Ο εξαιρετικός χειρουργός Dr. Shaun Murphy της τηλεοπτικής σειράς του Netflix «The Good Doctor», ο ιδιοφυής επιστήμονας Sheldon Cooper από την κωμική σειρά «Big Bang Theory» του CBS και ο εμβληματικός ντετέκτιβ Sherlock Holmes στη «Sherlock» του BBC είναι τρεις από τους πιο συμπαθείς τηλεοπτικούς και κινηματογραφικούς ήρωες των τελευταίων ετών. Είναι και οι τρεις κορυφή στο επάγγελμά τους. Αλλά υπάρχει και κάτι ακόμα που τους ενώνει: ανήκουν στο φάσμα του αυτισμού.
Η συμπερίληψη στη χολιγουντιανή μυθοπλασία μάς υπενθυμίζει ότι ο αυτισμός και η νευροδιαφορετικότητα αποτελούν βασικό κομμάτι της ζωής, τα αποσυνδέουν με έναν τρόπο από το κοινωνικό στίγμα και ενδεχομένως εμψυχώνουν κάποιους από τους ανθρώπους που ανήκουν στο φάσμα - και τις οικογένειές τους. Για ορισμένους βέβαια, αυτό είναι δίκοπο μαχαίρι, καθώς στην προσπάθεια να καταρρίψει κάποια στερεότυπα, μπορεί να ενισχύσει άλλα.
Ποιοι είναι λοιπόν οι πιο κοινοί μύθοι για το φάσμα του αυτισμού, στο οποίο εκτιμάται ότι ανήκει το 2,5% των παιδιών και εφήβων (National Center for Health Statistics, 2017); Τους καταρρίπτουν οι Σοφία Παπαφάνη και Δώρα Χαρατσάρη, λογοθεραπεύτριες και δημιουργοί του Κέντρου Ειδικής Αγωγής Λογοcare.
Μύθος 1: Μόνο τα αγόρια έχουν αυτισμό.
Αλήθεια: Η διαταραχή του φάσματος του αυτισμού εμφανίζεται και στα δύο φύλα – αν και με μεγαλύτερη συχνότητα στα αγόρια.
Μύθος 2: Τα άτομα με αυτισμό είναι όλα ίδια.
Αλήθεια: Είναι πιθανό να παρατηρήσουμε κοινά χαρακτηριστικά μεταξύ των ατόμων με αυτισμό. Ωστόσο, όπως συμβαίνει με όλους τους ανθρώπους, κάθε αυτιστικός έχει μοναδική προσωπικότητα.
Μύθος 3: Όλα τα άτομα με αυτισμό έχουν εξαιρετική μνήμη.
Αλήθεια: Όπως προαναφέραμε, κάθε άτομο με αυτισμό είναι μοναδικό. Υπάρχει περίπτωση κάποια να έχουν εξαιρετική μνήμη, όμως σε καμία περίπτωση δεν διακρίνονται όλοι οι άνθρωποι που ανήκουν στο φάσμα του αυτισμού για τη μνήμη τους ή για άλλες σημαντικές δεξιότητες.
Μύθος 4: Ο αυτισμός «εξαφανίζεται» μεγαλώνοντας.
Αλήθεια: Ένα παιδί που διαγιγνώσκεται με αυτισμό θα ανήκει στο φάσμα σε ολόκληρη τη ζωή του. Το ίδιο ισχύει και για έναν ενήλικα με αυτισμό. Αυτό που μπορεί να αλλάξει, μετά από συστηματική εκπαίδευση και καθοδήγηση, είναι να εξελιχθούν οι ικανότητές του.
Μύθος 5: Όποιος έχει αυτισμό δεν νοιάζεται για τους άλλους.
Αλήθεια: Τα άτομα με αυτισμό συχνά δυσκολεύονται να εκδηλώσουν/εκφράσουν τα συναισθήματά τους, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν νοιάζονται ή δεν ενδιαφέρονται για τους άλλους. Απλώς δεν γνωρίζουν τον κατάλληλο τρόπο να εκφραστούν κοινωνικά.
BOOM Note: Ο μεγαλύτερος μύθος είναι ότι ο αυτισμός είναι ασθένεια. Φράσεις όπως «πάσχει από αυτισμό» ή «υποφέρει από αυτισμό» είναι παραπλανητικές και υποτιμητικές. Στην πραγματικότητα, ένα άτομο με αυτισμό μπορεί, ιδιαίτερα με την κατάλληλη παρέμβαση των ειδικών, να ζήσει με απόλυτη αυτονομία μια υγιή, παραγωγική και ευτυχισμένη ζωή όπως όλοι οι άλλοι. Και ίσως, αυτό που πρέπει να αναρωτηθούμε δεν είναι αν ένα παιδί με αυτισμό μπορεί να διαπρέψει στην ιατρική ή σε οποιονδήποτε άλλο κλάδο αλλά το αν εμείς οι ίδιοι θα του δείχναμε εμπιστοσύνη.
Autism is not a disability, it’s a different ability. Stuart Duncan
* Η Παγκόσμια Ημέρα Ενημέρωσης για τον Αυτισμό καθιερώθηκε με απόφαση της γενικής συνέλευσης του ΟΗΕ και διεξάγεται κάθε χρόνο στις 2 Απριλίου, με σκοπό να ενημερώνει την κοινή γνώμη για τον αυτισμό και τα βήματα που πρέπει να γίνουν για την ομαλή ένταξη των αυτιστικών ατόμων στην κοινωνία. Για το έτος 2022, το θέμα της Παγκόσμιας Ημέρας Ενημέρωσης για τον Αυτισμό είναι « Ποιοτική εκπαίδευση για όλους».
