«Αν δεν μου πάρεις εσύ σοκολάτα, θα μου πάρει η γιαγιά»

Γεωργία Καρκάνη
Tue, 23/05/2023 - 22:48

«Μπορώ να φάω μια σοκολάτα;» με ρώτησε πρόσφατα ο Φίλιππος ενώ ετοιμαζόμασταν για μια επίσκεψη στους παππούδες του. Όταν του απάντησα «φτάνει, αρκετά γλυκά έφαγες σήμερα» δεν πτοήθηκε ιδιαίτερα αλλά πρόσθεσε με βεβαιότητα: «Αν δεν μου δώσεις εσύ, θα μου δώσει η γιαγιά».

Andrea Piacquadio @ Pexels

Έχουν συμβεί και χειρότερα. Σε μια άλλη περίσταση ο Φίλιππος είχε παραδεχτεί σε ανύποπτο χρόνο ότι το Σάββατο στη γιαγιά είχε φάει τρεις γκοφρέτες – παρόλο όταν τον είχα ρωτήσει εκείνη τη μέρα τι περιλάμβανε το γεύμα του, μου είχε απαντήσει λακωνικά: «ψαρόσουπα». Αργότερα ανέφερα το σχόλιό του για τις γκοφρέτες στη γιαγιά κι εκείνη γέλασε και σχολίασε ελαφρώς αμήχανα: «Παιδί είναι, ας φάει κανένα γλυκό να χαρεί, μην καταπιέζεται». Επιβεβαιώνοντας έτσι την υποψία μου ότι του είχε πει συνωμοτικά: «Μπορείς να φας μια ακόμα γκοφρέτα, αλλά μην το πεις στη μαμά».

Σε συζητήσεις με ειδικούς και με άλλες μαμάδες βεβαιώθηκα ότι δεν συμβαίνει μόνο σε εμένα. Μόνο που κάθε παππούς ή γιαγιά «κακομαθαίνει» τα εγγόνια του με διαφορετικό τρόπο. Άλλος τούς αγοράζει όλο το παιχνιδάδικο, άλλος τα μπουκώνει στα γλυκά, άλλος ενδίδει στα tantrums τους και άλλος τα αφήνει να παρακολουθούν τηλεόραση για ατελείωτες ώρες, παρόλο που ο γονιός τού έχει μιλήσει ξεκάθαρα για συγκεκριμένους χρόνους έκθεσης των παιδιών σε οθόνες.

Photo: Katya Wolf @ Pexels

Με μια πρώτη ματιά, τέτοια περιστατικά μοιάζουν ασήμαντα, έως και διασκεδαστικά. Αν όμως συμβαίνουν συστηματικά μπορεί να προκαλέσουν μικρά, ή μεγαλύτερα, οικογενειακά δράματα. Μπορεί, για παράδειγμα, το σπίτι να ξεχειλίζει από παιχνίδια που δεν παίζει κανένας και που διαγράφουν μονοκοντυλιά τους κανόνες αυτοελέγχου που προσπαθούμε να διδάξουμε στα παιδιά μας. Μπορεί το νήπιό μας, βλέποντας τους παππούδες να ενδίδουν σε ένα tantrum του, να καταφεύγει όλο και συχνότερα σε αυτή την «αποτελεσματική» συμπεριφορά. Μπορεί με κάθε επίσκεψη στους παππούδες να κάνουμε ένα βήμα μπροστά και δύο πίσω στην προσπάθειά μας να θέσουμε κάποια όρια στα παιδιά, καθώς τους περνάμε αντιφατικά μηνύματα. Μπορεί τα «καλοπιάσματα» των παππούδων να συντελούν ακόμα και σε προβλήματα υγείας όπως η παιδική παχυσαρκία, η τερηδόνα, η διάσπαση προσοχής.

Μπορεί να φτάσουμε σε σημείο να αναρωτηθούμε για τους γονείς ή τα πεθερικά μας: Πώς κατάφεραν αυτοί οι άνθρωποι να μεγαλώσουν εμένα ή τον άντρα μου χωρίς να χρεωκοπήσουν, χωρίς να μας κάνουν αφόρητα κακομαθημένους (ελπίζουμε δηλαδή), χωρίς να μας οδηγήσουν σε σοβαρά ατυχήματα, στον οδοντίατρο, στον οφθαλμίατρο ή στον διαιτολόγο από τα πέντε χρόνια μας; Η τωρινή συμπεριφορά τους όμως, απέναντι στα εγγόνια, δεν αντικατοπτρίζει απαραίτητα τον τρόπο με τον οποίο μεγάλωσαν εμάς. Αλλά γιατί συμπεριφέρονται τόσο παράλογα;

Ίσως θέλουν να προσφέρουν στα «δυο φορές παιδιά τους» όσα στερήθηκαν οι ίδιοι στην παιδική τους ηλικία. Ίσως παραμένουν προσκολλημένοι σε παρωχημένες αντιλήψεις μιας εποχής όπου δεν υπήρχαν ακόμα κανόνες για την έκθεση των παιδιών σε οθόνες και όπου το «προκάτ φαγητό» αντιμετωπιζόταν σαν επανάσταση, όχι σαν μια λύση ανάγκης. Ή μπορεί, απλά, να απολαμβάνουν όσο τίποτα άλλο να βλέπουν χαμογελαστά προσωπάκια πασαλειμμένα με ζάχαρη. Πώς το διαχειριζόμαστε όμως όλο αυτό;

Ανάμεσα στις συμβουλές που δίνουν οι ειδικοί είναι να κάνουμε με τους παππούδες μια συζήτηση σε ήρεμο κλίμα, ενδίδοντας σε κάποιες επιθυμίες τους, ώστε να νιώσουν ότι προσφέρουν στα εγγόνια τους, ενώ ταυτόχρονα θέτουμε κάποιους βασικούς κανόνες.

Photo: Kampus Production @ Pexels

Αν οι παππούδες επιμένουν να κάνουν τα δικά τους, γιατί «κι αυτοί παιδιά μεγάλωσαν και ξέρουν», ξεκαθαρίζουμε στα παιδιά μας πως οι κανόνες στο σπίτι των παππούδων τους είναι διαφορετικοί από το δικό μας: Μπορεί, π.χ., η γιαγιά να τα αφήνει να βλέπουν τηλεόραση το Σάββατο μέχρι αργά, αλλά αυτό δεν επιτρέπεται τις καθημερινές. Κι αν οι παππούδες παραβιάζουν κανόνες που θέτουν σε κίνδυνο την υγεία και την ασφάλεια των παιδιών -για παράδειγμα, μπουκώνουν ένα νήπιο με καραμέλες- καταφεύγουμε σε πιο δραστικά μέτρα: τους προειδοποιούμε ότι θα περιορίσουμε τις επισκέψεις μας.

Σε περίπτωση, από την άλλη, που τα «χατίρια» είναι ακίνδυνα και σχετικά αθώα, αν για παράδειγμα η γιαγιά επιμένει να δίνει στα εγγόνια της ένα μικρό χαρτζιλίκι, δεν πειράζει να υποχωρήσουμε εμείς. Γιατί ας σκεφτούμε πόσο τυχερά είναι τα παιδιά μας: Σε αντίθεση με πολλά άλλα, τούς δόθηκε η ευκαιρία να γνωρίσουν τους παππούδες τους και να ζήσουν την ατελείωτη αγάπη και γενναιοδωρία τους.