Δύσκολοι καιροί για επώνυμες, που πλέον δέχονται κριτική όχι μόνο από τα παραδοσιακά media αλλά, κυρίως, μέσα από τα social media. Όταν μάλιστα η φήμη συνοδεύεται από τις προκλήσεις της μητρότητας, οι επιθέσεις γίνονται πιο παθιασμένες από ποτέ και για να τις διαχειριστεί μια γυναίκα πρέπει να επιστρατεύσει εξωπραγματική ψυχραιμία. Όπως η Χίλαρι Νταφ, που βρέθηκε στο στόχαστρο του διαδικτυακού όχλου πρώτα το 2016, όταν είχε ανεβάσει μια φωτογραφία από την Ντίσνεϊλαντ όπου φαινόταν να φιλάει τον 4χρονο τότε γιο της στο στόμα.
Ανεξάρτητα αν συμφωνούμε ή όχι με τις επιλογές της Νταφ, όλες, επώνυμες κι ανώνυμες, έχουμε βρεθεί κατά κάποιον τρόπο στη θέση της. Όλες έχουμε γίνει θύματα του mom shaming, όπως ονομάζεται το φαινόμενο όπου μια μαμά ξεμπροστιάζεται δημοσίως για κάθε επιλογή της. «Δεν πρέπει να του δίνεις τόσα γλυκά», «Γιατί δεν μαζεύει λίγο το παιδί της;», «Εγώ ποτέ δεν θα το άφηνα τόσο μωρό για να γυρίσω στη δουλειά», «Η δική μου κόρη μέχρι τα δύο χρόνια είχε κόψει την πιπίλα»: Αυτές είναι μερικές από τις κριτικές που έχουμε ακούσει, ευθέως ή έμμεσα, φορτώνοντας τον εαυτό μας με ακόμα περισσότερες μητρικές ενοχές - σαν να μην είχαμε αρκετές ήδη. Συχνά μάλιστα, ενώ θα περιμέναμε η πιο έντονη κριτική να ασκείται από ανθρώπους που δεν είναι οι ίδιοι γονείς και δεν ξέρουν από πρώτο χέρι τις δυσκολίες της μητρότητας, συμβαίνει το αντίθετο.
«Οι μητέρες είναι συχνά οι πιο σκληροί επικριτές του εαυτού τους, αλλά και των άλλων μαμάδων» επιβεβαιώνει μελέτη του Πολιτειακού Πανεπιστημίου της Αϊόβα, που δημοσιεύτηκε τον Οκτώβριο του 2019 (ScienceDaily). «Συχνά μια μαμά έχει χαμηλή αυτοεκτίμηση ή αισθάνεται ότι δεν ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις της μητρότητας. Αν οι άλλες την αντιμετωπίζουν υποτιμητικά, όσο καλή δουλειά κι αν προσπαθεί να κάνει, ίσως νιώθει ότι δεν μπορεί να στραφεί στην κοινότητά της για υποστήριξη, με αποτέλεσμα να απομονώνεται. Οι αμφιβολίες για τον εαυτό της μπορεί να οδηγήσουν σε άγχος και κατάθλιψη».
Ο θηλασμός, ο ύπνος, η διατροφή ενός παιδιού είναι ανάμεσα στα αγαπημένα θέματα των επικριτών μιας μαμάς, όπου αναζητούν διαρκώς στραβοπατήματα. Προσωπικά υπήρξα για λίγο μέλος μιας μάλλον σκληροπυρηνικής ομάδας του Facebook για τη διατροφή των παιδιών, όπου όταν μια μαμά «τόλμησε» να γράψει ότι δίνει στο παιδί της τυποποιημένα σνακ, οριακά απέφυγε τον λιθοβολισμό στην Ομόνοια. Επηρεασμένη από τέτοια γεγονότα, συχνά με πιάνω να κρατώ αμυντική στάση σε κάθε ερώτηση του τύπου «εσύ, θήλασες;», σκαρώνοντας αυτομάτως στο μυαλό μου μια μακροσκελή απάντηση-απολογία.
Την πιο επιτυχημένη, ίσως, και σίγουρα πιο πρωτότυπη αντίδραση στο mom shaming είχε η φωτογράφος Abbie Fox, μέσα από ένα πρότζεκτ με πορτρέτα παιδιών διαφόρων ηλικιών. Τα «μοντέλα» κρατούν πινακίδες που απαντούν προβοκατόρικα στις πιο συνηθισμένες κριτικές που αντιμετωπίζουν οι γονείς, με φράσεις όπως: «Συνεχίζω να κοιμάμαι στο ίδιο κρεβάτι με τους γονείς μου», «Γεννήθηκα με καισαρική τομή», «Οι γονείς μου εργάζονται full time και εμένα με κρατά babysitter», «Η μαμά μας σταμάτησε να εργάζεται για να μας μεγαλώσει». Ένα πρότζεκτ-σχόλιο ότι στη μητρότητα δεν υπάρχει σωστό ή λάθος, μόνο αγάπη.
Η προσέγγιση της Abbie Fox μάς δίνει και μια ιδέα για το πώς μπορούμε να αντιμετωπίζουμε την κριτική: Να ξεχωρίζουμε την αληθινά εποικοδομητική κριτική από την κακόβουλη, να υπερασπιζόμαστε ό,τι πιστεύουμε ή να αδιαφορούμε όταν νιώθουμε πως δεν έχει νόημα να αντιδράσουμε. Να μην αφήνουμε τα σχόλια που φλερτάρουν με το μπούλινγκ να καταβροχθίζουν τον πολύτιμο χρόνο και την ενέργειά μας, ούτε να μας χαρακτηρίζουν ως μητέρες. Και να επιστρατεύουμε, όπου και όποτε μπορούμε, το αληθινά λυτρωτικό χιούμορ.
Από τη Γεωργία Καρκάνη
