Γνωρίζατε ότι ένα απορριμματοφόρο που περνάει από τον δρόμο παράγει ήχο 91 dB, η σειρήνα του ασθενοφόρου 120 dB, ενώ το αεροπλάνο που απογειώνεται προσεγγίζει τα 140 dB; Μπορεί να «ακούγονται» απλοί αριθμοί, κάνουν όμως πολύ «θόρυβο» αν σκεφτούμε ότι το ανώτατο όριο ακρόασης είναι τα 85 dB. Ο Δρ Ιωάννης Αθανασόπουλος, Χειρουργός Ωτορινολαρυγγολόγος και «μετρ» των κοχλιακών εμφυτευμάτων, μάς εξηγεί πότε αυτοί και άλλοι ήχοι της καθημερινότητας χαρακτηρίζονται επικίνδυνοι, μας συστήνει το «θερμόμετρο θορύβου» και μας δίνει πολύτιμες συμβουλές για την προστασία της ακοής των παιδιών μας.
«Είναι σημαντικό να αντιληφθούμε ότι ο θόρυβος χαρακτηρίζεται ως "κίνδυνος-απειλή" για την υγεία γενικότερα. Η έκθεση στον θόρυβο, όχι μόνο μπορεί να βλάψει μόνιμα την ακοή μικρών-μεγάλων, αλλά παράλληλα επηρεάζει αρνητικά τη σωματική και ψυχική υγεία, καθώς και την ποιότητα ζωής. Αξίζει να αναφερθεί ότι παιδιά των οποίων το σχολικό και εξωσχολικό περιβάλλον κατακλύζεται από θόρυβο, παρουσιάζουν διαταραχές στη μάθηση, τη συγκέντρωση και τη γνωστική ανάπτυξη. Η επίδραση του θορύβου στην ακοή εξαρτάται από την ένταση και τη διάρκεια του ήχου. Η συνεχής έκθεση σε θόρυβο άνω των 85 dB, με την πάροδο του χρόνου, θα βλάψει τελικά την ακοή», αναφέρει ο Δρ Ιωάννης Αθανασόπουλος στο BOOM.
Πρακτικά λοιπόν, στην καθημερινότητα ενός παιδιού, ποιοι θόρυβοι αποτελούν «απειλή» για εκείνο;
«Τα παιδιά, αλλά και οι έφηβοι, κινδυνεύουν περισσότερο λόγω των δραστηριοτήτων που συμμετέχουν. Ακόμα και η ακρόαση μουσικής με ακουστικά μπορεί να είναι επιβλαβής, αν η ένταση είναι πολύ υψηλή. Φυσικά, η αποφυγή τέτοιων καταστάσεων είναι η καλύτερη πρόληψη. Αν δεν μπορεί να αποφευχθεί ο θόρυβος, τουλάχιστον ας χρησιμοποιηθεί επαρκής προστασία. Γενικά, αν οι γονείς πρέπει να φωνάξουν για να τους ακούσουν τα παιδιά, τότε ο ήχος του περιβάλλοντος είναι πολύ δυνατός. Σε ψυχαγωγικές εκδηλώσεις ή αθλητικές δραστηριότητες, θα πρέπει να κρατάμε τα παιδιά μακριά από τη δυνατή πηγή παραγωγής ήχου (π.χ. ηχεία) και να δίνουμε προσοχή στις πινακίδες που προειδοποιούν για πιθανό δυνατό θόρυβο. Καλό θα είναι οι γονείς να έχουν μαζί τους συσκευές προστασίας της ακοής, όπως ωτοασπίδες, τόσο για τους ίδιους όσο και για τα παιδιά».
Ποια προβλήματα στην ακοή των παιδιών μπορούν να προκύψουν από θορύβους υψηλής έντασης;
«Πολύ απλά, οι ήχοι μεταδίδονται από το εξωτερικό αυτί στον κοχλία, στο εσωτερικό του αυτιού, που αποτελείται από χιλιάδες μικροσκοπικά τριχωτά κύτταρα. Οι δυνατοί θόρυβοι αναγκάζουν τα τριχωτά κύτταρα να δονηθούν βίαια και αν διαρκούν πολύ, τα κύτταρα αυτά τελικά καταστρέφονται. Η βλάβη σε αυτά τα κύτταρα προκαλεί μόνιμη απώλεια ακοής».
Πώς μπορούν οι γονείς να καταλάβουν ότι το παιδί τους αντιμετωπίζει πρόβλημα ακοής;
«Τα περισσότερα άτομα δεν αισθάνονται κάτι έως ότου η ακοή τους έχει ήδη υποστεί βλάβη. Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένα σημάδια που δείχνουν ότι ίσως υπάρχει θέμα και επιβάλλεται να γίνει εξέταση από παιδο-ΩΡΛ. Αν μετά από μια «θορυβώδη εμπειρία», το παιδί περιγράψει ότι αισθάνεται κουδούνισμα ή βουητό στα αυτιά του, αυτό πρέπει να μας προβληματίσει. Ενδεικτικό της πιθανότητας ύπαρξης απώλειας ακοής μπορεί να είναι η κακή άρθρωση του παιδιού, οι μαθησιακές δυσκολίες και η μειωμένη σχολική απόδοση, η παρακολούθηση κινουμένων σχεδίων με τον ήχο σε υψηλή ένταση (συχνά ενοχλητική για την υπόλοιπη οικογένεια), η ζήτηση επανάληψης μίας φράσης/ερώτησης, η μη ανταπόκριση του παιδιού όταν το καλούμε, η δυσκολία συμμετοχής σε συζητήσεις ή ακόμα και η δυσκολία στη χρήση του τηλεφώνου για παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας».
Πότε τα παιχνίδια που εκπέμπουν διάφορους ήχους μπορούν να γίνουν επικίνδυνα για την ακοή των παιδιών; Ισχύει ότι σύμφωνα με το American Society of Testing and Materials, οι ήχοι των παιχνιδιών δεν πρέπει να υπερβαίνουν τα 85 dB σε απόσταση 50 εκατοστών;
«Τα περισσότερα παιδικά παιχνίδια κατασκευάζονται με βάση αυστηρά διεθνή standards και πληρούν συγκεκριμένα κριτήρια προκειμένου να διατεθούν στην αγορά. Όντως, ο Οργανισμός αυτός αναφέρει ότι οι ήχοι των παιχνιδιών δεν πρέπει να υπερβαίνουν το όριο της ασφαλούς ακρόασης, τα 85 dB, σε απόσταση 50 εκατοστών. Παρόλα αυτά, είναι αναμενόμενο ένα παιδί το οποίο ενθουσιασμένο παίζει με το παιχνίδι του να το μετακινεί και να το φέρνει πολύ κοντά στα αυτιά του. Γι΄ αυτό, οι γονείς θα πρέπει να αγοράζουν παιχνίδια που είναι φτιαγμένα σύμφωνα με τα πρότυπα ασφαλείας και να επιτηρούν διακριτικά το παιδί κατά τη χρήση τους. Επίσης, υπάρχουν διαθέσιμες εφαρμογές για smartphones, οι οποίες μετρούν την ένταση του ήχου που παράγεται από το περιβάλλον».
Τα μεγαλύτερα παιδιά χρησιμοποιούν σε καθημερινή βάση ακουστικά, είτε για να ακούσουν μουσική είτε για να παίξουν ηλεκτρονικά. Πότε αυτή η συνήθεια γίνεται επικίνδυνη; Πόση ώρα μέσα στην ημέρα πρέπει ιδανικά να τα χρησιμοποιούν;
«Η απώλεια ακοής που προκαλείται από τον θόρυβο είναι μεν μόνιμη, μπορεί όμως να προληφθεί πλήρως, λαμβάνοντας μέτρα για την αποφυγή της έκθεσης στον θόρυβο και την προστασία της ακοής. Αρχικά, σε θορυβώδεις καταστάσεις, απομακρυνόμαστε από την πηγή του θορύβου ή/και χρησιμοποιούμε προστασία της ακοής. Στο σπίτι, καλό είναι να χαμηλώνουμε την ένταση της τηλεόρασης, του ραδιοφώνου ή της μουσικής. Όταν λειτουργούν συσκευές που παράγουν θόρυβο, να προτρέπουμε τα παιδιά να καθίσουν σε απόσταση. Πρέπει να συμβουλέψουμε τα παιδιά να ακούνε μεν μουσική μέσα στην ημέρα, αλλά σε χαμηλότερη ένταση και κάνοντας διαλείμματα για να μειώνεται ο χρόνος έκθεσης. Θα μπορούσαμε με απλά λόγια να τους εξηγήσουμε ότι, όπως το σώμα κουράζεται μετά από άσκηση και χρειάζεται λίγο χρόνο για ξεκούραση και αποκατάσταση, έτσι και το αυτί μετά από έκθεση σε θόρυβο χρειάζεται αντίστοιχο χρόνο «ανάπαυσης». Ας τους μάθουμε να ακολουθούν τον κανόνα 60:60, δηλαδή να ακούνε μουσική με τα ακουστικά στο 60% της μέγιστης έντασης και όχι περισσότερο από 60 λεπτά την ημέρα».
Ποιος είναι ο πιο δυνατός θόρυβος στην καθημερινότητά μας και σε πόσα dB ανέρχεται;
«Συναντάμε διάφορους ήχους γύρω μας που δυνητικά μπορεί να γίνουν πολύ δυνατοί. Πέρα από τους ήχους που αναφέρθηκαν στην αρχή, η κίνηση της πόλης και η μηχανή του γκαζόν αγγίζουν τα 88 dB, ο στεγνωτήρας των μαλλιών τα 91 dB, μια μηχανή που κινείται στον δρόμο τα 97 dB, το MP3 player τα 100 dB, η «φασαρία» ενός γηπέδου ποδοσφαίρου τα 115 dB, ένας συναγερμός που μπορεί να χτυπήσει ή μια παράσταση πυροτεχνημάτων τα 130 dB, ενώ ένας πυροβολισμός όπλου τα 140 dB».
BOOM Info: Ο Δρ Ιωάννης Αθανασόπουλος είναι Χειρουργός, Παιδο-ΩΡΛ, Διευθυντής Τμήματος Ωτολογίας, Ακοολογίας, Νευροωτολογίας Παίδων του Παιδιατρικού Κέντρου Αθηνών και Διευθυντής Μονάδας Κοχλιακών Εμφυτεύσεων του Ιατρικού Κέντρου Αθηνών.
Ι. Αθανασόπουλος MD, PhD
Χειρουργός - Ωτορινολαρυγγολόγος
Website: www.drathanasopoulos.gr
Διεύθυνση: Λεωφόρος Κηφισίας 58, Μαρούσι (4ος όροφος)
Τηλέφωνο: 211 117 6971
E-mail: dr.iathanasopoulos@gmail.com
