Μόνιμη συζήτηση γονέα-παιδιού. Βαθμοί, αποδόσεις, διάβασμα, διαγωνίσματα, ξανά βαθμοί, έλεγχοι, συμμαθητές που «τα πηγαίνουν καλύτερα», μια αέναη σύγκριση και ένα μάταιο κυνήγι της κορυφής. Ένα άρθρο γραμμένο από έναν άνθρωπο που σε όλα τα χρόνια του σχολείου, του πανεπιστημίου και των μεταπτυχιακών σπουδών υπήρξε αυτό που λέμε «η καλή μαθήτρια», άλλοτε η καλύτερη και άλλοτε ανάμεσα στις καλύτερες.
Πάω πίσω και προσπαθώ να θυμηθώ τι μου έδινε όλο αυτό. Τα συνεχόμενα Άριστα στο δημοτικό και τα ατέλειωτα 20άρια στο γυμνάσιο και στο λύκειο. Να μπεις πρώτος στο πανεπιστήμιο, να βγεις με αριστείο, να κάνεις ένα καλό μεταπτυχιακό, να το τελειώσεις με merit. Πάω πίσω και προσπαθώ…
Προσπαθώ αλλά δεν βρίσκω κάτι. Αν εξαιρέσει κανείς το γεγονός πως, ναι, η ζωή μου ως μαθήτριας και φοιτήτριας ήταν εύκολη (το ίδιο και των γονιών μου που δεν ασχολήθηκαν ποτέ με τα του σχολείου, χαρακτηριστικά η μαμά μου αισθανόταν αμήχανα, λέει, να πηγαίνει στις δασκάλες και να της λένε πως δεν έχουν κάτι να της πουν), δεν μπορώ να θυμηθώ τι άλλο κέρδισα από αυτό.
Πάω πίσω και σκέφτομαι πως, τελικά, ίσως έχασα.
Σκέφτομαι πώς θα περιγράψω σήμερα στα παιδιά μου τον «καλό μαθητή».
Γιατί, αν κάτι έμαθα μέσα από τα δικά μου αριστεία που κρέμονται κορνιζαρισμένα και περήφανα –ή όχι και τόσο– στους τοίχους του σπιτιού των γονιών μου, είναι πως ο καλός μαθητής σίγουρα δεν είναι ο αριστούχος.
Αν κάτι είναι σί-γου-ρο, είναι αυτό.
Ο καλός μαθητής δεν είναι ο μαθητής του 20 και αυτό ας το επαναλάβουμε όλοι επτά φορές ώστε να εντυπωθεί στο ασυνείδητό μας και να αποφύγουμε τα λάθη της προηγούμενης γενιάς.
Ο καλός ο μαθητής, στο ασυνείδητο -ή και στο συνειδητό- του Έλληνα γονέα, είναι αυτός που αντεπεξέρχεται σε όλες του τις υποχρεώσεις χωρίς να ανοίξει μύτη. Καλογυαλισμένα μαλλιά, σιδερωμένα ρούχα, ίσια πλάτη, καλοξυσμένο μολύβι και φύγαμε για το 20άρι.
Φίλοι; Λίγοι και καλά επιλεγμένοι. Αριστούχοι και αυτοί.
Ζωή εκτός σχολείου ή εξωσχολικών -υποχρεωτικών- δραστηριοτήτων; Ανύπαρκτη.
Χαλάρωση; Ελεύθερος χρόνος; Σκανταλιές; Θα αστειεύεστε μάλλον.
Γονείς με καθησυχασμένη συνείδηση πως έκαναν «όλα όσα έπρεπε» για το παιδί τους κλείνουν το πορτατίφ στο κομοδίνο τους το βράδυ και πέφτουν γεμάτοι περηφάνια για ύπνο. Σε λίγες ώρες το μικρό τους «ρομποτάκι» θα ξυπνήσει για να φέρει εις πέρας μία ακόμα ημέρα της άχρωμης ζωής του. Όμως, όπως έχουμε όλοι χιλιοτραγουδήσει χωρίς να προσέξουμε, ίσως, τον στίχο του Ζαμπέτα, ο πιο καλός ο μαθητής στη ζωή πήρε μηδέν.
Πάντοτε στο τετράδιο
βαθμό έπαιρνα δέκα.
Κι αν στη ζωή πήρα μηδέν,
θα φταίει μια γυναίκα...
Η κορυφή, ξέρετε, είναι απαιτητικός στόχος. Αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς, η κορυφή είναι άπιαστη, γιατί, όπως έλεγε χαριτολογώντας αλλά πολύ εύστοχα ένας φίλος μου stand-up comedian, «αν μπεις στο YouTube, πάντα θα βρεις ένα Κινεζάκι που κάνει 100 φορές καλύτερα αυτό που θεωρείς ότι είναι το ταλέντο του παιδιού σου».
Ας δούμε τον πραγματικά καλό μαθητή. Τον καλό μαθητή του 2023, τον πολίτη του 2040: Αυτόν που θα είναι ευτυχισμένος και πλήρης. Γιατί εκεί πρέπει να προσανατολιστούμε. Στο να μεγαλώσουμε ευτυχισμένα παιδιά που θα μπορούν να ζήσουν ως ευτυχισμένοι ενήλικες.
Ο καλός ο μαθητής λοιπόν, πρώτα και πριν από όλα, έχει ενσυναίσθηση. Είναι το παιδί που βοηθάει για μήνες σε κάθε διάλειμμα τον φίλο του που έσπασε το πόδι του, που θα τρέξει πρώτο να βοηθήσει το κοριτσάκι που έπεσε, θα κλάψει μαζί με τον κολλητό του που «έχασε» τη γιαγιά του. Θα νοιαστεί, θα πονέσει, θα δακρύσει και φυσικά θα γελάσει με την καρδιά του.
Ο καλός ο μαθητής είναι γενναιόδωρος. Θα μοιραστεί το φαγητό του, τα μολύβια του, τα χρήματα για την καντίνα. Θα μοιραστεί πράγματα αλλά και συναισθήματα.
Ο καλός ο μαθητής είναι ένα παιδί ανοιχτό. Κάνει παρέα με το παιδί που κατάγεται από άλλη χώρα, το πιο παχουλό κοριτσάκι, τον συμμαθητή του που αντιμετωπίζει μαθησιακές δυσκολίες.
Ο καλός ο μαθητής είναι team player. Δεν σουτάρει εκείνος χωρίς να δώσει πάσα. Θέλει να είναι μέλος της ομάδας και το δείχνει. Το ίδιο και στις εργασίες αλλά και στη ζωή στην τάξη.
Ο καλός ο μαθητής έχει τρόπους. Θα μιλήσει ευγενικά στην κυρία που καθαρίζει τις τουαλέτες, θα βοηθήσει το μικρότερο παιδάκι που έχει χαθεί στο προαύλιο, δεν θα αντιμιλήσει χωρίς λόγο.
Ο καλός ο μαθητής έχει μια αγκαλιά για όλους.
Μα και για τον εαυτό του.
Γνωρίζει την αξία του, τις δυνάμεις του, όμως έχει και μια ζεστή αγκαλιά για όλους.
Ας ονειρευτούμε και ας προσπαθήσουμε να μεγαλώσουμε ένα τέτοιο παιδί. Και, πιστέψτε με, οι βαθμοί θα έρθουν.
Μα κι αν δεν έρθουν, μικρή σημασία έχει.
Διαβάστε αυτό και πολλά ακόμα άρθρα στο νέο, φθινοπωρινό τεύχος του BOOM που μπορείτε να διαβάσετε online πατώντας στο εξώφυλλο!
