Για κάποιες από εμάς το μεγαλύτερο όνειρο είναι να δημιουργήσουμε μια μεγάλη οικογένεια, να ζούμε σε ένα σπίτι όπου οι παιδικές φωνές δεν σταματούν ποτέ. Άλλες λατρεύουμε τη δουλειά και τα προσωπικά μας ενδιαφέροντα και ενώ θέλουμε ένα παιδί, φοβόμαστε μήπως μάς στερήσει κάτι από τη δημιουργικότητα και την παραγωγικότητά μας.
Στην τελευταία περίπτωση, ίσως ταυτιστούμε με τη μαρτυρία της τραγουδοποιού Amanda Palmer, που στη διάρκεια της εγκυμοσύνης της, σε μια ανοιχτή επιστολή, εξέφρασε την ανησυχία ότι μπορεί να έχανε «την καλλιτεχνική ταυτότητά» της. Αυτός ήταν και ο λόγος που είχε διστάσει να γίνει μητέρα: «Μήπως μεταμορφωθώ σε μια βαρετή, αδιάφορη δημιουργό; Μήπως γίνω ένας από εκείνους τους κουραστικούς ανθρώπους που είναι τόσο κολλημένοι με το παιδί τους ώστε προτιμούν, αντί να κάνουν μια ευφυή συζήτηση περί τέχνης, να σου δείχνουν φωτογραφίες του στο iPhone;».
Δεν μπορούμε να το κρύψουμε: Μετά τη γέννα δεν αλλάζει μόνο η ζωή μας, αλλάζουμε και εμείς οι ίδιες. Αλλάζουν, καταρχήν, οι προτεραιότητές μας. Ενώ στο παρελθόν μπορεί να αναρωτιόμασταν πώς θα κερδίσουμε τις εντυπώσεις στο επαγγελματικό μίτινγκ ή ποιο είναι το καλύτερο εστιατόριο στην πόλη, τώρα στο μυαλό μας κυριαρχούν ο θηλασμός και το άλλαγμα πάνας.
Η επιστήμη επιβεβαιώνει ότι η μητρότητα μας μεταμορφώνει σε θεμελιώδες επίπεδο: Ένα άρθρο του περιοδικού Scientific American ανέφερε, πριν από λίγα χρόνια, ότι σχεδόν όλα τα θηλυκά θηλαστικά υφίστανται μεταβολές στον εγκέφαλό τους, λόγω των ορμονών της εγκυμοσύνης και της λοχείας, οι οποίες «αυξάνουν το μέγεθος των νευρώνων σε κάποιες περιοχές και προκαλούν δομικές αλλαγές σε άλλες».
Σύμφωνα με κάποιες μελέτες, μεταξύ άλλων, η ωκυτοκίνη, η ορμόνη της εγκυμοσύνης, του τοκετού και του θηλασμού, επηρεάζει τη μνήμη μας, αν και όχι όπως ίσως φανταζόμαστε: Μας προστατεύει από τη δημιουργία άσχημων αναμνήσεων, ώστε να μη θυμόμαστε αργότερα τα προβλήματα και να είναι πιθανότερο να αποφασίσουμε να ξαναγίνουμε μητέρες. Τελικά, δεν είναι τυχαίο που τόσες γυναίκες σχολιάζουν πως «μόλις κράτησα το μωρό στην αγκαλιά μου, ξέχασα όλα τα προβλήματα της εγκυμοσύνης και τον πόνο της γέννας».
Από την άλλη, υπάρχουν έρευνες που ανατρέπουν το στερεότυπο της «ξεχασιάρας μαμάς», καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι ένας συνδυασμός από ορμόνες και εμπειρίες της μητρότητας βελτιώνουν, τελικά, τη μνήμη και τις μαθησιακές δεξιότητές μας.
Αναμφίβολα πολλές θα ταυτιστούμε με τη μαρτυρία μιας δασκάλας και μαμάς δύο παιδιών ονόματι Shereen, στο Motherly, που λέει πως η μεγαλύτερη προσωπική αλλαγή της ήταν «η συναισθηματική ευαισθησία. Βλέπω ανθρώπους που έχουν χάσει παιδιά και κυριεύομαι από φόβο και από τη συνειδητοποίηση ότι ο πόνος μιας τέτοιας απώλειας ξεπερνά οτιδήποτε θα ήθελα να ζήσω. Επιπλέον, τώρα μπαίνω ευκολότερα στη θέση των άλλων, ενώ πριν από τα παιδιά νομίζω ότι ήμουν κάπως αποστασιοποιημένη». Μια άλλη μαμά τριών παιδιών, η Ema, παραδέχεται πως στο παρελθόν όποτε έβλεπε παιδιά να υποφέρουν σε κάποιο ντοκιμαντέρ ή στο δελτίο ειδήσεων, «παρόλο που ένιωθα θλίψη, δεν μπορούσα να κατανοήσω σε βάθος εκείνες τις εικόνες. Τώρα, κάθε παιδί στις ειδήσεις είναι δικό μου».
Η λεγόμενη «συναισθηματική ευαισθησία» παρακίνησε μια δημοσιογράφο και μαμά, την Chelsea Conaboy, να γράψει ένα viral άρθρο για τις εγκεφαλικές μεταβολές που συνδέονται με τη μητρότητα. Από τότε που απέκτησε το πρώτο της παιδί άρχισε να υποφέρει από έντονο άγχος, γεγονός που την οδήγησε στη μελέτη επιστημονικών άρθρων. Όπως παρατήρησε, αυτές οι εγκεφαλικές μεταβολές είναι «ειδικά σχεδιασμένες για να κάνουμε καλύτερα τη δουλειά μας ως γονείς. Άρχισα λοιπόν να τις σκέφτομαι περισσότερο ως μια πηγή δύναμης παρά σαν κάτι που με δυσκολεύει».
Μπορεί λοιπόν η μνήμη μας να δίνει πλέον προτεραιότητα στο επόμενο τσεκάπ στον παιδίατρο παρά στο όνομα του νέου μας συνεργάτη αλλά κερδίζουμε σε συναισθηματική νοημοσύνη. Κι αυτό το κέρδος είναι ανεκτίμητο όχι μόνο στη μητρότητα αλλά και σε επίπεδο δημιουργίας, όπως επιβεβαιώνει η ποιήτρια και συγγραφέας Finuala Dowling, η οποία μέχρι να αποκτήσει την κόρη της δεν είχε καμία εκδοτική επιτυχία, μέχρι που στην εγκυμοσύνη της έγραψε την πρώτη της βραβευμένη ιστορία. Η μαρτυρία της, αναμφίβολα, θα καθησύχαζε την Amanda Palmer.
Ίσως όμως το πιο εντυπωσιακό επιστημονικό εύρημα να είναι το γεγονός ότι και ο ανδρικός εγκέφαλος αλλάζει από την πατρότητα: Μια μελέτη κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η αμυγδαλή ενός νέου μπαμπά, η περιοχή που συνδέεται με την επεξεργασία των συναισθημάτων του, αρχίζει να μοιάζει περισσότερο με τη γυναικεία – ενδεχομένως για να φροντίσει καλύτερα το μωρό του. Το κλισέ του «χαζομπαμπά», λοιπόν, φαίνεται να επιβεβαιώνεται από τη νευροβιολογία.
Inspiration: Motherly
Από τη Γεωργία Καρκάνη
