Από τη νηπιαγωγό Ελίνα Μαυροπούλου
«Όταν διδάσκεις κάτι σε ένα παιδί, του αφαιρείς την ευκαιρία να το ανακαλύψει μόνο του»: Αυτή η φράση ανήκει στον ψυχολόγο Jean Piaget, και μας κάνει αμέσως να αναρωτηθούμε πόσες ευκαιρίες για μάθηση έχουν χάσει τα παιδιά επειδή άκουσαν ένα «μη» ή επειδή σπεύσαμε να τα βοηθήσουμε. Και η αλήθεια είναι ότι είναι πολλές!
Παιδιά και περιέργεια
Τα παιδιά από τη στιγμή που έρχονται στον κόσμο έχουν τη λαχτάρα να τον ανακαλύψουν. Πολλές από τις συμπεριφορές που μας κάνουν να τα χαρακτηρίζουμε ως «άτακτα» είναι αποκύημα της έμφυτης περιέργεια τους. Επομένως, η περιέργεια συνδέεται στενά με την ανάπτυξη τους. Έρευνες έχουν αποδείξει ότι η περιέργεια βοηθά τα παιδιά να κατακτήσουν γνωστικές δεξιότητες και να θυμούνται πιο εύκολα πληροφορίες. Γιατί συμβαίνει αυτό; Γιατί όταν ανακαλύπτουν μόνα τους τη πληροφορία και δεν παίρνουν «μασημένη τροφή», μαθαίνουν καλύτερα και ευκολότερα.
Ο δικός μας ρόλος
- Οι παιδαγωγοί και οι γονείς καλούμαστε να είμαστε βοηθοί στη μάθηση, θέτοντας ερωτήματα που πηγαίνουν τη σκέψη των παιδιών ένα βήμα πιο πέρα. Αυτό στην καθημερινότητά μας μεταφράζεται με ερωτήσεις ανοικτού τύπου, παρατηρώντας τι ενδιαφέρει τα παιδιά, με παιχνίδια που τα ενεργοποιούν (τύπου loose parts-χαλαρά αντικείμενα, open – ended, ρόλων) και ενθαρρύνοντάς τα, να ρωτούν και να εκφράζονται. Με άλλα λόγια, η περιέργεια είναι αυτή που κάνει τα παιδιά να έχουν φαντασία και να δημιουργούν. Ο ρόλος μας, λοιπόν, πρέπει να περιορίζεται στο να βοηθούμε τα παιδιά να την καλλιεργούν.
- Θα πρέπει να αποβάλλουμε την ανάγκη μας να πούμε «μη» και να επισημάνουμε αυστηρά το λάθος. Ας μάθουμε εμείς και τα παιδιά να αγκαλιάζουμε το σφάλμα, εστιάζοντας στο πώς μπορούμε να το διορθώσουμε. Κάντε ερωτήσεις που τα βοηθούν να σκεφτούν και να λύσουν μόνα τους το πρόβλημα. Για παράδειγμα, αν το παιδί έριξε το φαγητό του κάτω, αντί να εστιάσουμε στο ότι λέρωσε το πάτωμα, ας εστιάσουμε στο τι πρέπει να γίνει για να λυθεί το πρόβλημα. Δηλαδή, στο πώς θα το καθαρίσουμε μαζί, εξηγώντας ότι όταν ρίχνουμε αντικείμενα κάτω, αυτά πέφτουν, γιατί τα τραβά η γη.
Πράγματι, διδάσκοντας τα παιδιά, τα γλιτώνουμε από κόπο και χρόνο, ο σκοπός όμως δεν είναι αυτός! Όπως είπε ο Rudolph Dreikurs, ψυχολόγος του 20ου αιώνα, δεν μπορούμε να προστατέψουμε τα παιδιά μας από τη ζωή, μπορούμε όμως να τα προετοιμάσουμε για αυτή.
Επομένως, μήπως ήρθε η ώρα να αλλάξουμε τη παροιμία «Η περιέργεια σκότωσε τη γάτα»; Γιατί στην πραγματικότητα δεν τη σκότωσε, αλλά την βοήθησε να μάθει!
Ευχαριστούμε την Ελίνα Μαυροπούλου, νηπιαγωγό και διαχειρίστρια του profile The Kids Society στα social media.
