Το σενάριο είναι γνώριμο σε πολλές οικογένειες: Τα παιδιά έχουν τελειώσει τη σχολική μελέτη, έχουν επιστρέψει από τις εξωσχολικές δραστηριότητές τους και, κάπου λίγο πριν από την ώρα του ύπνου, όλοι, μικροί μεγάλοι, νιώθουμε υπερβολικά εξαντλημένοι για να κάνουμε οτιδήποτε άλλο πέρα από το να χαλαρώσουμε μπροστά στην τηλεόραση ή τον υπολογιστή και να παρακολουθήσουμε μια ταινία ή να χαζέψουμε στο Ίντερνετ. Αυτή η καθημερινή ρουτίνα όμως υπονομεύει την ποσότητα και την ποιότητα του ύπνου (και) των παιδιών, ακόμα και αν δεν είναι τόσο προφανής αυτή η σύνδεση.
Πράγματι, πρόσφατη έρευνα, που παραθέτει η κλινική ψυχολόγος Dr. Cara Goodwin, Ph.D., συνδέει τις διαταραχές ύπνου στα παιδιά με τον χρόνο που περνούν μπροστά σε οθόνες, ο οποίος συνήθως ξεπερνάει τις συστάσεις των ειδικών. Οι συνέπειες μπορεί να είναι λιγότερες ώρες ύπνου, συχνότερες αφυπνίσεις στη διάρκεια της νύχτας και, φυσικά, ανεπαρκής ξεκούραση και υπνηλία στη διάρκεια της επόμενης ημέρας, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τις ικανότητες συγκέντρωσης και μάθησης, την ψυχική κατάσταση αλλά και την κοινωνικοποίηση των παιδιών.
Γιατί οθόνες και ρουτίνα ύπνου αποτελούν κακό συνδυασμό;
Ιδού μερικές εξηγήσεις που δίνουν οι ειδικοί:
- Το λεγόμενο μπλε φως που εκπέμπουν καταστέλλει την παραγωγή μελατονίνης στον οργανισμό μας, της ορμόνης που προκαλεί νύστα.
- Αν το περιεχόμενο με το οποίο έρχονται σε επαφή τα παιδιά μέσα από μια οθόνη (π.χ. μια ταινία) είναι πολύ συναρπαστικό ή τρομακτικό, μπορεί να τους φέρει υπερδιέγερση και/ή φόβο, με αποτέλεσμα να δυσκολευτούν να αποκοιμηθούν ή να δουν εφιάλτες που θα τα ξυπνήσουν μέσα στη νύχτα.
- Η πολύωρη έκθεση σε οθόνες σχετίζεται με μειωμένη σωματική άσκηση, παιχνίδι και άλλες δραστηριότητες που κατά κανόνα ευνοούν τον ύπνο.
Με τι μπορούμε να αντικαταστήσουμε τη βραδινή ταινία;
Ανάλογα και με την ηλικία του παιδιού, μερικές εναλλακτικές είναι:
- Ανάγνωση βιβλίων.
- Ένα χαλαρωτικό μπάνιο.
- Παιχνίδια τα οποία δεν προκαλούν υπερδιέγερση.
- Για τα μεγαλύτερα παιδιά, yoga, pilates και άλλες ήπιες μορφές άσκησης.
Πώς αλλιώς θα περιορίσουμε τις αρνητικές συνέπειες της τεχνολογίας;
- Δοκιμάζουμε να αντικαταστήσουμε εκπομπές με τρομακτικό και περιπετειώδες περιεχόμενο με ένα ντοκιμαντέρ, π.χ. με γαλήνιες εικόνες από τη φύση, που αντί να προκαλέσει υπερένταση στα παιδιά θα τα βοηθήσει να χαλαρώσουν.
- Αποφεύγουμε να τοποθετήσουμε τηλεοράσεις, υπολογιστές και άλλες συσκευές με οθόνη μέσα στα παιδικά δωμάτια, αλλά και μέσα στο υπνοδωμάτιο των γονιών (ναι, επηρεάζουν και τον δικό μας ύπνο).
- Κυρίως δίνουμε εμείς το παράδειγμα στα παιδιά, αποφεύγοντας, π.χ., να σκρολάρουμε στο κινητό μας ξαπλωμένοι στο κρεβάτι. Ιδανικά, θέτουμε τον κανόνα όλη η οικογένεια να κλείνει τις οθόνες τουλάχιστον μία ώρα πριν από τον ύπνο.
