Όχι, τα smartphones δεν είναι η απόλυτη καταστροφή για τα παιδιά, σύμφωνα με νέα έρευνα

Γεωργία Καρκάνη
Fri, 04/04/2025 - 15:25

Καθώς τα παιδιά μας πλησιάζουν στην (προ)εφηβεία, βρισκόμαστε αντιμέτωποι με ένα μεγάλο ερώτημα: Πότε είναι η καλύτερη ηλικία να τους πάρουμε κινητό; Ενώ μάλιστα διαπιστώνουμε, και μέσα από δημοφιλείς τηλεοπτικές σειρές όπως το «Adolescence», τους κινδύνους του διαδικτύου για έναν ανήλικο, οι ανησυχίες μας εντείνονται, αφού βρισκόμαστε διχασμένοι ανάμεσα στην επιθυμία μας να τα κρατήσουμε μακριά από smartphones μέχρι να ενηλικιωθούν και, από την άλλη, την επιμονή τους να έχουν κινητό «σαν τους συμμαθητές τους» (κάποιοι από αυτούς, ήδη από τις πρώτες τάξεις του δημοτικού).

Τουλάχιστον μια νέα έρευνα, του Πανεπιστημίου της Νότιας Φλόριντα, καταπραΰνει τους φόβους μας, καθώς τα συμπεράσματά της δείχνουν ότι τα smartphones όχι μόνο δεν είναι η απόλυτη καταστροφή για τα παιδιά αλλά μπορεί ακόμα και να ωφελήσουν την ψυχική υγεία τους.

Συγκεκριμένα οι ειδικοί παρατήρησαν ότι τα παιδιά 11-13 ετών που έχουν δικά τους «έξυπνα κινητά» είναι λιγότερο πιθανόν να εκδηλώσουν συμπτώματα κατάθλιψης και άγχους και περισσότερο πιθανόν να συναντούν τους φίλους τους και να αναφέρουν υψηλή αυτοεκτίμηση. Ίσως γιατί κρατούν επαφή με τους παρέες τους ακόμα και ενώ είναι στο σπίτι και απολαμβάνουν τα πλεονεκτήματα των social media, όπως τα αστεία, viral αλλά συχνά και ενημερωτικά βιντεάκια τους.

Διαφορετικά είναι, ωστόσο, τα συμπεράσματα για τα παιδιά που κάνουν συχνά αναρτήσεις στα social media, τα οποία αντιμετωπίζουν διπλάσιο κίνδυνο να υποφέρουν από συμπτώματα άγχους και κατάθλιψης, να βιώνουν διαδικτυακό εκφοβισμό, να έχουν προβλήματα ύπνου και να δυσκολεύονται να διαχειριστούν τόσο τον θυμό τους όσο και την τεχνολογία.

Με λίγα λόγια, όπως συμβαίνει με όλες τις τεχνολογίες και όλες τις ηλικίες, σημασία δεν έχει το ίδιο το εργαλείο αλλά το πώς το χρησιμοποιούμε.

Photo: Tima Miroshnichenko @ Pexels 

Να σημειώσουμε εδώ ότι η νέα αυτή μελέτη ανήκει σε ένα ερευνητικό πρότζεκτ που θα παρακολουθήσει 8.000 παιδιά για 25 χρόνια, οπότε θα χρειαστεί να περιμένουμε αρκετά για να έχουμε πιο ασφαλή συμπεράσματα. Μέχρι τότε:

  • Για να αποφασίσουμε αν το δικό μας παιδί είναι έτοιμο για το πρώτο του smartphone, ο Jerry Bubrick, PhD, κλινικός ψυχολόγος στο Child Mind Institute, μας συμβουλεύει να αναρωτηθούμε τα εξής:
  • Πόσο συχνά το παιδί μας χάνει πράγματα, ειδικά εκείνα που του έχουμε πει ότι είναι πολύτιμα;
  • Πόσο καλά διαχειρίζεται τα χρήματά του; Υπάρχει κίνδυνος, ενώ παίζει online ένα παιχνίδι, να αρχίσει να αγοράζει π.χ. έξτρα ζωές χωρίς να υπολογίζει το κόστος τους;
  • Πόσο έχει αναπτύξει τις κοινωνικές δεξιότητές του; Μπορεί, για παράδειγμα, να δημοσιεύσει κάτι που δεν πρέπει στα social media; Επίσης, αν γνωρίζετε ότι έχει πέσει θέμα bullying, αυτό είναι πιθανότερο να (ξανα)συμβεί στον διαδικτυακό κόσμο, που προσφέρει στους νταήδες την ευκολία της ανωνυμίας.
  • Πόσο εξοικειωμένο είναι με την τεχνολογία και τους κινδύνους της; Ακόμα και αν εφαρμόσουμε γονεϊκά φίλτρα, θα είναι εκτεθειμένο, για παράδειγμα, στην παραπληροφόρηση και σε διαδικτυακές απάτες.
  • Έχετε καταφέρει να ελέγχετε τον χρόνο που περνάει μπροστά σε οθόνες; Αν διαφωνείτε ήδη για τον υπολογιστή ή την κονσόλα παιχνιδιών, τα προβλήματα σίγουρα θα επιδεινωθούν αν προστεθεί και ένα smartphone. Τα παιδιά είναι ιδιαίτερα ευάλωτα στον βομβαρδισμό ερεθισμάτων από τα κινητά και ακόμα περισσότερο όσα έχουν ΔΕΠΥ.

Αν δεν είστε ακόμα σίγουροι

Αν αναζητάτε κυρίως έναν τρόπο άμεσης επικοινωνίας με τα παιδιά μπορείτε να ξεκινήσετε αγοράζοντάς τους ένα smartwatch, χωρίς πρόσβαση στο Ίντερνετ, όπου θα διαμορφώσετε εσείς τη λίστα των επαφών τους. Υπάρχουν και κινητά ειδικά σχεδιασμένα για παιδιά που, ακόμα και αν συνδέονται στο Ίντερνετ, επιτρέπουν στους γονείς να ελέγχουν ποιες εφαρμογές κατεβάζουν και ποιες ιστοσελίδες επισκέπτονται οι ανήλικοι χρήστες τους. Ή, απλά, επενδύετε σε ένα παλιό μοντέλο με πορτάκι!