωποι να υπολογίζουν το περιβάλλον πολύ πολύ πολύ περισσότερο. Ό,τι «επιχείρηση» έχει ο καθένας, από ένα μικρό μαγαζάκι μέχρι μια μεγάλη εταιρεία, να είναι προσαρμοσμένη και προσεγμένη στο τι αποτύπωμα αφήνει στον πλανήτη μας. Ο κάθε άνθρωπος σαν μονάδα να είναι προσαρμοσμένος και προσεκτικός στο τι αποτύπωμα αφήνει στον πλανήτη μας. Είναι σημαντικό το τι επιλέγω να αγοράσω. Ακόμα και ο καφές που παίρνουμε κάθε μέρα. Θα μου πεις ότι είναι ένα πλαστικό καλαμάκι και ένα ποτηράκι. Σκέψου το αθροιστικά, σκέψου το σε βάθος χρόνου, σκέψου ότι αν σήμερα έχεις ένα μικρό παιδί, όταν θα φτάσει στην ηλικία σου, ο κόσμος θα είναι πολύ θλιβερός αν δεν προσέξουμε εμείς τώρα. Από πού παράγεται αυτός ο καφές; Πώς; Βγήκαν δημοσιεύματα για μια τεράστια εταιρεία καφέ που λειτουργεί με παιδική εργασία. Τι υποστηρίζουμε λοιπόν εμείς με τις αγορές μας; Θα ήθελα σε 20 χρόνια να έχουμε απόλυτη γνώση της ατομικής μας δύναμης και σαφώς να υπάρχουν η φύση, τα ζώα, η καθαρή ομορφιά του πλανήτη μας
Το βιβλίο «Το Σοφάκι και ο Ντο» είναι ένα από τα πολύ αγαπημένα των παιδιών μου το οποίο διαβάζουμε και ξαναδιαβάζουμε συνεχώς. Ποιο μήνυμα θες να πάρει ένας μικρός αναγνώστης από το γλυκό αυτό νεραϊδόσκυλο;
Χαίρομαι τόσο πολύ που σας αρέσει. Ο σκοπός αυτού του βιβλίου δεν ήταν καθαρά και μόνο να μιλήσει για τα αδέσποτα. Με τη δική μου κρίση, ένα παιδί που θα αφήσει λίγο νεράκι ή φαγητό σε ένα αδέσποτο ζώο μαθαίνει αμέσως την ανιδιοτέλεια, να δίνει χωρίς να περιμένει αντάλλαγμα. Να δίνει και να παίρνει χαρά, να γεμίζει. Μπορεί να μη χαϊδέψει, να μην παίξει ποτέ με το ζωάκι που θα πιει το νερό ή θα φάει το φαγάκι που του άφησε. Γνωρίζοντας όμως το συναίσθημα που θα προκαλέσει σε αυτό το ζώο, ακόμα και αν δεν το δει ποτέ, θα νιώσει χαρά και ικανοποίηση. Δεν είναι σημαντικό αυτό;
Σχέση παιδιού-σκυλιού. Μια σχέση μαγική;
Αχ, σίγουρα. Πόσα μπορεί να μάθει ένα παιδί από ένα σκυλί. Το αμοιβαίο δέσιμο και η αγάπη, η φροντίδα, η ευθύνη. Η αμοιβαία προστασία... Αν οι γονείς βοηθήσουν να χτιστεί σωστά αυτή η σχέση, αυτή η φιλία... θα είναι από τα πιο σημαντικά «δώρα» που θα έχουν κάνει στο παιδί τους σε όλη του τη ζωή
Το παραμύθι «Το Σοφάκι και ο Ντο» καθώς και τα υπόλοιπα βιβλία της Κατρίνας Τσάνταλη κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Διόπτρα.
Instagram: @katrina_tsantali
Η συνέντευξη αυτή δημοσιεύτηκε στο 5ο τεύχος BOOM που μπορείτε να ξεφυλλίσετε online πατώντας επάνω στο εξώφυλλο
