Σεπτέμβριος! Μήνας επιστροφής στις σχολικές αίθουσες για τα μεγαλύτερα παιδιά και φυσικά ο μήνας που τα πρωτάκια θα περάσουν για πρώτη φορά την πόρτα του Δημοτικού! Το άγχος, τόσο το δικό τους όσο και των γονιών τους, μπορεί να είναι μεγάλο γι’ αυτήν τη μετάβαση, ωστόσο, με ηρεμία και σωστό προγραμματισμό, αυτή η προσαρμογή μπορεί να γίνει εξαιρετικά εύκολη! Ακολουθούν λοιπόν μερικές συμβουλές για τους γονείς που θα τους φανούν χρήσιμες αυτές τις πρώτες ημέρες του Σεπτεμβρίου.
Ένα από τα πρώτα πράγματα που θα πρέπει να προγραμματίσουν οι γονείς και δεν θα πρέπει σε καμία περίπτωση να αμελήσουν είναι η επίσκεψη στον παιδίατρο. Ο παιδίατρος θα ελέγξει την εμβολιαστική κάλυψη του παιδιού ενώ θα υπογράψει και το βιβλιάριο εμβολιασμού, το οποίο θα ζητηθεί από το σχολείο για την εγγραφή. Πιθανότατα να χρειαστεί να γίνει κάποιος εμβολιασμός, ανάλογα με τον προγραμματισμό, ενώ στο σημείο αυτό αξίζει να σημειωθεί η αναγκαιότητα του εμβολιασμού, καθώς αποτελεί τον κύριο τρόπο πρόληψης σοβαρών ασθενειών για τα παιδιά.
Επιπρόσθετα, ο παιδίατρος θα ελέγξει τη φυσική κατάσταση του παιδιού, ώστε να του χορηγήσει την απαραίτητη βεβαίωση για συμμετοχή στις αθλητικές δραστηριότητες του σχολείου, παραμένοντας πάντα στο πλευρό των γονιών με χρήσιμες οδηγίες και συμβουλές. Με δεδομένο ότι τα πρωτάκια για πρώτη φορά θα καθίσουν στα θρανία να παρακολουθήσουν μάθημα στον πίνακα, ο παιδίατρος είναι πιθανό να συστήσει επίσκεψη σε οφθαλμίατρο και ωτορινολαρυγγολόγο, με σκοπό να διασφαλιστεί η σωστή λειτουργία της όρασης και της ακοής. Ταυτόχρονα, θα δώσει χρήσιμες οδηγίες για σωστή επιλογή σχολικής τσάντας και λοιπού εξοπλισμού, ώστε να μην επιβαρύνεται το μυοσκελετικό σύστημα του παιδιού και να αποφευχθούν σωματικές διαταραχές όπως η σκολίωση. Ο παιδίατρος επίσης θα αξιολογήσει και την ομαλή ή όχι ανάπτυξη του παιδιού για να παρέμβει αν χρειάζεται. Το κοντό ανάστημα, η παχυσαρκία, η πρώιμη ήβη ενδεχομένως μπορούν να διαγνωστούν και να αντιμετωπιστούν εγκαίρως, ίσως με τη βοήθεια και παιδοενδοκρινολόγου.
Μετά την επίσκεψη στον παιδίατρο, οι γονείς έχουν την ευθύνη να καθορίσουν το καθημερινό πρόγραμμα του παιδιού, την παρουσία του στο σχολείο, τα ωράρια και τη διάρκεια των εξωσχολικών δραστηριοτήτων και φυσικά το πρόγραμμα του ύπνου του, ώστε να περιορίζονται σοβαρά το άγχος και η αναστάτωση μέσα στην εβδομάδα. Καλό είναι η προσαρμογή στον ύπνο να ξεκινήσει μερικές εβδομάδες νωρίτερα, για να προλάβει το παιδί να συνηθίσει τα νέα ωράρια, με σκοπό να εξασφαλίζεται η αναγκαία ξεκούρασή του. Σε αυτή την ηλικία 10 ώρες ύπνου τουλάχιστον είναι απαραίτητες για ένα πρωτάκι, έτσι θα αποδίδει επαρκώς στο νέο του πρόγραμμα.
Οι γονείς θα πρέπει να καθορίσουν επίσης ένα πρόγραμμα διατροφής κατά τη διάρκεια της σχολικής εβδομάδας, είτε παρέχεται ή όχι φαγητό από το σχολείο είτε εάν θα πρέπει να ετοιμάζουν οι ίδιοι καθημερινά το γεύμα του παιδιού, ώστε να καλύπτονται επαρκώς οι διατροφικές του ανάγκες, τόσο σε ποιότητα θρεπτικών συστατικών όσο και σε ποσότητα. Ο Σεπτέμβριος, άλλωστε, είναι μία καλή ευκαιρία να σταματήσουν οι «γευστικές ατασθαλίες» των διακοπών, καθώς οι γονείς θα πρέπει πάντα να έχουν κατά νου ότι το παιδί έχει ανάγκη από μία μεγάλη ποικιλία βιταμινών και ιχνοστοιχείων και ότι παράλληλα πρέπει να περιορίζεται ο κίνδυνος εμφάνισης παχυσαρκίας. Στο σημείο αυτό αξίζει να σημειωθεί πως η σωστή πρόσληψη βιταμινών, αντιοξειδωτικών συστατικών όπως το σελήνιο και το λυκοπένιο μέσα από μία ισορροπημένη διατροφή θα ενισχύσει σημαντικά το ανοσοποιητικό σύστημα του παιδιού και θα βοηθήσει στην πρόληψη ιώσεων. Οι ντομάτες, για παράδειγμα, είναι μία εξαιρετική πηγή λυκοπενίου που δεν θα πρέπει να παραλείπεται από το καθημερινό γεύμα, ενώ το ελαιόλαδο, τα σκουρόχρωμα φυλλώδη λαχανικά και οι ξηροί καρποί είναι απαραίτητα για την καλή λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, δεδομένου ότι περιέχουν σημαντικές ποσότητες βιταμίνης Ε. Τα ψάρια δεν θα πρέπει να παραλείπονται εβδομαδιαίως, καθώς καλύπτουν τις ανάγκες του παιδιού για ω3 λιπαρά οξέα, ενώ τέλος τα προβιοτικά, που περιέχονται στο γιαούρτι, συμβάλλουν ουσιαστικά στη φυσιολογική λειτουργία της χλωρίδας του εντέρου.
Η περίοδος αυτή αποτελεί ορόσημο στη ζωή κάθε παιδιού αλλά και των γονιών και γι’ αυτό δεν αξίζει να χαρακτηριστεί ως περίοδος άγχους και πίεσης. Με έναν σωστό προγραμματισμό και οργάνωση, μικροί και μεγάλοι μπορούν να χαρούν αυτές τις πρώτες ημέρες στο σχολείο! Οι γονείς καλό είναι να έχουν πάντα άμεσα διαθέσιμα τα τηλέφωνα επικοινωνίας με τη διεύθυνση του σχολείου, ενώ σε περίπτωση ασθένειας καλό είναι να κρατούν το παιδί στο σπίτι, ώστε να περιορίζεται σημαντικά ο κίνδυνος διασποράς των ιώσεων. Φυσικά, ο παιδίατρος είναι δίπλα τους να τους καθοδηγεί σε κάθε βήμα, γνωρίζοντας το ιστορικό του παιδιού και δίνοντας τις απαραίτητες οδηγίες.
Μία πολύ καλή ιδέα για τα πρωτάκια είναι η βόλτα στα μαγαζιά για την προμήθεια του απαραίτητου σχολικού εξοπλισμού να γίνει μαζί με εκείνα, ώστε να τονωθεί η ψυχολογία τους και να ξεκινήσουν γεμάτα χαρά και ανυπομονησία το σχολείο. Φυσικά, εάν το παιδί νιώθει άγχος και αγωνία, είναι καλό να του υπενθυμίζουν οι γονείς όλες τις όμορφες στιγμές που είχε με τους συμμαθητές του στο Νηπιαγωγείο, τις γνώσεις που απέκτησε, τις δεξιότητες που κατέκτησε και όλες τις δραστηριότητες στις οποίες με πολύ μεγάλο ενδιαφέρον συμμετείχε. Τέλος, κάθε ημέρα μπορεί να γίνει ακόμα πιο διασκεδαστική στο σχολείο εάν συνοδεύεται από μία μικρή έκπληξη μέσα στην τσάντα, όπως ένα νέο μολύβι, ένα μικρό σημείωμα από τη μαμά ή τον μπαμπά, ή ακόμα και μια αναπάντεχη λιχουδιά μέσα στο δοχείο του φαγητού. Σίγουρα όλα αυτά θα προσδώσουν μεγάλη χαρά στο πρωτάκι σας, βοηθώντας το σημαντικά να προχωρήσει στις πρώτες ημέρες της προσαρμογής του.
Ευχαριστούμε τη Δρ. Μαριαλένα Κυριακάκου, MD, PhD, Παιδίατρο και Διδάκτορα Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών.
Το άρθρο αυτό δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Χαρούμενα Πρωτάκια - the BOOM edition, που θα παραλάβουν 20.000 πρωτάκια την πρώτη εβδομάδα του σχολείου! Το περιοδικό θα διανεμηθεί σε ιδιωτικά σχολεία και κάποια επιλεγμένα δημόσια (Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πάτρα, Λάρισα, Χανιά, Ηράκλειο κ.ά.).