Το παιδί μου έχει άγχος! Πώς θα το βοηθήσω;

Boom Team

Thu, 03/10/2024 - 16:53

Μπορεί η ανεμελιά να αποτελεί συνώνυμο της παιδικής ηλικίας, όμως υπάρχουν περίοδοι και φάσεις που τη σκεπάζει η σκιά του άγχους. Πώς θα καταλάβουμε ότι το παιδί μας έχει άγχος και πώς θα το βοηθήσουμε; Η Σοφία Παπαφάνη και τη Δώρα Χαρατσάρη, λογοθεραπεύτριες και δημιουργούς του Κέντρου Ειδικής Αγωγής Λογοcare μας δίνουν πολύτιμες συμβουλές.

Σοφία και Δώρα, γιατί τελευταία ακούμε όλο και συχνότερα για αγχωμένα παιδιά, ακόμα και σε πολύ μικρές ηλικίες;

Κάθε αναπτυξιακό στάδιο συνοδεύεται από τις αντίστοιχες προκλήσεις, που μπορεί πράγματι να προκαλέσουν σε ένα παιδί στρες, και ως έναν βαθμό είναι λογικό. Η εκπαίδευση τουαλέτας, για παράδειγμα, είναι μια τέτοια απαιτητική διαδικασία. Ακόμα, γεγονότα που μπορεί να συμβούν σε μια οικογένεια, χαρμόσυνα, όπως ο ερχομός ενός νέου μέλους, ή μερικές φορές και δυσάρεστα, έχουν αντίκτυπο σε ένα παιδί. Και φυσικά, οι αντιδράσεις ποικίλλουν. Ορισμένα παιδιά κλείνονται στον εαυτό τους, άλλα παραπονιούνται για πονοκεφάλους ή στομαχόπονο, και άλλα δεν θέλουν να αποχωριστούν την ασφάλεια του σπιτιού.

Γιατί το σχολείο αγχώνει τόσο πολύ τα παιδιά;

Το σχολικό πλαίσιο είναι το πρώτο οργανωμένο περιβάλλον στο οποίο εκτίθενται τα παιδιά. Ξαφνικά πρέπει να διαχειριστούν πολλά νέα δεδομένα, αρχίζουν να μπαίνουν στη ζωή τους περισσότεροι κανόνες, καθημερινές υποχρεώσεις, συγκεκριμένα καθήκοντα και απαιτητικές εργασίες που πρέπει να φέρουν εις πέρας. Επίσης, ξεκινώντας το σχολείο τα παιδιά έρχονται καθημερινά σε επαφή με πολλές, διαφορετικές προσωπικότητες που πρέπει να γνωρίσουν, ενώ ταυτόχρονα χρειάζεται να βρουν και να παρουσιάσουν τη δική τους ταυτότητα, να ξεδιπλώσουν τον δικό τους, μοναδικό εαυτό. Όλες αυτές οι διαδικασίες και οι αλλαγές είναι μεν φυσιολογικές, δεν παύουν όμως να προκαλούν και άγχος σε ένα παιδί. Αλλά ευτυχώς υπάρχουν τρόποι να το διαχειριστούμε.

Υπάρχει καλό και κακό άγχος;

Το άγχος μπορεί να χαρακτηριστεί μέχρι ενός σημείου ως ένα φυσιολογικό και υγιές συναίσθημα, το οποίο μας μαθαίνει να προσέχουμε και να «προλαβαίνουμε» τυχόν επικίνδυνα γεγονότα ή μας ενεργοποιεί για να πετύχουμε τους στόχους μας. Ωστόσο, τα προβλήματα ξεκινούν όταν το άγχος γίνεται εμπόδιο στην ομαλή λειτουργία της καθημερινότητας ενός παιδιού και τότε είναι η στιγμή που οφείλουμε να το παρατηρήσουμε προσεκτικά και να ασχοληθούμε. Για παράδειγμα, ένα παιδί που αγχώνεται μπορεί ενδεικτικά να παρουσιάσει διαταραχή άγχους αποχωρισμού, διαταραχή κοινωνικού άγχους, επιλεκτική αλαλία κ.ά.

Πώς θα καταλάβουμε ότι το παιδί μας έχει άγχος;

Στην πλειονότητα των περιπτώσεων ο γονέας είναι ο πρώτος που θα παρατηρήσει μια αλλαγή στη συμπεριφορά του παιδιού του, ακόμα κι αν δεν ξέρει πώς να ερμηνεύσει αυτή την αλλαγή. Το έντονο άγχος σχολικής επίδοσης ή όταν το παιδί ταράζεται ξαφνικά, όταν φοβάται την αποτυχία, όταν αποφεύγει καταστάσεις, όταν ζητάει συνεχή επιβεβαίωση ή δυσκολεύεται να κάνει φίλους, αυτά είναι μερικά μόνο από τα πιο συχνά σημάδια. Αντίστοιχα, μπορεί να έχουμε και σωματοποίηση του άγχους, που εκδηλώνεται συνήθως με κόπωση, πονοκεφάλους/στομαχόπονους και ατυχήματα στην τουαλέτα.

Πώς θα βοηθήσουμε το παιδί μας να διαχειριστεί το άγχος του;

Οι γονείς πολλές φορές βιώνουν το συναίσθημα του παιδιού τους στον ίδιο βαθμό ή και πιο έντονα από το ίδιο το παιδί. Είναι σημαντικό όμως να μην του μεταφέρουν αυτό το άγχος, καθώς οι ίδιοι λειτουργούν ως ασπίδα ασφάλειας. Με ψυχραιμία και υπομονή μπορούμε να βοηθήσουμε το παιδί να διαχειριστεί και να ξεπεράσει τα άγχη του. Τι μπορούμε να κάνουμε;

Κρατάμε πάντα ανοιχτά τα κανάλια επικοινωνίας, συζητάμε με το παιδί για τα συναισθήματα και τις ανησυχίες του.
Το συμβουλεύουμε και το καθοδηγούμε όταν μας το ζητάει.
Δημιουργούμε ρουτίνες που κάνουν το παιδί να νιώθει ασφάλεια.
Συμμετέχουμε μαζί του σε δραστηριότητες που ενισχύουν την αυτοεκτίμησή του.
Γινόμαστε θετικό πρότυπο για το παιδί μας, καθώς θα αντιγράψει δικές μας συμπεριφορές!
Βρίσκουμε τρόπους χαλάρωσης παρέα με το παιδί. Για παράδειγμα, παίρνουμε βαθιά ανάσα, μετράμε μέχρι το 5, περπατάμε για λίγο.
Εντάσσουμε στην καθημερινότητα τη σωματική δραστηριότητα, με αθλήματα που θα επιλέξει το παιδί.
Καλό είναι επίσης να υπάρχει ένα σταθερό πρόγραμμα, που περιλαμβάνει ισορροπημένη διατροφή και επαρκή ύπνο (για μικρούς και μεγάλους!).

Keep in mind!

Σε περιπτώσεις όπου τα συμπτώματα παραμένουν και προκαλούν δυσκολίες στην καθημερινότητα του παιδιού και της οικογένειας, μπορείτε πάντα να συμβουλευτείτε έναν ειδικό. Έτσι, και με την αρωγή του, θα βοηθήσετε το παιδί να ηρεμήσει, να αισθανθεί ασφάλεια και να καταλάβει πως είναι οκέι να βιώνει όλα τα συναισθήματα!