Κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς, οι γονείς, προκειμένου να αντεπεξέλθουν στο έντονο και απαιτητικό πρόγραμμα της καθημερινότητας, αναλαμβάνουν συχνά να διεκπεραιώσουν υποχρεώσεις που θα μπορούσαν να αναλάβουν τα παιδιά τους, είτε για να κερδίσουν χρόνο, είτε για να τα διευκολύνουν, ή επειδή αισθάνονται ότι μόνα τους δεν θα τα καταφέρουν. Στην πραγματικότητα όμως, «αυτό είναι μια παγίδα», επισημαίνει η ψυχολόγος Αγγελική Καβαλλιεράτου, καθώς έτσι, «δεν επιτρέπουμε στα παιδιά να εξελιχθούν, να γίνουν ανεξάρτητα, κι επιπλέον τους περνάμε το μήνυμα ότι δεν τα εμπιστευόμαστε». Το καλοκαίρι λοιπόν, που χαλαρώνουν οι ρυθμοί, είναι μια καλή ευκαιρία να ενθαρρύνουμε τα παιδιά μας να κάνουν τα πρώτα τους βήματα προς την ανεξαρτησία, και να πώς!
1. Κάντε μια λίστα με tasks που μπορεί να φέρει εις πέρας το παιδί σας από μόνο του: Για παράδειγμα, να βουρτσίζει τα δόντια του ή να στρώνει το κρεβάτι του, και απλώς ρωτήστε το μέσα στην ημέρα αν το έχει κάνει. Σκεφτείτε τι άλλο μπορεί να αναλάβει. Θα μπορούσε ίσως να ποτίζει μια μικρή γλάστρα, να αδειάζει τον κάδο σκουπιδιών του δωματίου του ή να ετοιμάζει την τσάντα για την παραλία.
2. Δώστε του επιπλέον χρόνο! Σίγουρα ετοιμάζεστε πιο γρήγορα όταν ντύνετε εσείς το παιδί σας, μήπως ήρθε η στιγμή όμως να το αφήσετε να ντύνεται μόνο του; Δώστε του λίγο παραπάνω χρόνο και τότε θα δείτε πως, με ηρεμία και υπομονή, θα τα καταφέρει και θα μάθει να ντύνεται και να ετοιμάζεται μόνο του. Keep in mind: Αφήστε το να δοκιμάσει νέα πράγματα, να πειραματιστεί, ακόμα κι αν αυτό σημαίνει πως θα φορέσει διαφορετικό χρώμα κάλτσες!
3. Μην έχετε υπερβολικές απαιτήσεις. Μην περιμένετε από το παιδί σας να λειτουργήσει όπως εσείς. Χρειάζεται περισσότερο χρόνο και χώρο για να βρει πώς θα αντεπεξέλθει στις νέες του αρμοδιότητες. Και να θυμάστε πάντα πως οι απαιτήσεις σας δεν πρέπει να ξεπερνούν τις δυνατότητες του παιδιού. Μια τέτοια αίσθηση θα μπορούσε να προκαλέσει αρνητικά συναισθήματα, τόσο σε εσάς, που θα νιώθετε ενδεχομένως θυμό και αγανάκτηση, όσο και στο παιδί, που όχι μόνο θα αποθαρρυνθεί από μια τέτοια συμπεριφορά, αλλά μπορεί να εκδηλώσει κι εκείνο έντονες συμπεριφορές.
4. Βάλτε προτεραιότητες. Κανένα παιδί δεν μπορεί να αναλάβει υποχρεώσεις και αρμοδιότητες σε όλα τα επίπεδα από τη μια στιγμή στην άλλη. Γι’ αυτό ξεκινήστε σταδιακά. Από ένα παιδί προσχολικής ηλικίας μπορείτε να ζητήσετε να μαζεύει τα παιχνίδια του, ενώ από ένα παιδί σχολικής ηλικίας μπορείτε να ζητήσετε να σας βοηθήσει με τα ψώνια του σουπερμάρκετ.
5. Επαινέστε το! Να μην ξεχνάτε ότι το πιο ισχυρό κίνητρο για ένα παιδί που αναλαμβάνει υποχρεώσεις -που μπορεί για το ίδιο να είναι αρκετά απαιτητικές- είναι η επιβράβευση. Θυμίζετέ του λοιπόν ανά τακτά διαστήματα πόσο καλά τα πηγαίνει και πόσο σπουδαία προσπάθεια καταβάλλει.
6. Ρωτήστε και υπολογίστε τη γνώμη του. Είναι σημαντικό να μη λειτουργείτε ατομικά αλλά ομαδικά. Να παρακινείτε το παιδί σας να εκφράζει τις σκέψεις και τις απόψεις του. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη ενθάρρυνση για ένα παιδί από το να νιώθει πως οι γονείς του υπολογίζουν τη γνώμη του (όπου αυτό είναι δυνατό).
7. Δώστε του επιλογές. Προσφέροντας στο παιδί σας την ελευθερία της επιλογής και ενθαρρύνοντάς το να δοκιμάζει καινούρια πράγματα, το ενδυναμώνετε, το βοηθάτε να νιώθει πιο καλά με τον εαυτό του και να αποκτήσει αυτοπεποίθηση. Έτσι, αντί, για παράδειγμα, να του ανακοινώσετε πού θα πάτε το απόγευμα, μπορείτε να το αφήσετε να αποφασίσει εκείνο, δίνοντάς του δύο επιλογές.
8. Επιτρέψτε του να κάνει λάθη. Δεν χρειάζεται να διορθώνετε συνέχεια κάθε συμπεριφορά του, ούτε να το επιπλήττετε. Αφήστε το να κάνει λάθη, πείτε του «δεν πειράζει, την επόμενη φορά θα το κάνεις καλύτερα».
9. Ακούστε τις απόψεις του. Αφιερώνοντάς του χρόνο και συζητώντας μαζί του για διάφορα θέματα, από ένα περιστατικό στο σχολείο μέχρι πού θα ήθελε να πάτε διακοπές, και εσείς θα αντιληφθείτε το σκεπτικό του παιδιού σας αλλά και εκείνο θα αναπτύξει περισσότερο τη σκέψη και τις απόψεις του, ως ολοκληρωμένη και πιο δομημένη προσωπικότητα.
10. Αφήστε του ελεύθερο χρόνο! Μη γεμίζετε όλο το πρόγραμμα του παιδιού σας, αλλά δώστε του χρόνο και χώρο να αναπτύξει τη σκέψη, τη φαντασία και τη δημιουργικότητά του, να βαρεθεί, να βρει τρόπους να περάσει καλά, να αυτοσχεδιάσει!
BOOM Note: Μαμά και μπαμπά, ο στόχος είναι τα παιδιά να ανακαλύπτουν περισσότερα πράγματα μόνα τους, να αναλαμβάνουν πιο πολλές υποχρεώσεις, να χτίζουν την αυτοπεποίθησή τους και να οδηγούνται έτσι, σταδιακά, στην ανεξαρτησία, έχοντας πάντα κατά νου πως θα είστε δίπλα τους να τα ενθαρρύνετε και να τα καθοδηγείτε, όπου και όταν χρειάζεται!
«The greatest gifts we can give our children are the roots of responsibility and the wings of independence», Maria Montessori
Αγγελική Καβαλλιεράτου
Ψυχολόγος / Συστημική Οικογενειακή Ψυχοθεραπεύτρια
MSc Κλινική & Κοινοτική Ψυχολόγος
Μετ. Παιδοψυχολογίας & Ψυχολογίας Εφήβων
www.aggelikikavallieratou.gr
Διεύθυνση: 25ης Μαρτίου 42, Ν. Ψυχικό
Email: aggelikikavallieratoy@gmail.com
Tηλ: 6983433267 | 2106777512
Διαβάστε αυτό και πολλά ακόμα άρθρα στο νέο τεύχος του BOOM που μπορείτε να διαβάσετε online πατώντας επάνω στο εξώφυλλο!
