Πριν από λίγα χρόνια μια μαμά δύο αγοριών και συγγραφέας μπεστ σέλερ για γονείς, η Rebecca Eanes, διατύπωσε στο βιβλίο της «Positive Parenting: An Essential Guide (The Positive Parent Series)» τις πέντε βασικές αρχές της θετικής διαπαιδαγώγησης.
Πιο συγκεκριμένα, η Eanes έγραψε:
- Η 1η αρχή της θετικής διαπαιδαγώγησης είναι o βαθύς, ασφαλής συναισθηματικός δεσμός ανάμεσα στο γονιό και το παιδί.
- Η 2η αρχή είναι ο αλληλοσεβασμός.
- Η 3η αρχή είναι η προενεργητική διαπαιδαγώγηση, δηλαδή να αφιερώσουμε στο παιδί χρόνο και καθοδήγηση προτού ακόμα ένα πρόβλημα προκύψει.
- Η 4η αρχή είναι η ενσυναισθητική ηγεσία, όπου ο γονιός διατηρεί τον ηγετικό του ρόλο αλλά τον συνδυάζει με ενσυναίσθηση, ευγένεια, καλοσύνη, στοιχεία που τη διαχωρίζουν από την αυταρχική ηγεσία.
- Η 5η αρχή είναι η θετική πειθαρχία. Προσπαθούμε αντί, π.χ. να στείλουμε το παιδί τιμωρία στο δωμάτιό του, να του διδάξουμε τις δεξιότητες που χρειάζεται για να κάνει καλύτερες επιλογές, να αναλάβει τις ευθύνες του, να κατανοήσει τα λάθη του και να επανορθώσει γι’ αυτά.
Παρόλο που οι παραπάνω αρχές είναι εύκολες στην κατανόηση, η εφαρμογή τους δείχνει απαιτητική, έως και μη ρεαλιστική σε κάποιες περιπτώσεις. Ωστόσο, ακόμα και χωρίς να το γνωρίζουμε η συγγραφέας μάς διαβεβαιώνει ότι εφαρμόζουμε καθημερινά τη θετική διαπαιδαγώγηση με διάφορους τρόπους όπως:
- Παίζουμε με τα παιδιά μας. Κάθε φορά που καθόμαστε μαζί τους στο πάτωμα και βάζουμε σε λειτουργία το τρενάκι τους ή χτίζουμε παρέα με τα τουβλάκια, δυναμώνουμε τον συναισθηματικό μας δεσμό.
- Τα ενθαρρύνουμε. «Μπορείς να τα καταφέρεις!». Αυτή η φράση γίνεται το μότο μας από τα πρώτα βήματα ενός νηπίου μέχρι τις εξετάσεις του εφήβου μας για το πανεπιστήμιο. Έτσι το παρακινούμε θετικά -αντί, π.χ., να καταφεύγουμε σε τιμωρίες και απειλές προκειμένου να πετύχουμε το επιθυμητό αποτέλεσμα- βοηθώντας το να καλλιεργήσει την αυτοεκτίμηση, την ενσυναίσθηση και τις δεξιότητές του.
- Τους διαβάζουμε βιβλία. Το είχαμε φανταστεί ότι μέσα από την ανάγνωση βιβλίων εφαρμόζουμε, ταυτόχρονα, τις τρεις πρώτες αρχές της θετικής διαπαιδαγώγησης; Τους αφιερώνουμε ποιοτικό χρόνο, χωρίς αντιπερισπασμούς, καλλιεργούμε μια πιο δυνατή σχέση μεταξύ τους και τους παρέχουμε, μέσα από την αφήγηση, τα εργαλεία για να αντιμετωπίσουν επιτυχημένα τις διάφορες καταστάσεις της ζωής, αποφεύγοντας τις λεγόμενες ανεπιθύμητες συμπεριφορές.
- Τους μαθαίνουμε τι είναι σωστό και τι είναι λάθος. Είτε μετά από μια ανεπιθύμητη συμπεριφορά τους είτε στην προσπάθεια να την προλάβουμε (προενεργητική διαπαιδαγώγηση). Σε κάθε περίπτωση, θα εκπλαγούμε βλέποντας το παιδί μας, σε ανύποπτο ίσως χρόνο, να επαναλαμβάνει και να εφαρμόζει ό,τι του διδάξαμε.
- Τους προσφέρουμε ασφάλεια όποτε την έχουν ανάγκη. Κάθε φορά που φιλάμε ένα χτυπημένο γονατάκι, που το αγκαλιάζουμε όταν είναι στεναχωρημένο ή φοβισμένο, που λέμε θα «είμαι δίπλα σου όποτε με χρειαστείς» σε έναν εσωστρεφή έφηβο, ενισχύουμε τον δεσμό μας και ταυτόχρονα του διδάσκουμε μία από τις πολυτιμότερες αρετές: την ενσυναίσθηση.
- Τους δίνουμε χώρο, χωρίς να απομακρυνθούμε από κοντά τους. Αφήνουμε, για παράδειγμα, το προσχολικής ηλικίας παιδί μας να σκαρφαλώσει στο δέντρο, αλλά φροντίζουμε να είμαστε αρκετά κοντά ώστε να παρέμβουμε σε περίπτωση που πέσει ή που το παιχνίδι γίνει αληθινά επικίνδυνο. Αναζητάμε καθημερινά τη λεπτή ισορροπία ανάμεσα στον «γονιό-ελικόπτερο» και εκείνον που δεν βρίσκεται πλάι στο παιδί του, για να μεγαλώσουμε έναν άνθρωπο ανεξάρτητο, με εμπιστοσύνη στον εαυτό του και στους γονείς του.
