Είναι ο χώρος όπου τα παιδιά κάνουν τα πρώτα τους βήματα κοινωνικοποίησης με άλλα παιδιά – κι εμείς, με άλλους γονείς. Βήματα τα οποία μπορεί να είναι άτσαλα σαν του νηπίου, ειδικά όταν αντιμετωπίζουμε καταστάσεις όπου ο σωστός χειρισμός δεν είναι απόλυτα ξεκάθαρος, όπως: Τι κάνουμε αν ένα άλλο παιδάκι προσπαθήσει να πάρει το παιχνίδι του δικού μας ή αν το δούμε να σκαρφαλώνει ανάποδα στην τσουλήθρα;
Σενάριο Νο1: Ένα άλλο παιδί αρπάζει το παιχνίδι του δικού μας
Στην προσπάθειά μας να μάθουμε στο δικό μας να μοιράζεται τα πράγματά του, ίσως η πρώτη μας αντίδραση να είναι να το ενθαρρύνουμε να παραχωρήσει το παιχνίδι του. Σύμφωνα όμως με τη μοντεσσοριανή παιδαγωγική, είναι προτιμότερο να το ρωτήσουμε: «Θέλεις να δώσεις το παιχνίδι σου για λίγο;». Αν απαντήσει αρνητικά, μπορούμε να εξηγήσουμε στο άλλο παιδί: «Μου φαίνεται ότι αυτήν τη στιγμή παίζει με το παιχνίδι η Μαρία/ο Γιαννάκης. Όταν τελειώσει, θα σου το δώσει». Ακόμα καλύτερα, ανάλογα και με την ηλικία των παιδιών (το ομαδικό παιχνίδι αρχίζει μετά τα 2,5 χρόνια), τους προτείνουμε να παίξουν μαζί.
Σενάριο Νο2: Το παιδί μας χτυπάει/σπρώχνει ένα άλλο
Μπορεί η δυσκολία αυτοελέγχου των συναισθημάτων του να αποτελεί φυσιολογικό αναπτυξιακό στάδιο, ωστόσο αυτό δεν σημαίνει ότι θα παραμείνουμε άπραγοι. Απομακρύνουμε λοιπόν το παιδί μας με ψυχραιμία, εξηγώντας του ότι δεν μπορούμε να το αφήσουμε να χτυπάει, και, όταν ηρεμήσει, συζητάμε μαζί του το περιστατικό. Αν γίνεται συχνά επιθετικό, ας δοκιμάσουμε να συνδέσουμε την ανεπιθύμητη συμπεριφορά του με μια συνέπεια. Μπορούμε να του πούμε, πριν από την επόμενη επίσκεψή μας στην παιδική χαρά, ότι, αν ξαναχτυπήσει, θα χρειαστεί να φύγουμε αμέσως – και να είμαστε συνεπείς. Σε ένα πολύ μικρό παιδί (1-2 ετών) ενδεχομένως να λειτουργήσει και κάποιος αντιπερισπασμός την ώρα που το βλέπουμε να νευριάζει – για παράδειγμα, να ανακατευθύνουμε την προσοχή του από το παιδάκι που το θύμωσε προς ένα άλλο παιχνίδι.
Σενάριο Νο3: Ένα άλλο παιδί χτυπάει/σπρώχνει το δικό μας
Αν διαπιστώσουμε ότι η επίθεση δεν ήταν σκόπιμη, το επεισόδιο μπορεί να τελειώσει εκεί. Αν ξέρουμε ότι το άλλο παιδί το έκανε συνειδητά, ακόμα κι αν είναι πολύ μικρό σε ηλικία, μπορούμε να το συζητήσουμε ψύχραιμα και με τα δύο παιδιά – και με τους γονείς του άλλου παιδιού, αν βρίσκονται εκεί, αποφεύγοντας φυσικά τις κατηγορίες προς οποιαδήποτε κατεύθυνση. Όσο συναισθηματικά φορτισμένοι κι αν νιώθουμε, δίνουμε χώρο σε όλους τους συνομιλητές, μικρούς και μεγάλους, να παρουσιάσουν τη δική τους πλευρά των γεγονότων.
Σενάριο Νο4: Το παιδί μας έχει ένα tantrum
Αν δούμε το ξέσπασμα να έρχεται, προσπαθούμε να αποσπάσουμε την προσοχή του από το ερέθισμα που το πυροδοτεί – για παράδειγμα, να του προτείνουμε να αφήσει την κούνια, που μόλις καταλήφθηκε από ένα άλλο παιδάκι, και να πάμε στην τσουλήθρα. Αν αυτό αποτύχει και αρχίσει να χτυπιέται στο έδαφος κλαίγοντας και φωνάζοντας, επιστρατεύουμε τη δύναμη της επαφής: χαμηλώνουμε στο ύψος του, το κοιτάμε στα μάτια και το αγκαλιάζουμε, ενώ ταυτόχρονα προσπαθούμε να διατηρήσουμε τη δική μας ψυχραιμία. Σε περίπτωση που το tantrum συνεχίζεται, δοκιμάζουμε μια αλλαγή περιβάλλοντος (που, σε αυτή την περίπτωση, μεταφράζεται σε προσωρινή έστω αποχώρηση από την παιδική χαρά).
Σενάριο Νο5: Ένα άλλο παιδί ανεβαίνει ανάποδα στην τσουλήθρα (ή κάνει κάτι άλλο επικίνδυνο)
Επειδή η πειθαρχία του άλλου παιδιού δεν είναι δική μας ευθύνη, μπορούμε να ζητήσουμε ευγενικά από τον γονιό του να του προτείνει να κατεβεί για λίγο για να κάνει το δικό μας τσουλήθρα με ασφάλεια. Αν δεν βρίσκεται κοντά ο γονιός του, το λέμε στο ίδιο, και πάλι με τρόπο ευγενικό («Να κάνει τσουλήθρα και ο Γιαννάκης;») ή προτείνουμε στο δικό μας παιδί κάποιο άλλο παιχνίδι. Η παρέμβασή μας στη συμπεριφορά ενός άλλου παιδιού δικαιολογείται σε περίπτωση που κάνει οτιδήποτε επικίνδυνο προς τον εαυτό του και τους άλλους –για παράδειγμα, πετάει χαλίκια– αλλά πάντα πρέπει να είναι ψύχραιμη και σύντομη.
plus 1: Τι κάνουμε αν το παιδί μας θέλει να μείνει για πάντα στην παιδική χαρά; Είναι αρκετά συνηθισμένα τα ξεσπάσματα θυμού, ακόμα και σε ένα μεγαλύτερο παιδί, αν του πούμε ξαφνικά ότι πρέπει να φύγουμε ενώ περνάει τέλεια με τα παιχνίδια και τους φίλους του. Η καλύτερη αντιμετώπιση από την πλευρά μας, για να αποφύγουμε τα tantrums, είναι να το ενημερώσουμε ότι σε λίγο πρέπει να φύγουμε και, ιδανικά, να του υποσχεθούμε ότι το περιμένει κάτι όμορφο στο σπίτι – όπως χειροτεχνίες ή το αγαπημένο του φαγητό.
BOOM note: Όσο κι αν ανησυχούμε για το «τι θα πουν οι άλλοι γονείς», διαμορφώνουμε τις αντιδράσεις μας σύμφωνα με τις ανάγκες και την ιδιοσυγκρασία του παιδιού μας. Προσπαθούμε να ελέγξουμε τα συναισθήματά μας και αποφεύγουμε, όσο το δυνατόν, τις αντιπαραθέσεις με άλλες οικογένειες.
