Η σωστή διατροφή αποτελεί σημαντική παράμετρο για την υγεία ενός παιδιού, καθώς μέσα από αυτή τίθενται οι βάσεις για τη σωματική και πνευματική του ανάπτυξη. Επομένως πρέπει να δίνεται ιδιαίτερη σημασία, από την πρώτη κιόλας ημέρα της ζωής του και καθ’ όλη τη διάρκεια της βρεφικής ηλικίας. Η Παναγιώτα Καφρίτσα, διευθύντρια Γαστρεντερολογικού Τμήματος της Ευρωκλινικής Παίδων μας δίνει πολύτιμες και χρήσιμες συμβουλές.
Το αναντικατάστατο μητρικό γάλα
Το γάλα της μητέρας είναι η ιδανική τροφή για το βρέφος, αφού αποτελεί ένα “μείγμα” θρεπτικών συστατικών και βιολογικών παραγόντων τα οποία βρίσκονται σε απόλυτη ισορροπία μεταξύ τους και έχει υψηλή διατροφική αξία και σύνθεση, που κανένα ξένο γάλα δε μπορεί να “μιμηθεί”. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (Π.Ο.Υ), τα βρέφη πρέπει να θηλάζουν αποκλειστικά για τους πρώτους 6 μήνες της ζωής τους. Μετά την περίοδο αυτή, και προκειμένου να καλυφθούν οι αυξανόμενες διατροφικές τους ανάγκες, τα βρέφη θα πρέπει να λαμβάνουν ασφαλή και επαρκή συμπληρωματική τροφή, ενώ παράλληλα συνεχίζουν τον μητρικό θηλασμό έως τα δύο χρόνια της ζωής ή και περισσότερο.
Όταν η μητέρα δεν μπορεί ή δεν τα καταφέρνει να θηλάσει, για τη διατροφή του βρέφους χρησιμοποιούνται τα τροποποιημένα γάλατα. Αυτά βασίζονται κυρίως στο αγελαδινό γάλα και διακρίνονται σε γάλατα πρώτης βρεφικής ηλικίας, για βρέφη μέχρι 6 μηνών, και δεύτερης βρεφικής ηλικίας για τα μεγαλύτερα βρέφη. Το ξένο γάλα υφίσταται αρκετές τροποποιήσεις προκειμένου να παρασκευαστούν από αυτό τα βρεφικά γάλατα. Μειώνεται αρκετά η περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη, αφαιρείται το ζωικό λίπος, ενώ προστίθενται μείγμα φυτικών ελαίων, βιταμίνες και ιχνοστοιχεία με σκοπό την προσομοίωσή του με το μητρικό. Επομένως, το μη εμπλουτισμένο και μη τροποποιημένο ξένο γάλα είναι ακατάλληλο για τα βρέφη. Μπορεί βέβαια, η βιοχημική σύνθεση των τροποποιημένων γαλάτων να “μοιάζει’” με το μητρικό, λείπουν όμως όλοι οι βιολογικοί παράγοντες (ανοσοσφαιρίνες, αντισώματα, ορμόνες) που καθιστούν το μητρικό γάλα αναντικατάστατο.
5ος – 6ος μήνας | Έναρξη στερεών τροφών
Το μητρικό γάλα ή το τροποποιημένο γάλα 1ης βρεφικής ηλικίας παρέχουν πλήρη θρεπτική και θερμιδική κάλυψη μέχρι τον 6 μήνα της ζωής. Κάπου ανάμεσα στον 5ο με 6ο μήνα είναι απαραίτητη η εισαγωγή νέων συμπληρωματικών στερεών τροφών, η οποία γίνεται σταδιακά. Η εισαγωγή στο διαιτολόγιο στερεών τροφών συμβαδίζει με την ωρίμανση του πεπτικού συστήματος και την αναπτυξιακή εξέλιξη του βρέφους. Στην ηλικία των 6 μηνών το μωρό στηρίζει τέλεια το κεφάλι του, κάθεται με υποστήριξη, κρατά αντικείμενα στην παλάμη του, τα φέρνει στο στόμα, δείχνει την πείνα του ανοίγοντας το στόμα, αρχίζει να καταπίνει με μεγαλύτερη ευκολία, δείχνει τη δυσαρέσκειά του σπρώχνοντας το κορμί του προς τα πίσω. Όταν δεν έχουν αναπτυχθεί οι μηχανισμοί αυτοί δεν είναι σωστό να πιέσουμε το βρέφος να αρχίσει τις στερεές τροφές.
Οι τροφές αυτές πρέπει να είναι θρεπτικά πλήρεις, ώστε να αντικαταστήσουν το γάλα. Δεν υπάρχει καθορισμένη σειρά εισαγωγής των τροφίμων. Ωστόσο, προτεινόμενες πρώτες τροφές για τη διατροφή του βρέφους, αποτελούν πλούσιες τροφές σε σίδηρο και βιταμίνες, όπως τα τρόφιμα ζωικής προέλευσης με υψηλή βιοδιαθεσιμότητα σιδήρου, τα λαχανικά και τα φρέσκα φρούτα.
BOOM tips
- Πρέπει να αφήνουμε τουλάχιστον τρεις ή και παραπάνω μέρες ανάμεσα στην εισαγωγή καινούργιας τροφής πριν να προσθέσουμε κάποια άλλη.
- Δεν χρειάζεται να καθυστερήσει η εισαγωγή όλων των ομάδων τροφών, ακόμη και των αλλεργιογόνων, έτσι ώστε σε σύντομο χρονικό διάστημα το διαιτολόγιο του παιδιού να περιλαμβάνει μεγάλη ποικιλία τροφίμων, συμπεριλαμβανομένων των αυγών, των ψαριών και των θαλασσινών .
- Tα φρούτα θα πρέπει να χορηγούνται σε κομματάκια ή αλεσμένα (ανάλογα με την ηλικία του βρέφους) και όχι ως χυμός, που καλό είναι να αποφεύγεται.
- Ένα βρέφος μπορεί να χρειαστεί να λάβει μια νέα γεύση τουλάχιστον 8 έως 10 φορές πριν από την τελική αποδοχή της, γι’ αυτό και πρέπει να ενθαρρύνονται οι γονείς να επιμένουν στην προσφορά κάθε νέας τροφής.
- Συστήνεται η κατανάλωση σπιτικών βρεφικών τροφών, που προετοιμάζονται σωστά, με φρέσκα και υγιεινά υλικά.
- Αλάτι και ζάχαρη καλό είναι να αποφεύγονται για τον κίνδυνο υπέρτασης, παχυσαρκίας και τερηδόνας. Δεν πρέπει να γίνεται περιορισμός του λίπους σε παιδιά κάτω του ενός έτους, αφού είναι κύρια πηγή ενέργειας, λιποδιαλυτών βιταμινών και των απαραίτητων για την ανάπτυξη του νευρικού συστήματος λιπαρών οξέων.
- Το φρέσκο, μη τροποποιημένο γάλα εμπορίου, το μέλι, οι χυμοί φρούτων (τυποποιημένοι ή φρέσκοι), το τσάι και άλλα αφεψήματα, ολόκληροι ξηροί καρποί ή ολόκληρα στρογγυλά φρούτα (εξαιτίας του κινδύνου πνιγμονής) αποτελούν τροφές που απαγορεύονται τον 1ο χρόνο ζωής.
- Η ποσότητα των στερεών τροφών που τρώει το βρέφος αυξάνει σταδιακά και μειώνεται η ποσότητα του προσλαμβανομένου γάλατος σε περίπου 500 ml γύρω στον 1 χρόνο ζωής. Λόγω της μείωσης του γάλατος είναι αναγκαία η χορήγηση υγρών και κυρίως νερού.
Ευρωκλινική
Website: www.euroclinic.gr/
Facebook: @euroclinicgroup
Instagram: @euroclinic_group
