Μακάρι να μπορούσαμε να προστατεύσουμε τα μικρά μας από όλα τα δυσάρεστα του κόσμου. Τουλάχιστον όμως, στις πιο δύσκολες συζητήσεις μας, έχουμε τα βιβλία. Όπως τη νέα πρόταση των εκδόσεων Διόπτρα, «Ο Νόλαν μετράει τα αστέρια», που πραγματεύεται την απώλεια μέσα από κείμενα και εικόνες που σε προσκαλούν να βυθιστείς στις σελίδες του. Μιλήσαμε με τη συγγραφέα για την έμπνευση, τις νέες τάσεις στο παιδικό βιβλίο, αλλά και τις τρυφερές αναμνήσεις που διατηρεί από τους παππούδες της.
Γιατί αποφασίσατε να καταπιαστείτε με το θέμα της απώλειας στο καινούριο βιβλίο σας;
«Ανήκει στη νέα σειρά “Σε καταλαβαίνω”, που πραγματεύεται ευαίσθητα θέματα για αναγνώστες προσχολικής και πρωτοσχολικής ηλικίας. Η ιστορία του Νόλαν γεννήθηκε αυθόρμητα και ολοκληρώθηκε αβίαστα. Ήταν σαν να υπήρχε καιρό μέσα μου και περίμενε την κατάλληλη στιγμή να βγει στο φως. Νιώθω ευγνώμων που οι εκδόσεις Διόπτρα μού έδωσαν αυτή την ευκαιρία».
Ήρωές του είναι μια οικογένεια αρκούδων. Γιατί τόσο συχνά στα παιδικά βιβλία τα ζώα παίρνουν τη θέση των ανθρώπων;
«Ένα μήνυμα για ένα “δύσκολο” και ευαίσθητο θέμα περνάει πιο ανώδυνα στα μικρά παιδιά μέσω της αναφοράς σε ζώα. Ιδιαίτερα αυτό της απώλειας είναι πιο εύκολο να γίνει αποδεκτό, και με τη μικρότερη συναισθηματική φόρτιση για ένα παιδί, με μια ανάλογη διαχείριση. Στη συγκεκριμένη περίπτωση επέλεξα αρκουδάκι γιατί το κατατάσσω σε ζωάκι αγκαλιάς. Σε μια τρυφερή ιστορία που πραγματεύεται ένα τόσο ευαίσθητο θέμα, η καλύτερη λύτρωση είναι μια ζεστή αγκαλιά».
Οι ιστορίες που έχετε γράψει είναι πολύ διαφορετικές μεταξύ τους. Από πού έρχεται, συνήθως, για εσάς η έμπνευση;
«Ιδέες καταγράφονται καθημερινά. Από τα παιδιά μου, τους μαθητές μου, γνωστούς και αγνώστους, καθημερινές στιγμές μας, την επικαιρότητα, ένα ταξίδι, μια διαδρομή… Οτιδήποτε μπορεί να σταθεί αφορμή για ένα καινούριο συγγραφικό ταξίδι. Αυτός ο μοναδικός κόσμος μας είναι που με εμπνέει και με ωθεί στη συγγραφή παιδικών βιβλίων».
Με αφορμή την εμπειρία σας από το εξωτερικό και ειδικά την Αυστραλία, μπορείτε να ξεχωρίσετε κάποιες νέες τάσεις στο παιδικό βιβλίο που έχουν έρθει, ευτυχώς, τα τελευταία χρόνια και στη χώρα μας και άλλες που θα θέλατε να έρθουν;
«Τα τελευταία χρόνια η βιβλιοπαραγωγή έχει επηρεαστεί αρκετά από το εξωτερικό και μεταφράζονται αρκετά βιβλία όπου έχει αυξηθεί η αναλογία της εικόνας σε σχέση με το κείμενο. Επίσης, βιβλία τα οποία θίγουν θέματα που κάποια χρόνια πριν δεν θα αγγίζαμε: θέματα “ταμπού” όπως ομοφυλοφιλία, παιδική κακοποίηση κ.ά. Έχουμε όμως δρόμο ακόμη και πολλή δουλειά σε αυτό τον τομέα».
Τι σημαίνει για εσάς «καλό» παιδικό βιβλίο;
«Είναι αυτό που καταφέρνει να διεγείρει τη φαντασία του παιδιού, με καθαρό λόγο και εικόνες. Είναι ένα βιβλίο που πετυχαίνει το στόχο του. Είτε αυτός είναι να ψυχαγωγήσει είτε να προβληματίσει είτε να επιμορφώσει. Ένα καλό παιδικό βιβλίο βοηθάει το παιδί να γνωρίσει τον εαυτό του και τον κόσμο γύρω του, να αναπτύξει τη θετική πλευρά της προσωπικότητάς του και, βέβαια, την κοινωνική συνείδηση και τις κοινωνικές ευαισθησίες του».
Στο νέο βιβλίο σας πρωταγωνιστεί η σχέση του Νόλαν με τους παππούδες του. Εσείς είχατε στενή σχέση με τους δικούς σας; Ποια είναι η πιο έντονη παιδική ανάμνησή σας από αυτούς;
«Μέχρι τα δεκατέσσερά μου, που ήμουν στην Αυστραλία, είχα γνωρίσει τους παππούδες μόνο από το τηλέφωνο, από τα γράμματα που μας έστελναν και από τις ιστορίες που μου έλεγαν οι γονείς μου. Όλα αυτά τα χρόνια ένιωθα κάπως αδικημένη που δεν τους είχα κοντά. Έτσι, όταν βρέθηκα κοντά και στους τέσσερις, απέκτησα πολύ στενή σχέση μαζί τους. Έχω πολλές και έντονες αναμνήσεις. Θα σας περιγράψω την πρώτη που μου έρχεται στο μυαλό. Σχεδόν κάθε απόγευμα, γύρω στις τέσσερις, ο παππούς, που έμενε στην Αθήνα μαζί μας, έπινε το καφεδάκι του - γλυκός ελληνικός. Ήταν η δική μας ώρα. Μόλις κατέβαινα στο δωμάτιο του παππού και της γιαγιάς, η γιαγιά έφτιαχνε τον καφέ σε μεγάλο φλιτζάνι, “μερακλίδικο” όπως έλεγε, και μας το έφερνε με μπισκότα. Πριν ακόμα πιει ο παππούς την πρώτη γουλιά με άφηνε και βουτούσα ένα μπισκότο (ή και δύο), τραβώντας λίγο από το καϊμάκι. Μετά έπινε τον καφέ του, λέγοντας μου κάθε φορά διαφορετικές ιστορίες».
Πώς μπορούμε να εμπνεύσουμε στα παιδιά την αγάπη για το βιβλίο, ακόμα και σε περιόδους φορτωμένες με σχολική μελέτη;
«Εύκολο σίγουρα δεν είναι. Αλλά αν η οικογένεια και το σχολείο αγκάλιαζαν το βιβλίο και υποστήριζαν πιο θερμά τη φιλαναγνωσία, κάθε σπίτι θα είχε τη δική του βιβλιοθήκη. Στις μέρες μας, παρά τις σημαντικές δυσκολίες που όλοι αντιμετωπίζουμε, ευτυχώς υπάρχουν αρκετοί γονείς και εκπαιδευτικοί που αγαπούν το βιβλίο και το έχουν ενσωματώσει στην καθημερινότητά τους. Ας προσπαθήσουμε να βάλουμε το βιβλίο στη ζωή μας. Να το προτιμήσουμε ως δώρο, ειδικά όταν αυτό προορίζεται για παιδιά. Η ηλεκτρονική ενημέρωση που μας κατακλύζει είναι αναγκαία, αλλά η συμβολή του καλού βιβλίου στο να αναδεικνύονται αξίες και να χτίζονται υγιείς και συγκροτημένοι χαρακτήρες έχει ανεκτίμητη αξία».
BOOM info: Το βιβλίο «Ο Νόλαν μετράει τα αστέρια» κυκλοφορεί από σήμερα από τις εκδόσεις ΔΙΟΠΤΡΑ
