Η έναρξη του διαδικτυακού μαθήματος ήταν στις δύο και δέκα, αλλά ο γιος μου είχε στηθεί μπροστά στον υπολογιστή τουλάχιστον ένα τέταρτο νωρίτερα, ανυπομονώντας έστω και για την online επαφή με τους συμμαθητές και τη δασκάλα του. Και ξαφνικά, ένα πλήθος από παραθυράκια άρχισαν να ξεπετάγονται στην οθόνη, η οποία πλημμύρισε με παιδικές φατσούλες και φωνές.
Η τηλεκπαίδευση είναι μια ακόμη εμπειρία από την εποχή της πανδημίας που θα προτιμούσα να μην είχα ζήσει ως μητέρα ενός νηπίου. Αλλά εφόσον δεν υπήρχε άλλη επιλογή, προσπάθησα να εστιάσω στα μαθήματα που εισέπραξα από αυτήν – ίσως περισσότερα και από όσα διδάχθηκε ο πεντάχρονος γιος μου.
Η δίψα ενός μικρού παιδιού για μάθηση ξεπερνά όλα τα εμπόδια: Ακόμα και με όλες τις τεχνικές δυσκολίες της τηλεκπαίδευσης -όταν, για παράδειγμα, κόβεται ο ήχος ή κολλάει η εικόνα- το βλέμμα του γιου μου παραμένει κολλημένο στην οθόνη, αδημονώντας για την επόμενη λέξη του παραμυθιού ή κίνηση της χειροτεχνίας. Όλα αυτά, βέβαια, στην αρχή του μαθήματος, προτού αρχίσει να κουράζεται - καθώς ο ήδη περιορισμένος χρόνος συγκέντρωσής του, ως παιδί προσχολικής ηλικίας, μειώνεται ακόμα περισσότερο κατά την έκθεση στις ψηφιακές συσκευές.
Είναι δυσδιάκριτα τα όρια ανάμεσα σε έναν όχι αρκετά υποστηρικτικό και έναν υπερβολικά παρεμβατικό γονιό: Πολλές φορές, ενώ βρισκόμουν πλάι στον γιο μου στην τηλεκπαίδευση, αντιμετώπισα ξανά και ξανά το ίδιο δίλημμα: να τον βοηθήσω σε μια εργασία ή να τον αφήσω να προσπαθήσει περισσότερο μόνος του; Μια ακόμα άσκηση λεπτής ισορροπίας της μητρότητας, ως προεργασία και για τη σχολική μελέτη του δημοτικού.
Η «τηλεκπαιδευτικός» πρέπει να έχει υπερδυνάμεις: Αναπόφευκτα, εισέβαλα στη σχολική αίθουσα και έγινα μάρτυρας του καθημερινού αγώνα ενός εκπαιδευτικού να μεταφέρει στους μαθητές γνώσεις και, κυρίως, τη χαρά της μάθησης και της δημιουργίας. Να τους κινητοποιήσει, να τους ενθαρρύνει, να τους εμπνεύσει και ταυτόχρονα να θέσει όρια. Όταν μάλιστα όλα αυτά τα κάνει μέσα από μικροσκοπικές οθόνες, υπό το άγρυπνο βλέμμα των γονιών και με ένα πλήθος από τεχνικές δυσκολίες, πρέπει να αναπτύξει υπερδυνάμεις για να ανταποκριθεί στο ρόλο του – τον οποίο, στην τηλεκπαίδευση, κατανόησα και εκτίμησα περισσότερο.
Πρέπει να είσαι λιγότερο «μαμά Κουκουβάγια» αλλά και πιο δεκτική απέναντι σε ό,τι θεωρείς «αδυναμία» του παιδιού σου: Παρατηρώντας τις αντιδράσεις ενός πλήθους συνομηλίκων του, για πρώτη φορά σε τόσο μεγάλη κλίμακα και απέναντι στο ίδιο ερέθισμα, πάτησα τα πόδια μου πιο γερά στη Γη, συνειδητοποιώντας, π.χ., ότι ο γιος μου δεν είναι ο μοναδικός που ζωγραφίζει «μικρά αριστουργήματα» ή που ξεστομίζει ατάκες τις οποίες θα ζήλευε και ο πιο χαρισματικός stand up comedian. Από την άλλη, αποδέχτηκα ευκολότερα τις «αδυναμίες» του, συνειδητοποιώντας πόσο κοινές είναι στην ηλικία του – όπως την εξωφρενική καθυστέρησή του να βρει την κατάλληλη λέξη για να ολοκληρώσει την αφήγηση μιας ιστορίας ή τη δυσκολία του, μετά από κάποια ώρα μαθήματος, να αντισταθεί στην παρόρμηση να κάνει ακροβατικά στην πλάτη του καναπέ.
Παρατηρώντας τη συμπεριφορά άλλων γονιών, εντοπίζεις τα δικά σου λάθη: Στη συμπεριφορά τους είδα, σε πολλές περιπτώσεις, να καθρεφτίζεται ο εαυτός μου. Κάθε φορά που κάποια μαμά άνοιγε το μικρόφωνο και ψιθύριζε (όχι και τόσο διακριτικά) τη «σωστή» απάντηση στο μικρό της, καταλάβαινα πόσο δυσανάλογη σημασία δίνω στο αποτέλεσμα, ενώ αυτό που μετράει περισσότερο είναι η προσπάθεια του ίδιου του παιδιού. Κάθε φορά που ένα παιδί βρισκόταν έστω και για μερικά δευτερόλεπτα μόνο, χωρίς τον γονιό δίπλα του, και δεν έκρυβε τη σύγχυσή του, κατανοούσα ότι υπάρχουν στιγμές που υποτιμώ τη συναισθηματική ανάγκη του γιου μου να με έχει διαρκώς, κυριολεκτικά ή μεταφορικά, πλάι του. Ιδιαίτερα σε πρωτόγνωρες εμπειρίες όπως αυτή.
Τα μικρά παιδιά εξοικειώνονται με τα εργαλεία της τεχνολογίας με ιλιγγιώδη ταχύτητα: Από τις πρώτες μέρες τα νηπιάκια είχαν μάθει ήδη να μοιράζονται emoticons, να αλλάζουν τις ρυθμίσεις στην οθόνη, ακόμα και να επιλέγουν διαφορετικό φόντο για τις βιντεοκλήσεις μέσω Skype (μια λειτουργία που ουσιαστικά ανακάλυψε ο γιος μου). Και κάπως έτσι, μέσω της τηλεκπαίδευσης το τεχνολογικό χάσμα των γενεών διευρύνεται ακόμα περισσότερο.
Από τη Γεωργία Καρκάνη
